Stichting & Statuten

Een Stichting beoogt een -in de Statuten vastgelegde- doelstelling te verwezenlijken. Bij de oprichting van een stichting wordt er een notariële akte of een testament opgemaakt en statuten opgesteld. Wat bevatten statuten nu precies? Mag een Stichting alleen maar een ideëele of toch ook een zakelijke doelstelling hebben? En wat houdt het Stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel in? Wat doet het Stichtingsbestuur en de Raad van Toezicht/Advies? Alles over Stichtingen en Statuten.

Stichting - Rechtspersoon

De Stichting is een rechtspersoon die beoogt (met een hiertoe bestemd vermogen) een in de statuten omschreven doel te verwezenlijken. Een precieze omschrijving van wat een rechtspersoon inhoudt, kun je vinden in Rechtspersonen. Hier volgt alleen een korte omschrijving. Een rechtspersoon is elke instelling die (buiten de natuurlijke personen) rechts- en handelingsbevoegd is. Rechtspersonen mogen (vermogensrechtelijke) rechten en plichten hebben zoals eigenaar zijn en overeenkomsten sluiten, maar niet op het gebied van personen en familierecht (nadere details en uitleg, kun je vinden in het artikel Rechtspersonen).

De Stichting is geen samenwerkingsvorm van personen en kan dus door één persoon worden opgericht. De oprichting van een stichting geschiedt bij notariële akte of testament. Bij de oprichting worden tevens de statuten vastgesteld.

Statuten Stichting

De Statuten die bij oprichting worden vastgesteld bevatten o.a:

• Naam van de stichting (het woord stichting maakt hier onderdeel van uit)
• Vestigingsplaats
• Doelstelling
• Wijze van (her)benoemen/aftreden Bestuurders

Notariële Akte Statuten

Wat er buiten het bovenstaande verder in de statuten moet en kan staan bij de oprichting van een stichting, zal een notaris precies aangeven. Ook van wijzigingen in statuten moet een notariële akte worden opgemaakt. Belangrijk hierbij is om te beseffen dat statuten van een stichting in principe alleen gewijzigd kunnen worden, indien de statuten zelf dit mogelijk maken. Hetgeen dus meteen aangeeft dat het van wezenlijk belang is om de statuten bij oprichting van de stichting goed en gedegen op te stellen en vast te leggen.

Statuten Modelakten Notaris

Goed om te weten is dat het laten controleren van de door je zelf opgestelde statuten en deze laten vastleggen in een notariële akte, geen kostbare aangelegenheid hoeft te zijn. Een notaris rekent hiervoor een minimumtarief. Tevens hebben de notarissen beschikking over zogenaamde modelakten die in ieder geval een aantal essentiële punten weergeven. Deze kan je, toegesneden op je eigen situatie, in overleg met de notaris aanvullen of wijzigen.

Stichtingen Register - Nu Handelsregister KvK

De statuten moesten voor 1997 gedeponeerd worden in het Stichtingenregister. Even een stukje geschiedenis. In 1976 werd de taak van de Kamers van Koophandel uitgebreid met het bijhouden van het Verenigingen- en Stichtingen Register, wat tot die tijd door het Ministerie van Justitie werd gedaan. De gegevens uit deze handels-, verenigingen- en stichtingenregisters werden vanaf omstreeks 1980 geautomatiseerd (computersysteem).

Kamer van Koophandel

In 1997 werd een nieuwe Handelsregisterwet van kracht, waarbij bepaald werd dat er nog maar één Handelsregister, geldig voor heel Nederland, zou worden bijgehouden. In dit register worden de naam en vestigingsplaats van de stichting opgenomen met de personalia van de bestuurders en degenen die de stichting verder mogen vertegenwoordigen. De KvK stelt standaardinschrijvingsformulieren ter beschikking voor deze formaliteiten.

Belang inschrijving

Inschrijving in het Stichtingregister c.q. Handelsregister is niet alleen van belang voor derden die inlichtingen willen hebben over een stichting, maar ook voor de bestuurders zelf. Zolang inschrijving en deponering van de statuten nog niet hebben plaatsgevonden, zijn de bestuurders namelijk hoofdelijk aansprakelijk voor de stichting. Hierdoor kunnen derden voor hun vorderingen (zie Vorderingen) niet alleen de stichting aanspreken, maar ook de bestuurders privé. Normaliter treedt een stichting echter volledig zelfstandig op. Deze kan als rechtspersoon zelf rechten en verplichtingen aangaan en is hiervoor alleen aansprakelijk.

Stichtingsbestuur

Over het algemeen wordt de stichting bij het handelen vertegenwoordigd door het bestuur. Het bestuur zorgt er tevens voor dat het doel van de stichting zoveel mogelijk wordt nagestreefd en de gelden goed beheerd worden.

Beperkingen Bestuur

De Wet legt een aantal beperkingen op aan het bestuur van een stichting. Op grond van de wet mag een bestuur van een stichting namelijk geen onroerend goed kopen, verkopen of met hypotheek belasten. Het bestuur mag de stichting niet borg (zie Borg) laten staan of als hoofdelijk schuldenaar laten optreden, tenzij de statuten dit uitdrukkelijk toestaan. De formaliteiten die hierover in de statuten opgenomen zijn, dienen dan vanzelfsprekend in acht genomen te worden.

Raad van Toezicht - Raad van Advies

Naast het bestuur kent een stichting op grond van de statuten soms een Raad van Toezicht of Raad van Advies, die het bestuur controleert en met raad en daad terzijde staat.

Deelnemers Stichting

Een stichting kent geen leden en om deze reden ook geen Algemene Ledenvergadering. In plaats van leden zijn er meestal begunstigers of deelnemers. Deelnemers kunnen de faciliteiten die de stichting heeft benutten. Zoals b.v. het gebruik van een ijsbaan of clubhuis die door een stichting worden beheerd. Deelnemers in een stichting hebben (i.t.t. leden van een Vereniging) in het algemeen maar beperkt inspraak.

Doelstellingen Stichting

Er wordt vaak gedacht dat de doelstelling van een stichting altijd van ideële of liefdadige aard is of een goed doel behelst. Dit is echter niet zo. Er bestaan ook stichtingen met een doelstelling van meer zakelijke of commerciële aard, zoals b.v. bepaalde spaarbanken. Dit misverstand is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de wet enige beperkingen aan de doelstelling van een stichting stelt.

Beperkingen Stichting

Op grond van de wet mag een stichting geen uitkeringen doen aan de oprichters, bestuurders of anderen die deel uitmaken van de eigen organen en derden. Tenzij -voor wat de laatste groep betreft- de uitkeringen een ideële of liefdadige strekking hebben. Een onderneming in de vorm van een stichting mag dus -met andere woorden- de winst niet gebruiken om de zakken van het bestuur te vullen. Onder het genoemde verbod om uitkeringen te doen aan oprichters en bestuurders (deel uitmakend van de stichting), vallen overigens niet de uitkeringen die voortvloeien uit pensioen of uit een arbeidsovereenkomst.

Einde Stichting

Een stichting kan (naast de gevallen in de statuten genoemd) worden ontbonden na faillissement of op het bevel van de rechtbank, indien de stichting een ongeoorloofd doel heeft of nastreeft.

Lees verder

• Vennootschap Onder Firma (VOF)
• De Vennootschap (BV en NV)
• De Coöperatieve Vereniging
• Vereniging & Leden
• Commanditaire Vennootschap (CV)