Trendy sport sneeuwschoenlopen: wat heb je nodig?

Wie bij sneeuwschoenlopen nog steeds denkt aan het lopen op een soort van houten tennisrackets, zoals op oude foto's wel eens te zien is, die heeft het mis! Sneeuwschoenlopen is trendy en niet meer te vergelijken met vroeger. Het lopen met speciaal materiaal om makkelijk de diepe sneeuw te trotseren is al duizenden jaren oud. De eerste rotstekeningen waarop te zien is dat mensen sneeuwschoenen droegen om zich in sneeuwrijke gebieden voort te bewegen zijn zelfs al 12.000 jaar oud. De eerste vondsten van het materiaal zelf stammen uit Mongolië en zijn zo'n 6000 jaar oud. In die tijd bond men een ovalen frame onder de voeten die weer warm verpakt waren in vachten. Nu steeds meer mensen deze sportieve vorm van natuurbeleving ontdekken, is het belangrijk om te weten waarop je moet letten bij de aanschaf van materiaal, zodat je perfect voorbereid bent.

Ontwikkelingen op het gebied van sneeuwschoenlopen

Vergeleken met de oeroude sneeuwschoenen zijn de huidige modellen technische hoogstandjes. Zelfs in vergelijking met tientallen jaren geleden heeft de sneeuwschoen grote vooruitgang geboekt. Sinds de jaren negentig heeft het sneeuwschoenwandelen flink aan populariteit gewonnen, als manier om net als bij toerskiën de ongerepte sneeuw te betreden, zonder de drukte van de skipistes te ervaren. Maar net als andere winterse outdooractiviteiten is deze sport niet helemaal zonder gevaar. Het vergt kennis van de sneeuwcondities en weersomstandigheden en je moet op de hoogte zijn van lawinegevaar en weten wat je moet doen in geval van een lawine. Tevens gelden er in veel gebieden regels op het gebied van natuurbescherming. Je gaat immers niet over pistes of uitgezette wandelpaden, maar zoekt je eigen weg door de natuur. Dit kan als gevolg hebben dat er nestplaatsen beschadigd worden en dieren gestoord worden. Met de toenemende populariteit van de sport, groeit ook het aantal conflicten. Maar wanneer je zorgt voor een goede voorbereiding, is sneeuwschoenlopen de ultieme manier om zo dicht mogelijk bij de ongerepte natuur te zijn en de ideale activiteit voor mensen die een nieuwe uitdaging of ervaring in de winter zoeken, buiten het skiën of langlaufen. De sport is geschikt voor jong en oud en kan variëren van makkelijke, lichte tochtjes tot zware beklimmingen die een grote fysieke uitdaging vormen.

De juiste sneeuwschoen

De sneeuwschoen bestaat al duizenden jaren en sinds ongeveer een eeuw worden er zeer professionele modellen gemaakt. De techniek hiervan is vooral in de laatste jaren sterk verbeterd. Honderd jaar geleden waren sneeuwschoenen nog een deel van de jachtuitrusting, die noodzakelijk was om te overleven. De Europeanen hebben de techniek van de Indianen geleerd en ondervonden al snel de voordelen. Waar ze vroeger nog van hout gemaakt werden, bestaan ze nu uit high-tech, licht materiaal, zoals aluminium of polyurethaan. Er is vandaag de dag veel keuze in sneeuwschoenen en je kunt het best pas overgaan tot aanschaf wanneer je weet wat je wilt. Een off-piste skiër, die sneeuwschoenen gebruiken wil om steile hellingen omhoog te lopen, is het meest gebaat bij een lichtgewicht model met stijghulpen. Een wandelaar kan vaak wel zonder stijghulpen en een paar gram meer is niet zo'n groot probleem. Ook de prijs kan van doorslaggevend belang zijn.

Materiaal

Er zijn twee verschillende materialen waaruit je kunt kiezen, namelijk kunststof of aluminium. Kunststofmodellen zijn goedkoper dan modellen van aluminium, maar ook zwaarder. Op vaste sneeuw zijn kunststofmodellen ideaal, maar in diepe poedersneeuw bieden ze minder opwaartse kracht en houvast dan aluminium. Kunststof is de voordeligere optie wanneer je begint met sneeuwschoenwandelen en dit materiaal is robuust en gaat lang mee. Aluminium modellen zijn lichtgewicht en maken een meer natuurlijke manier van lopen mogelijk, vanwege het buigzame, maar toch sterke materiaal.

