PET-scan: Onderzoek rond stofwisseling in het lichaam

PET-scan: Onderzoek rond stofwisseling in het lichaam PET staat voor Positron Emissie Tomografie. Dit is een beeldvormend onderzoek dat informatie geeft over de stofwisseling (op een bepaalde plek in het lichaam). De cellen van het lichaam gebruiken bepaalde voedingsstoffen, bijvoorbeeld eiwitten en suikers. Een PET-camera brengt dergelijke voedingsstoffen in beeld wanneer ze radioactief zijn gemerkt. Wanneer een arts deze in het laboratorium gemaakte stoffen toedient aan de patiënt, verdeelt de stof zich in het lichaam. Met behulp van een PET-camera en computer visualiseert de arts de verdeling. Afwijkingen van de normale stofwisseling, zijn op deze manier zichtbaar te maken. Een PET-scan biedt heel wat voordelen. Na een pijnloos onderzoek volgt immers een korte hersteltijd.

Indicatie PET-onderzoek

Via een PET-scan verkrijgt de arts een beeld van de plaatselijke veranderingen in het metabolisme (medische term: de stofwisseling). In combinatie met andere medische gegevens is de arts in staat om deze verkregen informatie te interpreteren. Zo heeft hij een idee van de grootte, vorm, positie en werking van organen en weefsels. Veelal combineert een PET-scan tevens computertomografie (CT-scan) zodat slechts één onderzoek vereist is.

Diagnose van (uitgebreidheid) aandoeningen

Lichaamsgebieden van een PET-scan
De arts voert een PET-scan uit om onder andere een diagnose te stellen bij een patiënt. Een PET-scan is mogelijk van het hoofd, de borst, het hart en de longen.

Opsporen van letsels en diagnose van aandoeningen
De arts voert dit onderzoek uit om onder andere diverse ziekteprocessen in het lichaam op te sporen, zoals kanker (en de uitgebreidheid van de mogelijke uitzaaiingen), hartproblemen (en de gebieden waar een slechte bloedtoevoer is naar het hart), hersenaandoeningen (hersenfunctie) en longaandoeningen (goed- of kwaadaardige longtumor).

Behandeling

Een PET-scan is een zeer nuttig instrument om kanker of een andere aandoening op te volgen. Zo herziet de arts mogelijk zijn behandeling bij de patiënt als gevolg van de verkregen onderzoeksresultaten.

Tegenindicatie PET-scan

Het onderzoek gaat niet door bij (mogelijk) zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Baby's en baby’s die zich nog ontwikkelen in de baarmoeder zijn gevoeliger voor straling, omdat hun organen nog steeds groeien.

Voor de PET-scan

Voorbereidingen

De patiënt hoeft geen speciale voorbereidingen te treffen. Wel meldt hij op voorhand aan de arts of hij suikerziek is. Een patiënt met diabetes mellitus mag namelijk vlak voor het onderzoek geen medicatie innemen daar dit interfereert met de onderzoeksresultaten. Verder meldt een patiënt een (mogelijke) zwangerschap, eventuele allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) voor geïnjecteerde contrastvloeistof en ook geeft hij door of hij eventueel aan claustrofobie (irrationele en onvrijwillige angst voor afgesloten ruimtes) lijdt. De patiënt krijgt namelijk een kalmeermiddel vlak voor het onderzoek indien hij bang is voor kleine en smalle ruimten. Tot slot geeft de patiënte door of ze borstvoeding geeft aan haar baby, want het onderzoek is dan niet mogelijk, omdat de straling schadelijk is voor de baby.

Praktisch

De patiënt komt nuchter naar het ziekenhuis. Hij mag bijgevolg niet eten of drinken. De duurtijd varieert sterk, en is afhankelijk van het soort PET-onderzoek.

Tijdens het PET-onderzoek: Beeld van stofwisseling in lichaam

Voorbereidingen net voor het onderzoek

De patiënt krijgt twee intraveneuze infusen aan de binnenkant van de elleboog. Het éne infuus dient om de radioactieve stof (gekend als “tracer”) toe te dienen. De tracer verplaatst zich door het bloed en verzamelt zich in organen en weefsels. Het andere infuus is nodig voor een bloedafname bij de patiënt. Vervolgens is het afhankelijk van welk soort scan de patiënt krijgt hoe het verder verloop van het onderzoek is. Mogelijk gaat de patiënt naar de voorbereidingsruimte waar de arts hem een radioactieve stof toedient via het infuus. Daarna moet hij wachten voor de scan zelf. Deze wachttijd is voor iedereen verschillend, en verneemt de patiënt in het ziekenhuis zelf, maar bedraagt meestal ongeveer één uur. Mogelijk mag hij dan de wachttijd ergens anders doorbrengen, maar af en toe moet hij wel in de ruimte blijven. Een andere optie is dat de patiënt meteen naar de cameraruimte mag. Hier maakt de arts vervolgens een transmissiescan. Deze scan is nodig om de eigenlijke onderzoek te kunnen corrigeren voor de verzwakking van de straling in het lichaam. Na de transmissiescan dient de arts de tracer toe aan de patiënt.

