HDTV: Over HD-resoluties, HDMI, Blu-Ray en HD Ready

We weten allemaal dat de moderne televisies mooiere beelden weergeven dan de oude logge televisies van vroeger. En de meeste mensen hebben wel gehoord van zaken als High Definition, LCD en HDMI en weten dat de Blu-Ray de vervanger is van de DVD als mediadrager. Maar hoe hangt dit nu allemaal eigenlijk samen? Waarom zijn al deze nieuwe technieken in dezelfde periode verschenen? HD staat voor High Definition. Vrij vertaald betekent dit: "hoge kwaliteit". Het betekent simpelweg dat de beelden van een hogere kwaliteit zijn dan voorheen. Dit heeft alles te maken met de resolutie. Dit zijn het aantal puntjes (of pixels) in de horizontale richting en de verticale richting. Hoe meer van deze pixels, hoe meer details er weergegeven kan worden en hoe scherper het beeld eruit zal zien.

De tijd voor High Definition

Voor het HD tijdperk was de DVD de standaard qua mediadrager. Een DVD heeft een bepaalde maximale resolutie, namelijk 720x576. Over deze resolutie werd niet veel over gesproken, omdat de videosignalen nog altijd analoog aan de televisies door werden gegeven. Daarnaast waren de televisieschermen zelf ook analoog van techniek (de oude vertrouwde beeldbuis) en kon je toen niet spreken over de resolutie van je beeldscherm zoals dat tegenwoordig wel kan.

De grote stap naar HD

Om HD voor mensen interessant te maken zijn er drie zaken die vernieuwd moesten worden. In de eerste plaats natuurlijk de televisie zelf. Deze moet in staat zijn om hogere kwaliteit beelden weer te geven. Maar zolang je dan nog steeds een DVD afspeelt komt deze hogere kwaliteit niet echt uit de verf, doordat de DVD resolutie lager ligt dan het scherm. Dus in de tweede plaats moest er dus een vervanger voor de DVD komen. Maar ook de overdracht van de signalen kon niet langer op de oude analoge manier, zoals S-Video, Scart en composite (gele tulp). Dus voor de interface tussen verschillende apparaten zoals televisies, ontvangers, mediaspelers en game consoles was er ook een nieuwe standaard nodig.

De HDTV

Op dit moment zijn er qua televisies eigenlijk twee gebruikte HD resoluties, namelijk gewoon HD (1280x720) en Full HD (1920x1080). Bij Full HD is zowel de breedte als de hoogte anderhalf maal zo hoog als bij HD. De verhouding van beide resoluties is 16:9. Deze verhouding wordt breedbeeld genoemd. Full HD heeft een aanzienlijk hogere kwaliteit dan HD, maar in de praktijk zijn er genoeg mensen die zich niet bewust zijn van dit verschil, wanneer ze naar de lagere resolutie kijken.

HD Ready

De eerste generatie platte televisies kregen vaak een HD Ready label mee. Dit betekent in de praktijk dat het scherm zelf de lagere HD resolutie had, maar dat de tv wel een Full HD signaal accepteert en dat dit signaal aangepast wordt voor het daadwerkelijke beeld. Als er een Full HD Blu-Ray film gekeken wordt op een HD Ready scherm is de getoonde beeldkwaliteit daarmee dus lager dan het bronmateriaal. De reden dat er in eerste instantie HD Ready toestellen op de markt kwamen en later pas de Full HD toestellen is technisch en commercieel van aard. Het was goedkoper om een televisie te maken met 1280x720=921.600 pixels dan met 1920x1080=2.073.600 pixels. Niet alleen zijn het twee maal zoveel pixels, maar de pixels van een Full HD scherm moeten ook een stuk kleiner zijn bij eenzelfde maat scherm. Die reden is onderhand niet meer van toepassing en daarom is tegenwoordig Full HD de standaard.

De opvolger van de DVD

Zoals gezegd is een HD televisie pas echt zinvol, wanneer er ook media in die kwaliteit gekocht en afgespeeld kan worden. Daarom is de Blu-Ray disc als vervanger van de DVD op het toneel verschenen. In de beginperiode van het HD-tijdperk (rond 2006/2007) is enige tijd de HD DVD op de markt geweest. Na verloop van tijd was het echter de Blu-ray die het meest ondersteund en verkocht werd. Om die reden is in 2008 de ondersteuning van de HD DVD gestopt.

HDMI

Naast de nieuwe televisies en de nieuwe mediadrager moest er ook een nieuwe manier komen om beeldsignalen over te sturen. Dit was nodig omdat videosignalen tot die tijd gewoon analoog werden overgestuurd, veelal via SCART. Deze analoge standaarden zijn niet toereikend voor het doorgeven van HD materiaal, dus is daar de HDMI standaard voor geïntroduceerd. De HDMI standaard beschrijft veel meer dan videosignalen alleen. Er kunnen bijvoorbeeld ook geluidsignalen en netwerkcommunicatie mee worden overgebracht. HDMI is zo opgezet dat er in de toekomst meer aan toegevoegd kan worden. Zo zijn er al nieuwere versies van HDMI gedefinieerd die nog hogere resoluties mogelijk maken.

HD ontvangers en HD zenders

Naast het kijken van videomateriaal vanaf een Blu-ray disc is er natuurlijk ook het gewone televisiekijken. Ondertussen hebben de diverse televisie aanbieders ook HD zenders is hun pakket. Over het algemeen zijn dat de Nederlandse zenders, en daarnaast varieert het exacte HD aanbod per aanbieder.

4K

De toekomst qua televisie resolutie is de UHD resolutie die ook wel 4K genoemd wordt. De resolutie is daarbij 3840x2160. De naam 4K staat voor 4000 en slaat op het aantal pixels dat er in de breedte aanwezig is. UHD is zowel in de breedte als in de hoogte tweemaal zo groot als Full HD en bestaat dus uit viermaal zoveel pixels. Daarnaast is er ook een 8K standaard gedefinieerd die nog een factor twee breder en hoger is.

Lees verder

• Ultra HD of 4K: De volgende stap na HD televisie
• HDMI: hoge kwaliteit aansluiting met veel mogelijkheden