Anisocorie: Oogafwijking met ongelijke pupilgroottes

Anisocorie: Oogafwijking met ongelijke pupilgroottes De in half januari 2016 overleden Engelse zanger David Bowie had twee heel bijzondere ogen. Hij leed namelijk aan anisocorie als gevolg van een vuistgevecht waarin hij als tiener betrokken was. Bij anisocorie heeft iemand twee ongelijke pupillen in grootte. De pupil is het zwarte gebied in het midden van de iris, het gekleurde gedeelte van het oog. Via de pupil gaat het licht de retina (het netvlies) binnen, het lichtgevoelige weefsel achterin het oog. Meestal is anisocorie niet erg, maar soms is het wel een symptoom van een (ernstige) (oog)aandoening.

Epidemiologie anisocorie

Zo’n 20% van de wereldbevolking heeft ongelijke pupilgroottes, wat meestal geen ooggerelateerde problemen met zich meebrengt. Een patiënt heeft een hogere kans op het krijgen van anisocorie bij een beroerte, tumor of bij zenuwstelselproblemen, of als hij bepaalde medicatie gebruikt of een verwonding aan het oog heeft gehad.

Oorzaken oogafwijking

Fysiologische anisocorie veroorzaakt veelal geen oogproblemen bij de patiënt. De prevalentie is dan ook hoog. Eén op de vijf mensen heeft in zekere mate een verschil in de omvang van de pupillen. Anisocorie is soms echter ook een symptoom van een ernstige oogafwijking of het gevolg van diverse externe factoren. Deze omvatten:

Bij sommige patiënten verschilt de pupilgrootte soms tijdelijk om onbekende reden. Meestal krijgen de pupillen dan weer de goede grootte zonder gevolgen voor de patiënt.

Symptomen: Ongelijke pupilgroottes

Geen symptomen

Van anisocorie is er sprake wanneer het verschil in pupilgrootte meer dan 0,5 mm tot 1 mm bedraagt. Meestal merkt de patiënt zelf niet dat er een verschil is tussen de grootte van de pupillen. Soms is dit te zien op oude en recente foto’s. Bij een baby die ter wereld komt met twee verschillende pupilgroottes, is dit misschien familiaal aangelegd, waardoor artsen niet meteen aan een oogziekte zullen denken.

Wel symptomen

Wanneer anisocorie echter een symptoom is van een oogziekte, verschijnen de met de oogafwijkinggerelateerde symptomen. Volgende symptomen wijzen niet automatisch in de richting van anisocorie, maar de patiënt doet er goed aan toch onmiddellijk contact op te nemen met de oogarts bij deze oogproblemen. Deze symptomen omvatten een hangend ooglid (ptosis), hoofdpijn, koorts, oogpijn, verlies van het gezichtsvermogen, verminderde oogbewegingen, een wazig gezichtsvermogen, dubbelzien (diplopie), fotofobie (overgevoeligheid voor licht), misselijkheid of braken, een stijve nek of minder zweten.

Ruggenprik / Bron: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ruggenprik / Bron: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Diagnose en onderzoeken

De oogarts voert een grondig oogheelkundig onderzoek uit via oftalmoscopie. Hij bekijkt de pupillen in een donkere en verlichte kamer om te kijken hoe de pupillen reageren op licht. Normaliter vergroot de pupil bij weinig licht en verkleint de pupil bij veel licht. Hij meet tevens de oogdruk via tonometrie en gonioscopie als de patiënt mogelijk lijdt aan glaucoom waarbij de oogdruk in het oog te hoog is.

Wikipedia meldt dat anisocorie die groter is bij weinig licht, wijst op het syndroom van Horner, een trauma, oogchirurgie of een ontsteking zoals uveïtis en openhoekglaucoom. Anisocorie die dan weer groter is bij helder licht wijst in de richting van de tonische pupil van Adie, pupil verwijdende medicijnen, een oculomotorische zenuwverlamming of een beschadigde iris.

Bijkomende onderzoeken omvatten een bloedonderzoek, een lumbale punctie (ruggenprik: onderzoek van hersenvocht), een MRI-scan en/of CT-scan van het hoofd, een EEG en een röntgenfoto (radiografisch onderzoek) van de nek.

Behandeling en prognose

Fysiologische anisocorie heeft geen invloed op het gezichtsvermogen of de gezondheid van de ogen, dus is een behandeling niet vereist. Als de anisocorie gerelateerd is aan een andere oogaandoening, is de behandeling afhankelijk van de oorzaak. Het Horner-syndroom en de hersenzenuwverlamming zijn mogelijk levensbedreigende aandoeningen. De patiënt raadpleegt bij de aanwezigheid van diverse symptomen best zo snel mogelijk zijn oogarts.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Anisocorie: twee ongelijke pupillenAnisocorie: twee ongelijke pupillenAnisocorie verwijst naar het hebben van pupillen met ongelijke groottes. Het verschil kan van dag tot dag verschillen en…
Syndroom van Adie: Aandoening aan ogen en reflexenSyndroom van Adie: Aandoening aan ogen en reflexenIn 1932 beschreef de Engelse neuroloog Adie het syndroom van Adie, ook wel gekend als “familiale hereditaire areflexie”…
Veel voorkomende afwijkingen van het oogVeel voorkomende afwijkingen van het oogZe weerspiegelen uw gemoedstoestand en emoties, ze werken de ganse dag onvermoeibaar voort en zijn een meesterwerk van d…
Verziendheid (hypermetropie)Verziendheid (hypermetropie)Verziendheid is een aandoening van de ogen. Het wordt ook wel Hypermetropie genoemd. Mensen zien van dichtbij heel wazig…

Horner-syndroom: Neurologische aandoeningHorner-syndroom: Neurologische aandoeningHet Horner-syndroom is een relatief zeldzame neurologische aandoening gekenmerkt door een vernauwde pupil (miosis), een…
Oculaire histoplasmose (vogelpoepziekte): OoginfectieOculaire histoplasmose (vogelpoepziekte): OoginfectieHistoplasmose, ook gekend als de vogelpoepziekte, is een ziekte veroorzaakt door de schimmel Histoplasma capsulatum. Aan…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Carla216, Flickr (CC BY-2.0)
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale versie, editie 2012
  • http://emedicine.medscape.com/article/1158571-overview#showall
  • http://nl.healthline.com/health/anisocorie#Behandeling5
  • http://nymag.com/scienceofus/2016/01/story-behind-david-bowies-unusual-eyes.html#
  • http://www.aao.org/eye-health/diseases/anisocoria-diagnosis
  • http://www.aao.org/eye-health/diseases/anisocoria-risk
  • http://www.aao.org/eye-health/diseases/anisocoria-symptoms
  • http://www.aao.org/eye-health/diseases/anisocoria-treatment
  • http://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-anisocoria
  • http://www.aapos.org/terms/conditions/27
  • http://www.healthline.com/symptom/unequal-pupils
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Anisocoria
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003314.htm
  • Afbeelding bron 1: Brainhell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 06-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 15
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.