Celebrity studies - Beroemdheden in de wetenschap

Celebrity studies duidt op de benadering van beroemdheden en alles wat hierbij komt kijken door middel van wetenschappelijk onderzoek. Het vindt zijn oorsprong al bij klassieke Griekse helden, maar de laatste jaren staan beroemdheden steeds meer in de belangstelling. Mede door de veranderingen van de media worden beroemdheden nu overal besproken in het nieuws. Daarom is er ook een tak van wetenschap die dit fenomeen onderzoekt, genaamd 'celebrity studies'.

De geschiedenis van celebrity studies

De oorsprong van celebrity studies is eigenlijk al heel lang geleden gelegd. Volgens onderzoeker Howells (2011) bestaat de 'celebrity culture' al heel lang. Koningen, keizers en generalen van vroeger hebben ook hun beelden verspreid door het volk.
Zo waren er in Griekenland de 'kouros' en de klassieke held. Kouros is een standbeeld van een naakte jongeman. Het representeert een man die op oudere leeftijd is gestorven alsof hij in de piek van zijn jeugd was. In Griekenland was 'held' een belangrijk begrip. De dood van een held gaf hem zijn macht, hierdoor werd hij namelijk voor eeuwig geprezen en bleef onsterfelijk.
In de Byzantijnse cultuur waren heiligen weer belangrijker dan bijvoorbeeld atleten of soldaten. Zij gebruikten iconen om hun beeld te verspreiden. Deze werden bijvoorbeeld op munten gedrukt. In Rome kon je de relikwieën (relics) vinden. Dit zijn stoffelijke overschotten van heiligen. Het kon ook een object zijn dat dichtbij de persoon stond. De foto's van celebrities van nu zou je eigenlijk ook een relikwie kunnen noemen.

Er is dus veel gelijkenis te vinden tussen de 'celebrity culture' nu en hoe deze vroeger was. 's Werelds meest gefotografeerde beroemdheden zou je de helden en heiligen van tegenwoordig kunnen noemen.

De groei van celebrity studies

Eerst werd er slechts in een aantal media verteld over celebrities. Tegenwoordig worden celebrities overal besproken in het nieuws. Journalisten nemen nieuws over beroemdheden echter niet altijd serieus (als een sociaal of cultureel fenomeen). Ook worden er steeds meer academische onderzoeken gedaan naar celebrities. De meeste gaan echter alleen in op hele belangrijke gebeurtenissen waarbij celebrities centraal stonden (denk aan de dood van Michael Jackson). Onderzoeker Turner (2010) vindt niet dat dit de enige manier moet zijn dat celebrities onderzocht moeten worden. Hij vindt dat er vier centrale thema's zijn waarop je celebrities zou kunnen onderzoeken:

1. Representatie: beroemdheden zorgen voor vele teksten en afbeeldingen waarin ze zichzelf representeren.
2. Discursief effect: wanneer beroemdheden eenmaal in de aandacht staan, kunnen ze hier niet meer uitkomen. Ze zullen opnieuw en opnieuw worden benaderd en behandeld in verhalen.
3. Handelswaar: als beroemdheid is je imago een handelswaar. Het kan gebruikt worden voor productie, handel en marketing.
4. Sociale functie: als beroemdheid heb je een sociale functie waarmee je verwachtingen bepaald van het alledaagse leven van mensen (die jou volgen als beroemdheid).

Turner vertelt dat er bij deze categorieën het meeste aandacht is gericht op de eerste twee in het onderzoek. De laatste zijn dan ook moeilijker te onderzoeken. Hij vindt dat dit in de toekomst wel moet gebeuren, voor een representatiever beeld van celebrities. Hij vindt de industrie achter de beroemdheden namelijk ook een erg belangrijk deel van de 'celebrity culture'.

Belangrijke uitkomsten van celebrity studies

Nieuws over beroemdheden wordt door veel mensen opgepakt als nieuws over een soort 'rolmodel'. Het nieuws (of foto's) wordt dus vaak als voorbeeld genomen voor mensen in hun eigen leven. Dit geldt vooral voor veel jongere vrouwen die nieuws over beroemdheden zijn als 'training ground'. Ook willen steeds meer mensen beroemd worden bij het horen van dit soort nieuws. Er is soms sprake van het Celebrity Worship Syndrome (CWS). Beroemdheden worden hier aanbeden. De groei van celebrity studies gaat samen met een culturele verschuiving van de verdeling in geslacht, ras en nationaliteit.

Lees verder

• Paparazzi: positief of negatief?