De geneeskracht van marjolein

De geneeskracht van marjolein Vroeger werd het kruid marjolein in stallen op de grond gegooid om dieren tegen duivelse invloeden (lees: ziekten) te beschermen. Wie marjolein slechts even aanraakte verdreef allerlei betoverende wezens. Het werd destijds dost genoemd. Een Duits gedicht vertelt: Dost, Hartheu und weisse Heid, thun dem Teufel viel Leid.´ Onder het duivelse gespuis wat verjaagd werd door marjolein vielen mieren en slangen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Marjolein / Bron: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Marjolein / Bron: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Inhoud:


Naamgeving marjolein

Marjolein betekent in het Latijn Origanum Majorana. Oros betekent ´berg´ en ganos ´vreugde´. De samenvoeging origanum betekent daarom eigenlijk ´bergvreugde´. Het plantje groeit het liefst op bergflanken. Majorana betekent ´groter´, het is een afgeleide van major. Hiermee onderscheidt het zich van Origanum Vulgare oftewel oregano. Marjolein en oregano lijken kwa smaak zeer op elkaar maar marjolein is ietsje zoeter en milder. In het Nederlands zijn er enkele volksnamen voor dit kruid: echte marjolein, majoraan, kranskruid, worstenkruid, palingkruid, dubbel piljoen, dost, origo, welghemoet en bergvreugd.

Marjolein in de oudheid

In India wordt marjolein reeds zeer lang beschouwd als een heilige plant. In het antieke Egypte werd dit kruid gebruikt als ontsmettingsmiddel voor wonden en om voedsel langer houdbaar te maken. In het oude Griekenland werden graven beplant met marjolein omdat het vrolijkheid geeft aan de doden. Nog in hun aards omhulsel zittende Grieken zetten er thee van tegen spijsverteringsklachten. Zowel de antieke Romeinen als de Grieken zagen marjolein als gelukssymbool en vlechten er hoofdkransen van voor pasgehuwde stelletjes.

Topje marjolein / Bron: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Topje marjolein / Bron: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
Kruidenartsen uit de 19e eeuw raadden marjolein als als algemeen tonicum, versterkend middel voor lichaam en geest. Voor vrouwen gold bovendien dat het om de menstruatiebevorderende eigenschappen werd voorgeschreven.

Recent wetenschappelijk onderzoek marjolein

In 2005 concludeerden onderzoekers van de universiteit van Alexandrië in Egypte dat marjolein een belangrijke rol speelt in het verbeteren van nier- en leverfuncties en dat het loodvergiftiging tegengaat. Onderzoekers van de King Saud universiteit in Saudi Arabië zagen in onderzoek op dieren dat marjolein en belangrijke bijdrage levert aan de spijsvertering; gezwellen komen minder voor en de maagsecretie en zuurtegraad van de maag worden verbeterd. In 2009 zagen Libanese wetenschappers van de universiteit van Balamand dat marjolein de uitbreiding van leukemie verhindert, wat volgens de onderzoekers te maken had met de sterke antioxidantwerking van marjolein. Onderzoekers van het Nationale Onderzoeksinstituut in Caïro publiceerden in 2011 een rapport waarin werd geconcludeerd dat marjolein zeer veel antioxidanten bevat in de vorm van essentiële oliën. In 2012 zagen onderzoekers van de Ain Shams universiteit in Caïro dat marjolein potentieel belangrijke eigenschappen bevat om hart- en vaatziekten te genezen.

Werkzame stoffen marjolein

In marjolein zitten zeker 20 verschillende soorten etherische oliën. Daarnaast bevat het de fenolzuren rozemarijnzuur en koffiezuur. Andere fytonutriënten die zich in deze plant bevinden zijn: ursolzuur, oleanolzuur, de flavonoïden luteoline-, apigenine- en diosmetine-7-glycosiden, bitterstoffen, tanninen, fytosterolen, arbutine, hydroxychinonen, saponinen, pentosanen, eiwit, de vitaminen B1, B2 en betacaroteen, de mineralen natrium, kalium, ijzer, calcium, zink, mangaan, magnesium, boron, em fosfor.

Marjolein goed voor het zenuwstelsel

Marjolein stimuleert het parasympatische zenuwstelsel. Het werkt algemeen versterkend op de zenuwen en ontspannend. Het is een natuurlijk antidepressivum. In de fytotherapie wordt deze plant verwerkt in verschillende vormen en aangewend bij de volgende indicaties die te maken hebben met het zenuwgestel:
Bloeiende marjolein] / Bron: Semnoz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Bloeiende marjolein] / Bron: Semnoz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Angst, stress, lage stressbestendigheid,
  • Spanning, hyperactiviteit, slapeloosheid,
  • Verdriet, hartepijn, depressie,
  • Neurovegetatieve dystonie of fysieke stressgevolgen:
  • Hoge bloeddruk, hartkloppingen,
  • Spanningshoofdpijn, nerveuze hoofdpijn, migraine,
  • Benauwdheid, duizeligheid.

