Hollum – Het westelijkste dorp op Ameland

Ameland heeft vier dorpen en een buurtschap. De dorpen zijn Hollum, Ballum, Nes en Buren en het buurtschap heet Kooiplaats. Van de dorpen is Hollum het grootste en meest westelijke dorp. Het is bekend van de grote kerk, de vuurtoren, Herberg De Zwaan, het boegbeeld, de Burenlaan en Oosterlaan, Muzikaal Bootwateren, Celtic Music Weekend, Sfeermarkt in het staartje van het jaar en van de paardenreddingboot die vrijwel maandelijks een keer wordt gelanceerd op oude wijze.

Het westelijkste dorp op Ameland

• Het dorp Hollum
• Hidde Dirks Kat
• Museum Sorgdrager
• School
• Vuurtoren
• Oud en nieuw op Ameland
• Hollum en de rest

Het dorp Hollum

Van de iets meer dan 3600 inwoners van het eiland wonen er 1300 in Hollum. Daarmee is dit dorp, dat onder de stralen van de vuurtoren ligt, het grootste dorp van het eiland. Het esdorp met buurten is uit twee delen ontstaan. De noa'dhoek (noordhoek) en de suihoek (zuidhoek) zijn nog altijd begrippen in Hollum. Het zuidelijke deel van het dorp is het jonge deel van het oude dorp. De huizen en boerderijen staan regelmatig langs twee parallel lopende lanen, de Ooster- en Burenlaan. De lanen lopen noord-zuid en komen samen bij de grote- of hervormde kerk.

Grote kerk

De toren met zadeldak is een baken voor de scheepvaart. De kerk heeft hoge spitsboogramen, die zich heel mooi laten bekijken vanaf de Oosterlaankant. Tussen de ramen staan de steunberen. De toren dateert uit de 15de eeuw. Rond de kerk ligt het kerkhof met eeuwenoude grafstenen van onder meer walvisvaarders en kapiteins op de Oost-Indië vaart. De gedenksteen van walvisvaarder Hidde Kat, een eenvoudige steen met HK erop, is er te vinden op de zuid-west hoek van het kerkhof. Olfert Pieter Lap ligt aan de noordkant van de grote kerk in Hollum.

Hidde Dirks Kat

Hidde Dirks Kat is een van de bekendste Amelanders. Hij was commandeur ter walvisvaart in de tijd dat walvisjacht nog de gewoonste zaak van de wereld was. Kat is bekend om zijn barre tocht die hij in 1777 maakte. Zijn schip werd gekraakt door het ijs bij Groenland en hij verloor veel van zijn mannen. Kat overleefde bij de Inuit en hij kwam met de andere overlevenden anderhalf jaar na zijn vertrek uit Hamburg terug op het eiland. Over zijn belevenissen is een prachtig boek verschenen. Ameland is in 2018 een jaar lang het Eiland van Hidde Dirks Kat. Het festivaljaar wordt gevierd met diverse zang- en theatervoorstellingen, tentoonstellingen en vertellingen.

Museum Sorgdrager

Langs de lanen van het dorp zijn nog vele karakteristieke huizen, met 17de en 18de-eeuwse ankerdateringen te zien. Huizen van de commandeurs hebben kenmerkende friezen in de vorm van muizentandjes, siermetselwerk rond ramen en deuren en stenen vlechtwerk in de geveltoppen. Het huis van commandeur Cornelis Sorgdragerhuis en een oude boerderij aan de Herenweg zijn ingericht als museum.

Herenwegkerk en Westerlaankerk

De doopgezinde zaalkerk staat ook aan de Herenweg. De kerk werd na de federatie van de doopsgezinden en gereformeerden omgedoopt tot Herenwegkerk. De gereformeerde kerk met een dakruitertje aan de Westerlaan heet sinds de federatie Westerlaankerk.

Herberg De Zwaan

Het noordelijke deel van het oude dorp is onregelmatiger van bouw. Het centrum van het noordelijke deel van Hollum is het Zwaneplein, met als frontgebouw Herberg de Zwaan uit 1764. De Zwaan heeft onder meer een monumentale pronkkamer met rococoschouw en bedsteewand, de Heerskamer.

School

Hollum heeft twee basisscholen, De Schakel is een openbare school en de Koningin Wilhelminaschool geeft les op protestant-christelijke grondslag.

Vuurtoren

De bekende vuurtoren van Ameland met zijn rood-witte banen staat ten noordwesten van het dorp in het bos op een duin. De lichtbanen van de vuurtoren schijnen over de huizen, duinen en zee. Na de vuurtoren is de grootste attractie van het dorp de demonstratie van de paardenreddingboot. Honderden, zo niet duizenden mensen aanschouwen elke keer weer de paarden die de reddingboot naar het strand en in zee trekken.

Oud en nieuw op Ameland

Er heeft eind 20ste en begin 21ste eeuw nogal wat dorpsuitbreiding plaatsgevonden ten noorden en oosten van het dorp. De mengeling van oud en nieuw laat er veel moois zien en beleven:

• De Zwaan;
• Heerskamer;
• Sorgdragermuseum;
• Maritiem Museum;
• Vuurtoren;
• Galerie 31;
• Commandeurshuizen;
• boegbeeld;
• Beeld van Hidde Kat;
• Zwaneplein;
• Koren- en mosterdmolen De Verwachting;
• Paardenreddingboot;
• Muzikaal Bootwateren;
• Celtic Music Weeken;
• Koninginne- en Koningsdag.

Hollum en de rest

• Hollum ligt op een afstand van ongeveer 4 kilometer van Ballum.
• Hollum ligt ongeveer tien kilometer westelijk van Nes.
• Tussen Hollum en Buren liggen ongeveer 12 kilometer.
• Van Hollum naar de Kooiplaats is ongeveer 14 kilometer.

Lees verder

• Vuurtoren van Ameland aan de Oranjeweg bij Hollum
• Ballum – Dorp op Waddeneiland Ameland
• Kerstzingen op Ameland - Zwaneplein in Hollum
• Vertellingen van Elise de Boer-Jongsma over Ameland
• Naakte lam van Ameland - vergissing van de natuur