PET-scan

Daarna doen de PET-camera en computer hun werk. De patiënt ligt hierbij op een smalle onderzoekstafel die in een grote tunnelvormige scanner glijdt. De onderzoekstafel is mogelijk hard of koud aanvoelend, maar de patiënt mag steeds een kussen of deken vragen. De arts gaat na het positioneren van de patiënt naar een controlekamer waar een computer staat en de arts de patiënt observeert tijdens het onderzoek. Communicatie is echter wel mogelijk in het lokaal. Het PET-apparaat detecteert signalen van de tracer. Hierbij verzamelt de computer informatie over de verdeling van de radioactiviteit in het lichaam. De computer zet via een gesofistikeerd computerprogramma de signalen om in 3D-beelden. De arts is in staat om deze beelden te bekijken en op te slaan. Tijdens het onderzoek blijft de patiënt zo stil mogelijk liggen.

Na het onderzoek

De patiënt mag na het onderzoek meteen naar huis en aan het verkeer deelnemen. Indien hij in het ziekenhuis verblijft, mag hij terug naar de afdeling. Normaal gezien is er geen hersteltijd, maar bij gebruik van een kalmerend middel rust de patiënt best wel enkele uren uit. De radioactieve stoffen hebben immers geen invloed op het reactievermogen van de patiënt.

Resultaten

De arts verkrijgt na het onderzoek informatie over de verdeling van de radioactiviteit in het lichaam. Hij bekijkt en beoordeelt de resultaten. De arts maakt van dit onderzoek een uitgebreid verslag en bezorgt het aan de behandelende arts van de patiënt. De behandelende arts geeft op zijn beurt de volledige uitslag mee aan de patiënt. Het is afhankelijk per ziekenhuis wanneer de patiënt terugkomt naar de behandelende arts voor de bespreking van de resultaten, maar in de meeste ziekenhuizen zijn de resultaten binnen een week bekend.

Normale resultaten

De arts vindt bij normale resultaten geen afwijkingen in de afmeting, vorm of functie van een orgaan. Er zijn voorts geen gebieden waar de tracer zich abnormaal heeft verzameld.

Abnormale resultaten

Eventuele afwijkende resultaten zijn afhankelijk van het onderzochte lichaamsdeel, maar wijzen mogelijk op een infectie, kanker, problemen met de orgaanwerking, en veranderingen in de grootte, vorm of positie van een orgaan.

Risico’s PET-onderzoek

Aan een PET-scan zijn weinig tot geen risico’s of bijwerkingen verbonden. Een zeer kleine hoeveelheid radioactieve stof is nodig bij een PET-onderzoek. Na korte tijd (twee à tien uur) verdwijnen de radioactieve stoffen uit het lichaam. De patiënt heeft hiervan geen bijwerkingen. In zeldzame gevallen reageren patiënten allergisch op de tracer. Pijn, roodheid of zwelling treedt tot slot mogelijk op op de injectieplaats.
© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Octreotide-scan: Onderzoek - Neuro-endocriene tumor opsporenOctreotide-scan: Onderzoek - Neuro-endocriene tumor opsporenEen octreotide-scan (somatostatine scan, SRS-scan) is een speciaal beeldvormend onderzoek voor het opsporen van neuro-en…
HIDA-scan: Radiografisch onderzoek van galwegen en leverHIDA-scan: Radiografisch onderzoek van galwegen en leverEen HIDA-scan is een beeldvormend onderzoek waarbij de arts de lever, de galblaas en de galwegen bestudeert. De arts geb…
Total Body Scan, informatieTotal Body Scan, informatieDe Total Body Scan brengt het lichaam in beeld. Steeds meer mensen laten vrijwillig en op eigen kosten, een Total Body S…
Een CT scan bij een kind, gevaarlijk?Een CT scan bij een kind, gevaarlijk?De CT scan is een onderzoeksmethode welke snelle en betrouwbare resultaten geeft. Dit kan van essentieel belang zijn bij…

Vergiftiging door inademen of inslikken van terpentijnolieVergiftiging door inademen of inslikken van terpentijnolieTerpentijnolie is een stof die afkomstig is van pijnbomen. Terpentijn is een giftige stof die zich in kwast- en penseelr…
MRI-scan: Dwarsdoorsneden van het lichaam via een magneetMRI-scan: Dwarsdoorsneden van het lichaam via een magneetMRI staat voor magnetic resonance imaging. Dit is een beeldvormend onderzoek waarbij de scanner bestaat uit een krachtig…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Muffet, Flickr (CC BY-2.0)
  • Anatomie en fysiologie van de mens, Dr. L.L. Kirchmann, Zestiende druk, 2010, paginanummer onbekend (digitale versie), Elsevier gezondheidszorg, Amsterdam
  • Digitale cursus Medische Terminologie uit de opleiding Medical Management Assistant, Thomas More Turnhout, academiejaar 2011-2012, docente: Dr. Hilde Vandenhoudt, paginanummer onbekend
  • https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003827.htm
  • Oncologie Kempen, http://www.oncologiekempen.be/, geraadpleegd op 28 april 2012 (website is op 16 april 2016 niet meer werkzaam)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 29-05-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.