Marjolein goed voor spijsvertering

Marjolein wordt ingezet bij onvoldoende maagsapafscheiding daar het galdrijvend, maagversterkend en spijsverteringsbevorderend werkt. Bovendien is het een windverdrijvend kruid en ontsmet het de maag en darmkanalen. Om deze medicinale werkingen wordt het in de fytotherapie aangewend bij de volgende indicaties:
  • Achloorhydrie of onvoldoende maagsapvorming, atrofische gastrirtis of zwakke maagfunctie,
  • Dyspepsie, diarree,
  • Flatulentie, meteorisme of opgeblazen buik, aërocolie.

Diverse geneestoepassingen marjolein

Marjolein is een fytotherapeutisch medicijn bij:
  • Hoge bloeddruk omdat het vaatverwijdend en daardoor bloeddrukverlagend werkt,
  • Maagdarmkrampen en kolieken omdat het histamine- en serotoninecontracties inhibeert,
  • Menstruatiepijn en -krampen omdat het een emmenagoog is, een menstruatiebevorderend middel,
  • Spierspanningen omdat het zenuwen die spieren aansturen kalmeert,
  • Insulineresistentie, metabool syndroom en diabetes mellitus type 2 omdat het de bloedsuikerspiegel verlaagt,
  • Ter preventie van diabetescomplicaties,
  • Bronchitis omdat het slijmoplossend, luchtwegenkrampwerend en hoeststillend werkt,
  • Sinusitis omdat het zweetdrijvend en ontsmettend werkt,
  • Hoest aangezien het hoesstillend werkt en de kramp in de luchtwegen weert,
  • Overdreven geslachtsdrift daar het een anafrodisiac is,
  • Hyperthyreoïdie of te snel werkende schildklier doordat rozemarijnzuur, apigeninie en luteoline flavonoïden zijn die de werking van de schildklier vertragen.

Uitwendige geneestoepassingen marjolein

Marjolein relaxeert de spieren. Daarnaast werkt het ontstekingswerend. Het wordt als fytotherapeutisch nmedicijn gezien bij:
Ontkiemde marjolein / Bron: Pawelmb, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ontkiemde marjolein / Bron: Pawelmb, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Etherische olie

  • Spierspanningen, stijve nek, spierpijn.
  • Kwetsuren, contusies of kneuzingen,
  • Verstuiking, zwellingen.

Gorgelmiddel of spoelmiddel

  • Mondslijmvliesontsteking,
  • Aften,
  • Keelpijn, amandelontsteking.

Omslagen of lotion

  • Artritis, artrose,
  • Insectenbeten, jeuk
  • Vrieswonden.

Inhaleringsmiddel

  • Neusverkoudheid, bijholte-ontsteking,
  • Bronchitis,
  • Hoest.

Consulteer de fytotherapeut

Wie marjolein als geneesmiddel wil gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Marjoleinextracten en medicijnen op basis van marjolein in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk in de fytotherapie.

Lees verder

© 2013 - 2024 Tom008, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wilde marjolein, vreugde van de bergenVreugde van de bergen, oros - ganus oftewel oregano is de vrij vertaalde naam van onze inheemse Oreganum vulgare of Wild…
Majoraanzalf, zoet en verzachtendPlantenmiddeltjes komen en plantenmiddeltjes gaan, maar uiteindelijk blijven ze ooit en ergens toch bestaan. Zo’n middel…
De geneeskracht van majoraanMajoraan wordt in Nederland vaker marjolein of echte marjolein genoemd. Sommige mensen noemen het worstkruid. Echte marj…
Echte marjolein: gezondheidsvoordelen en voedingswaardeEchte marjolein: gezondheidsvoordelen en voedingswaardeEchte marjolein (Origanum majorana) is een plant uit de lipbloemenfamilie. Etymologisch betekent Origanum 'vreugde van d…

De geneeskracht van Middelste TeunisbloemDe geneeskracht van Middelste TeunisbloemTeunisbloem is een medicinale sierplant die oorspronkelijk uit de staat Virginia in Noord Amerika komt. Behalve medicina…
De geneeskracht van kattendoornDe geneeskracht van kattendoornEen kerkelijke mythe verhaalt dat de duivel op aarde probeerde te slapen maar dat niets hem tot ligplaats kon dienen, be…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Dobromila, Wikimedia Commons (GFDL)
  • Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, Geert Verhelst,
  • Nier, lever, loodvergiftiging: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16176560
  • Hart: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23054890
  • Spijsvertering: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19606513
  • Leukemie: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19853912
  • Antioxidanten: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21239482
  • Foto´s: wikimedia commons
  • Afbeelding bron 1: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Forest & Kim Starr, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Semnoz, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: Pawelmb, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Tom008 (1.183 artikelen)
Laatste update: 09-05-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Natuurgeneeswijze
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.