Geen energie in de winter: winter blues of winterdepressie

Voortdurend moe en uitgeput. Geen energie en ’s morgens moeite met opstaan. De dag dubbel zo vermoeiend als anders. Hobby's en andere vrije tijds-activiteiten zijn eerder een last dan een plezier. Wat is er toch mis met me? Zo ongeveer ervaren veel mensen een winterdepressie.

Winterdepressie typisch voor Scandinavische landen

Winterdepressies zijn een typisch fenomeen van de noordelijke landen. In het gebied rond de Middellandse Zee komen ze zo goed als nooit voor. En in Scandinavië komt de ziekte vaker voor dan in Nederland. De ziekte is seizoensgebonden en treedt voornamelijk op in de wintermaanden. Als oorzaak wordt een verstoring van de interne biologische klok verondersteld.

Symptomen winterdepressie

Typische symptomen van een winterdepressie zijn:

• een verhoogde behoefte aan slaap;
• verhoogde eetlust met een sterke drang naar koolhydraatrijke voedingsmiddelen en als gevolg daarvan gewichtstoename;
• overmatig gedeprimeerd en algemene lusteloosheid.

Winterdepressie of winter blues?

Een enigszins mildere vorm van de winterdepressie is de zogenaamde winter blues. Wie daaraan lijdt, voelt zich ook slap en moe tijdens donkere winterdagen. Maar de winter blues is niet echt een depressie. De symptomen zijn ook duidelijk minder uitgesproken.
Beide hebben veel gemeenschappelijke kenmerken, zoals:

• een depressieve stemming;
• lusteloosheid;
• geen energie;
• veranderde eetgewoonten.

Wat doen bij winterdepressie of winter blues?

Een goede therapie voor een winterdepressie is lichttherapie:

• breng zoveel mogelijk tijd buiten door, liefst in de morgenuren;
• laat zoveel mogelijk daglicht toe op je werkplek;
• breng structuur aan in je dagindeling.

Blootstelling aan licht verhoogt productie van endorfine. In het donkere jaargetijde brengt een gebrek aan licht, dat is wetenschappelijk aangetoond, ook hormonale veranderingen met zich mee. Ons lichaam produceert door de inwerking van licht wezenlijk meer endorfine, dat zijn lichaamseigen hormonen, die ons opgewekt en vrolijk stemmen.

De neurotransmitter serotonine wordt door blootstelling aan licht verhoogd geproduceerd, evenals melatonine. Deze neurotransmitters verlichten ons humeur, zodat we gelukkig en tevreden zijn. Ontbreekt het aan licht, dan is er een natuurlijk tekort aan deze neurotransmitters. En dát op zijn beurt heeft weer tot gevolg dat ons welbevinden gemakkelijk uit balans kan raken.

Hoe uit zich winter blues?

Herfst- of winter blues is een fenomeen dat zich eveneens beperkt tot het jaargetij waarin de dagen korten en er minder licht "geconsumeerd" wordt.

De meest opvallende kenmerken van winter blues zijn:

• lusteloosheid;
• gedeprimeerde stemming;
• stemmingswisselingen;
• hunkeren naar zoet en snoepgoed;
• vermoeidheid;
• geen energie.

Deskundigen hebben het bij winter blues wel eens over een "seizoensgebonden depressie". Anderen daarentegen zijn van mening dat winter blues geen echte depressie is.

Wat kan je tegen winter blues doen?

Frisse lucht tijdens een wandeling bij daglicht, bij voorkeur in zonlicht, het werkt beter dan antidepressiva. Zoek dus het licht op, maar niet onder de zonnebank! De zonnebank bedient zich van ultraviolet licht, ingeval van lichttherapie wordt ultraviolet licht juist gemeden.

Als winter blues gedurende een langere periode aanhoudt, zou je moeten controleren of er geen sprake is van een depressie. Een typisch kenmerk van een depressie is de "ochtend-dip". De stemming verbetert naar de avond toe. Een depressie moet ten minste 3 weken aaneengesloten aanhouden, anders wordt niet voldaan aan de klinische criteria voor deze stoornis. Wilt u er meer over weten dan kan ook de website van gezondheidsplein daar nadere informatie over geven.