Bindingen

De bindingen dienen makkelijk verstelbaar te zijn en moeten de wandelschoen die de loper draagt goed vastzetten, zowel bij de wreef als bij de hak. Er bestaan bindingen van hard kunststof en meer comfortabele bindingen met een padding van schuim. Bij het passen van sneeuwschoenen kun je het best je schoenen aantrekken die je ook echt bij de tochten gaat gebruiken om te kijken of de bindingen goed passen. Ook het draaipunt is van belang. De draaias maakt het lopen lichter, wanneer de bindingen vast op de sneeuwschoen gemonteerd zouden zijn zou het lopen veel zwaarder worden.

Modellen

Ook je eigen lichaamsgewicht is van belang. Er zijn verschillende groottematen voor verschillende gewichtscategorieën. De bepaling van je gewicht moet inclusief schoenen, kleding, jas en rugzak zijn. Het terrein waar je wilt gaan, bepaalt welke sneeuwschoen je nodig hebt. Wil je vooral op het vlakke wandelen, of echt bergtoppen gaan bedwingen? Wil je vooral op vaste sneeuw lopen en op winterwandelpaden of ook op poedersneeuw en ongespoorde wegen? In dat laatste geval zijn grotere sneeuwschoenen beter, vanwege de opwaartse kracht.

Er zijn speciale damesmodellen en die bieden meer dan alleen een ander leuk kleurtje. Vrouwen hebben bredere heupen dan mannen, maar zetten hun voeten dichter bij elkaar neer tijdens het lopen. Daarom zijn damessneeuwschoenen smaller en de bindingen zitten net als bij damesalpineski's iets verder naar voren gemonteerd, wat het lopen lichter maakt.

Kosten

Kunststof modellen zijn te koop vanaf ongeveer € 100,-, aluminium modellen vanaf ongeveer € 130,- en de meest technische hoogstandjes kunnen wel meer dan € 300,- kosten. Omdat er zoveel keuzemogelijkheden zijn is er het gevaar dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Wil je eerst eens uitproberen of sneeuwschoenlopen iets voor jou is? Of weet je nog niet helemaal wat je wilt? Dan kun je in veel sneeuwgebieden sneeuwschoenen met de bijbehorende wandelstokken huren. Zo kun je zelf eerst ervaren hoe verschillende modellen bevallen.

Wandelstokken zijn onmisbaar

Zonder stokken kun je niet sneeuwschoenwandelen. je hebt ze nodig voor de stabiliteit en veiligheid. Er bestaan trekkingstokken en skistokken. Het verschil is dat trekkingstokken verstelbaar en inschuifbaar zijn en skistokken niet. Voor sneeuwschoenwandelen kun je het best trekkingstokken gebruiken, met speciale brede sneeuwschijven erom voor extra grip in diepere sneeuw. Meestal worden deze er standaard bijgeleverd. De greep van de stok moet ergonomisch zijn en het liefst geïsoleerd, voor wanneer je eens je handschoenen uit wil doen. Een greepverlenging is handig wanneer je bergop loopt en de stok eens even onder de greep wil vasthouden. Er bestaan naast gewone trekkingstokken specifieke stokken voor sneeuwschoenwandelen. Deze zijn tot 1.50 meter te verlengen en ook bij vriestemperaturen makkelijk korter en langer te maken. Dit is nodig om bij verschillende hellingsgraden de juiste lengte in te stellen. Gewone trekkingstokken zijn bij vrieskou vaak moeilijk te verstellen omdat het materiaal zich vastzet. Skistokken gaan meestal maar tot 1.20 meter en zijn daarom te kort om bij steile afdalingen steun te bieden. Het materiaal is hier ook belangrijk. Carbon is licht en zeer sterk, aluminium van goede kwaliteit is ook prima. Op de aanschaf van stokken kun je beter niet bezuinigen. Goedkope modellen zijn vaak van ongehard aluminium gemaakt, dat in gevaarlijke situaties gemakkelijk kan breken. De lengte van je stokken stel je het beste steeds zodanig bij elke nieuwe hellingsgraad in, dat de elleboog een hoek van 90 graden maakt. Een paar stokken van goede kwaliteit kost ongeveer € 80,- en er zijn wederom ook technische hoogstandjes die veel meer kosten.

