Hoe gezond is ketchup?

Rode sauzen zijn gezonder dan witte sauzen. Rode sauzen zijn ook minder dikmakers dan witte sauzen. Ketchup is zelfs gezonder dan de tomaten waarvan het gemaakt is, hoe vreemd dit ook klinkt. Hoe kan ketchup nu gezonder zijn dan tomaten en waaraan heeft ketchup zijn goede eigenschappen te danken? Sinds wanneer kennen we ketchup?

Geschiedenis van ketchup

Rond 1690 werd in China een saus bedacht met ingelegde vis en kruiden. Deze saus werd Koe-chiap genoemd. De Maleise staten namen deze saus al snel over. Ze lieten de vis eruit en de saus met gemengde kruiden werd als tafelsaus gebruikt en kechap genoemd. Rond 1740 namen Britse reizigers deze saus mee naar Engeland, waar deze al snel ingeburgerd raakte onder de naam ketchup. Er waren vele varianten in omloop, maar rond 1801 kwam Sandy Addison op het idee om een tomatenvariant te maken, de tomatenketchup werd geboren.

Haar recept werd later afgedrukt in een Amerikaans kookboek (Sugar House Book) en luidde als volgt:

1. Knijp honderd rijpe tomaten met je handen tot pulp. Voeg een half pond zout toe en kook dit twee uur.
2. Roer de saus voortdurend om aanbranden te voorkomen.
3. Druk de hete brij door een fijne zeef met een zilveren lepel. Voeg daarna foelie, drie muskaatnoten, pigment, kruidnagel, kaneel, gember en peper naar smaak toe.
4. Kook op een laag vuurtje tot een dikke brij, onder voortdurend roeren.
5. Laat de brij afkoelen en bottel dit.
6. Honderd tomaten is genoeg voor vier tot vijf flessen. Deze flessen zijn twee tot drie jaar te bewaren.

Deze ketchup was zeer zout, maar is wel de voorloper van de ketchup zoals we hem nu kennen. De huidige samenstelling van ketchup is weinig veranderd sinds 1960 en de fles ketchup is nu niet meer weg te denken uit de keuken. Ketchup lijkt typisch Amerikaans, maar de grootste ketchup gebruikers zijn de Scandinavische landen.

In de Maleise staten werd de kechap ook verder ontwikkeld en hieruit ontstond de hedendaagse ketjap op basis van soja. Twee producten die we allemaal kennen en die zeer van elkaar verschillen, maar beide hebben dezelfde oorsprong.

Ketchup gezonder dan tomaat

Tomaten bevatten lycopeen. Lycopeen is een antioxidant, d.w.z. dat deze stof ons lichaam beschermt tegen bepaalde vormen van kanker. Lycopeen is verwant aan beta-caroteen, de kleurstof in wortelen. Het lichaam kan de lycopeen uit tomaten helaas niet goed opnemen. Lycopeen zit namelijk in de celwanden van de tomaat en wij kunnen deze celwanden moeilijk verteren. Daardoor komt de lycopeen onvoldoende vrij en wordt slecht in het lichaam opgenomen. Wanneer we de tomaten koken, gaan de celwanden kapot. Hierdoor komt de lycopeen vrij en kan dit makkelijk door het lichaam worden opgenomen. Zodoende is tomatensoep, tomatensap, tomatenpuree en tomatenketchup gezonder dan verse tomaten. In tomatenketchup zit per 100 gram ketchup 8,5 gram lycopeen. Lycopeen wordt ook gebruikt om voedingsmiddelen te kleuren. Voedingsmiddelen met nummer E160d bevatten lycopeen.

Vijftien eetlepels ketchup per dag zou niet alleen de kans op kanker verkleinen, maar ook een gunstig effect hebben op hart- en vaatziekten en chronische ziekten. Natuurlijk is tomatenketchup niet alleen maar gezond. Per 100 gram bevat het 103 kcal en 24,1 gram koolhydraten, grotendeels in de vorm van suiker. Verder bevat tomatenketchup erg veel zout. Maar desondanks is ketchup een saus die je best drie keer in de week op het menu mag zetten.

Ingrediënten van Heinz tomatenketchup

Heinz tomatenketchup bestaat uit:

• 132 gram tomaten per 100 gram ketchup
• azijn
• suiker
• een extract van specerijen en kruiden (waaronder selderij).