Framboesia: Bacteriële infectie met huidproblemen
Framboesia is een chronische infectie, veroorzaakt door de bacterie Treponema pertenue. Deze verwaarloosde tropische aandoening komt vooral voor in het platteland waar hygiëne ontbreekt en de toegang tot de gezondheidszorg beperkt is. De patiënt vertoont voornamelijk problemen met de huid, de botten en de gewrichten. In een vroeg stadium vallen de symptomen goed te behandelen en geneest de patiënt snel. Wanneer de patiënt echter geen behandeling ondergaat, krijgt hij mogelijk te maken met ernstige verminkingen die gepaard gaan met een mobiliteitsbeperking.
Synoniem framboesia
Framboesia is eveneens gekend onder deze synoniemen:
- frambesia tropica
- framboesie
- guineapokken
- pian
- polypapilloma tropicum
- tonga
- yaws
Epidemiologie bacteriële infectie
Framboesia komt veel voor in warme, tropische gebieden, zoals Afrika, West-Pacifische eilanden en Zuidoost-Azië. Uit een wetenschappelijk rapport dat in 2014 gepubliceerd werd in Clin. Epidemiol blijkt dat tussen 2008 en 2012 meer dan 300.000 nieuwe patiënten met framboesia gemeld zijn aan de World Health Organization (WHO). Wereldwijd lopen echter circa 34 miljoen mensen kans om framboesia te ontwikkelen. Ongeveer 75% van de getroffen patiënten zijn kinderen onder de vijftien jaar oud, met een piekincidentie bij kinderen tussen de zes en tien jaar oud. Mannen en vrouwen zijn voorts in gelijke aantallen getroffen. Tot slot is bij overbevolking, een slechte hygiëne en sociaaleconomische omstandigheden het risico op het ontwikkelen van framboesia hoger.
Oorzaken infectieziekte
Framboesia is een bacteriële infectie, veroorzaakt door
Treponema pertenue, een soort van de
Treponema pallidum bacteriën. Deze lijkt op de bacterie die
syfilis veroorzaakt, maar framboesia is in tegenstelling tot syfilis geen SOA (
seksueel overdraagbare aandoening). De overdrachtswijze gebeurt op cutane wijze. De patiënt loopt met andere woorden de besmetting op door direct contact met de
huidzweren van besmette patiënten. De bacterie gedijt het beste in temperaturen van 27°C en meer; daarom is de ziekte enkel bekend in warme, vochtige gebieden waar de gemiddelde neerslag boven de 1.300 mm per jaar bedraagt.
Symptomen: Huidproblemen
De symptomen zijn erg variabel en variëren in ernst van mild tot ernstig. De symptomen treden op na negen (9) tot negentig (90) dagen na de infectie, met een gemiddelde van eenentwintig (21) dagen. De ziekte is onderverdeeld in een vroeg en laat stadium waarbij de patiënt zich presenteert met diverse symptomen.
Vroege symptomen
De patiënt ontwikkelt een framboosachtig bruin of rood
knobbeltje onder de huid, meestal op het
gezicht, de armen en
benen, de geslachtsorganen en de anus. Veelal groeit dit pijnloze
huidknobbeltje uit tot een zweer
medische term is "ulcus"). Dit knobbeltje veroorzaakt in het weinig symptomen, maar jeuk is wel mogelijk bij de patiënt. Het zweren houdt soms maanden aan. Wanneer namelijk de “moederzweer” genezen is, ontwikkelt zich kort of net na de genezing een nieuwe zweer. Wanneer de patiënt krabt aan de zweer, verspreidt de bacterie zich van de moederzweer naar de niet-geïnfecteerde huid. Andere symptomen zijn onder meer
botpijn,
littekens op de huid en zwelling van de botten en vingers.
Late symptomen
In het gevorderde stadium resulteren zweren op de huid en botten tot een ernstige verminking (misvorming). Hierdoor heeft de patiënt mogelijk een handicap. Dit treedt voornamelijk op bij één op de vijf patiënten die geen adequate behandeling hebben gekregen.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts voert een grondig lichamelijk onderzoek uit bij de patiënt. Hierbij is een anamnese, een grondig vraaggesprek, onontbeerlijk. Hij merkt tevens de zichtbare symptomen op bij de patiënt.
Diagnostisch onderzoek
Een patholoog onderzoekt een monster van de huidzweer met een speciale microscooptechniek, genaamd dark field microscopie. Deze bacterie valt niet op te sporen in het bloed. Bij patiënten met framboesia waarbij de arts een
bloedonderzoek uitvoert, zijn de resultaten vaak positief voor syfilis. De bacteriën die deze beide aandoeningen veroorzaken zijn namelijk nauw verwant.
Differentiële diagnose
De arts verwart framboesia vaak met volgende aandoeningen
Behandeling
De patiënt krijgt een enkele dosis penicilline bij de beginnende symptomen. In een later stadium zijn drie doses per week vereist. Medebewoners krijgen daarnaast best een screeningsonderzoek op framboesia. Bij een eventuele besmetting volgt eveneens een behandeling.
Prognose framboesia
Patiënten met framboesia reageren uitstekend op de medicatie, zeker wanneer de arts de behandeling snel inzet. Veelal herstellen ze volledig, al duurt het mogelijk lang voordat ze volledig hersteld zijn van de huidletsels. De ziekte komt tevens weinig terug na de behandeling. In een later stadium valt framboesia soms moeilijk(er) te genezen, zeker wanneer de huid en botten zijn aangetast. Zelfs met een behandeling zijn de symptomen niet altijd omkeerbaar.
Complicaties van afwijkingen aan de huid, botten en gewrichten
Door de huidproblemen ontstaat mogelijk een verminkt uiterlijk bij de patiënt. Vooral de benen, neus, mond en bovenkaak vertonen dan misvormingen. Ook de bewegingsmogelijkheden verminderen wanneer het bot is getroffen. Hierdoor gaan kinderen niet naar school en zijn volwassenen niet in staat om te gaan werken.
Lees verder