Wat je verder nodig hebt

Sneeuwschoenwandelen is een niet te onderschatten outdoorsport en je dient rekening te houden met alle mogelijke weersomstandigheden. Je kunt te maken krijgen met regen, wind, sneeuwval, stevige kou, ijs, smeltwater en felle zonneschijn. De sneeuwcondities zijn belangrijk en een lawine uitrusting is geen overbodige ballast om bij je te hebben.

Bergschoenen

Net als bij gewone tochten, zijn de juiste bergschoenen heel belangrijk. Ze dienen goed te passen en ingelopen te zijn. En ze moeten beslist 100% waterdicht en natuurlijk warm genoeg zijn. Wanneer je echte alpinetochten gaat maken kun je het beste schoenen dragen die stijgijzervast zijn. Daarnaast heb je gamaschen nodig, dit zijn beschermers die je om je onderbeen en schoen draagt, om te voorkomen dat er sneeuw in je schoenen terecht komt.

De juiste kleding

Voor de kleding geldt het uienprincipe, dit betekent zo veel mogelijk laagjes dragen. De eerste laag bestaat uit thermo-ondergoed, dat goed aansluit aan het lichaam en transpiratievocht goed afvoert. De volgende laag stem je af op het weer. Een dunne fleece trui is ideaal bij warmer weer, het liefst eentje die je makkelijk open kunt ritsen. Neem een dikkere fleece trui mee voor als het kouder wordt, ook bij warm weer moet je altijd een reservetrui meenemen, je weet nooit of er iets gebeurt en hoelang je stil moet zitten in de kou. Daarover komen een shoftshelljas en een shoftshellbroek. Deze zijn winddicht, maar niet waterdicht. Het beste kun je nog een lichtgewicht waterdichte broek en jas meenemen, deze zijn vaak heel klein op te rollen. Dan heb je nog waterdichte skihandschoenen, eventueel dunne onderhandschoentjes en een muts nodig.

Lawine uitrusting Als beginner kun je sneeuwschoentochten met een gids maken. Die kent het terrein en de condities, is op de hoogte van de weersomstandigheden en kan veel techniektips geven. De meeste populaire gebieden bieden begeleide wandelingen aan. Wanneer je genoeg ervaring hebt of bijvoorbeeld een cursus hebt gedaan kun je zelf op pad. Bereid je voor door een route te bepalen en anderen van tevoren te vertellen waar je heengaat. Bekijk de lawine-, weer- en sneeuwberichten en controleer vantevoren je veiligheidsuitrusting. Wanneer tijdens je tocht de condities verslechteren, is het verstandiger om terug te keren, dan om jezelf of de groep in gevaar te brengen. Het volgende moet je altijd in je rugzak bij je dragen:

• een lawinepieper (LVS apparaat)
• een lawineschep
• een lawinesonde
• een volledige EHBO-set
• een mobiele telefoon
• een reddingsdeken of bivakzak
• een multifunctioneel legerzakmes voor kleine reparaties

je rugzak met inhoud

Voor dagtochten is een dagrugzak met een inhoud van zo'n 30 tot 40 liter groot genoeg, voor meerdaagse tochten heb je al gauw een 45- tot 55-liter rugzak nodig. Het handigst zijn rugzakken met voorop een speciaal bevestigingsmechanisme voor sneeuwschoenen.

Een aantal zaken die je beslist mee moet nemen zijn:

• een petje of zonnehoed
• zonnebrandcrème
• zonnebril
• voldoende energierijke proviand
• minstens een liter warme drank zoals thee in een thermosfles
• een topografische kaart van het gebied
• eventueel een GPS apparaat
• een hoogtemeter
• een kompas
• een zaklamp of hoofdlampje
• een fluitje om aandacht te trekken bij gevaar
• een opvouwbaar isolatiematje om op te kunnen zitten tijdens pauzes

Zet de alarmnummers van het land waar je je bevindt in je telefoon en ook het nummer van de plaatselijke bergredding. Zorg dat je mobiele telefoon makkelijk te pakken en binnen handbereik is, mocht je vallen. Verder is het zaak om je gezonde verstand te gebruiken bij het inschatten van situaties, maar ook om vooral te genieten, want sneeuwschoenwandelen is een erg leuke sport.