Ecoliner – Project Sail

De Ecoliner moet het vrachtschip van de toekomst worden, een innovatief ontwerp. De door de wind voortgeblazen vrachtvaarder moet de eerste zijn van een koopvaardij nieuwe stijl. Duurzaam en milieuvriendelijk en toch concurrerend met de huidige scheepvaart. Het streven is om het schip in 2018 te water te laten.

Sail

De Ecoliner is een bijzonder schip, een innovatief vrachtzeilschip dat net als de schepen van voor de stoom- en motorboot op de wind zeilt. Het zeilschip moet een duurzaam alternatief gaan vormen voor de vrachtvaart met motorboten. Op het schip staan vier masten en elke mast kost een miljoen euro. Alleen al voor de ontwikkelfase zijn 3,5 miljoen opzij gelegd. Provincie Fryslân betaalt mee aan het project en het INTERREG IV A-programma van de Europese Unie draagt er ook aan bij. Het project heeft de naam Sail gekregen. Om de Ecoliner te bouwen is 20 tot 25 miljoen euro nodig. Het project moet door crowdfunding van de grond komen.

Schoon

De scheepvaart is een van de meest vervuilende industrieën van de wereld. Om de uitstoot van broeikassen te verkleinen is een omwenteling van die bedrijfstak nodig. Als er niks verandert dan zal de uitstoot alleen maar erger worden in 2050 verdubbeld zijn ten opzichte van 2014. Schepen kunnen langzamer gaan varen, dat helpt al en de vracht kan beter verdeeld worden. Dat scheelt ook. Dat zijn kleine stapjes. De Ecoliner introduceert grote verbeteringen en decimeert enorme hoeveelheden CO2-uitstoot. De uitstoot kan in ieder geval gehalveerd worden. Reductie van broeikasgassen zijn weer te kapitaliseren, want vele bedrijven willen hun emissierechten maar wat graag afkopen.

Kracht van de wind

De Ecoliner is ontworpen door mensen die geloven in de kracht van de wind en de noodzaak om de wind te gebruiken de oceanen te doorkruisen op een manier die kan concurrerend met conventionele schepen. Het doel is om een duurzaam zeetransport te ontwikkelen door een multifunctioneel duurzaam schip te bouwen dat trans-Atlantische routes kan zeilen. Rederij Fairtransport is er sinds 2004 mee bezig.

Containerschip

Het hybride schip Ecoliner is een containerschip van 130 meter lang. Het is uitgerust met een dynamisch zeiltuig. Bij de tuigage is de ra aan de mast gemonteerd dat hydraulisch kan worden aangestuurd. Dit principe werd al in de jaren 60 ontwikkeld door de Duitser Wilhelm Prölss. Deze manier van zeilen neemt minder brandstof en geeft minder uitstoot en daar is het de ontwerpers om te doen.

Betrokken

Er zijn veel partijen bij de ontwikkeling van het project betrokken. Behalve Friesland en Europa ook het Instituut voor Communicatie, Media & IT.

Partners zijn verder: gemeente Harlingen, Kenniscentrum Jachtbouw van NHL Hogeschool, TechnologieCentrum Noord-Nederland, Ameland Shipping, TU Delft, Deloitte en Vuyk Engineering Groningen plus reders en kenniscentra uit Duitsland, Zweden, Denemarken, België, Engeland en Frankrijk.

Ontwerpers

Het alternatief voor de vrachtschepen van vandaag de dag is uitgewerkt door scheepsbouwer Dykstra uit Amsterdam. Dykstra Naval Architects heeft ervaring met zeiljachten en motorjachten en met het tekenen van vrachtschepen. Vooral de ervaring die is opgedaan met de Maltese Falcon is cruciaal. Dat schip heeft tuigage dat heel eenvoudig en op de meest efficiënte manier is te hanteren en Dynarig is genoemd. Dat is het systeem zoals het door de Duitser Prölss werd uitgedacht. Het schip is hybride omdat het zeilen heeft èn een schroef.

Het vrachtschip kan zijn eigen lading laden en lossen, omdat de mast ook als kraan dienst kan doen. Op de oceanen zal de Ecoliner gebruik maken van de passaatwinden.

Ontwerp

Dykstra Naval Architects staat het technische ontwerp. Zij berekenen het evenwicht tussen het vervoeren van vracht en het goed kunnen zeilen. De romp bouwen ze zodat het daar op is berekend. Het tuigage is ontworpen om op duurzame wijze te kunnen zeilen. De zeilen kunnen makkelijk van stand wijzigen en bij mooi en zwaar weer zeilen. Er is een programma ontwikkeld dat het weer beoordeelt en voor het schip de meest economische route uitkiest. Met ditzelfde programma worden gegevens verzameld over hoe het schip het doet onder verschillende omstandigheden om die te kunnen analyseren. Op basis van die gegevens kan voorspeld worden hoe het schip het beste zeilt en het minste brandstof verbruikt. Ook kunnen met de gegevens lange termijn vergelijkingen worden gemaakt met motorschepen.

Zeilen op de wind

De Ecoliner wil met de huidige vrachtvloot gaan strijden door met minder kosten en milieuvriendelijker de wereldzeeën te bevaren. Het schip wordt het voorbeeld voor de scheepvaart door te laten zien dat de wind als voortstuwende kracht een haalbare optie is.

2018

Provincie Fryslân ziet graag dat de Ecoliner in 2018 van stapel loopt. Dat jaar is Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa en dan zou de Ecoliner een mooie duurzame blikvanger kunnen zijn.

Februari 2016

Het project komt minder snel van de grond dan projectleider Edgar van der Staay, opvolger van Anne de Vries, zou willen. De tewaterlating in het jaar dat Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa is zal niet lukken. De miljoenen voor de bouw liggen in februari 2016 nog lang niet op tafel en het schiet al op naar 2018. Alleen de masten kosten al een miljoen per stuk. De projectleider probeert een consortium van verschillende bedrijven te krijgen die zich achter het project schaart. Damen Shipyard in Harlingen, JR Shipping, Ameland Shipping, Rabobank en Heineken zijn geïnteresseerd. Fairtransoport uit Den Helder stapte uit het project. Fairtransport wil helemaal op zeil varen, zoals met de Tres Hombres, en de Ecoliner heeft altijd nog een motor aan boord. Er wordt gekeken of de motor ook op vloeibaar aardgas kan vare, dan is er bijna geen uitstoot meer.

Lees verder

• Windjammer Kruzenshtern - opleidingsschip uit Rusland
• Sterke Yerke IV – kruistocht tegen zwerfvuil in de oceaan
• Willem Barentsz – herbouw van het schip
• The Natural Step - verduurzaming van de wereld
• Hydroptère – Vliegende trimaran zeilboot van Thébault