Akoestisch trauma: Gehoorschade door te hard lawaai bij oor

Een akoestisch trauma is een letsel aan het gehoor door onherstelbare beschadiging van de haarcellen in het binnenoor. Een intensieve blootstelling aan geluidprikkels (lawaai) is hiervan de oorzaak. Deze is in de meeste gevallen plots en éénmalig, maar ook langdurige blootstelling aan minder hard lawaai leidt tot een akoestisch trauma. De patiënt heeft naast gehoorverlies vaak tinnitus aurium (oorsuizen), wat een waarschuwing is voor ernstig gehoorverlies. Vaak is de gehoorschade permanent maar dankzij een professionele medische behandeling en zelfzorgmaatregelen valt verder gehoorverlies te voorkomen.

• Synoniemen akoestisch trauma
• Epidemiologie blootstelling aan harde geluiden
• Oorzaken: Gehoorschade door te hard lawaai bij het oor
• Symptomen gehoorverlies: Tinnitus aurium
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van blootstelling aan te veel geluid
• Prognose
• Complicaties akoestisch trauma

Synoniemen akoestisch trauma

Een akoestisch trauma is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• Gehoorschade
• Lawaaidoofheid
• Oorletsel
• Oorschade
• Schade – binnenoor
• Trauma – binnenoor

Epidemiologie blootstelling aan harde geluiden

Meer mannen dan vrouwen lijden aan een akoestisch trauma. Verder komt een akoestisch trauma voor op elke leeftijd. Exacte cijfers zijn niet gevonden in de geraadpleegde bronnen. Wel meldt Healthychildren.org dat naar schatting 15 op 1.000 jongeren onder de leeftijd van achttien jaar een zekere mate van gehoorverlies hebben als gevolg van de blootstelling aan harde geluiden (concerten, discotheken, …).

Oorzaken: Gehoorschade door te hard lawaai bij het oor

Een akoestisch trauma is een veel voorkomende oorzaak van gehoorverlies waarbij de patiënt blootgesteld werd aan erg veel lawaai. Dit lawaai ontstaat plots in de buurt van het oor, bijvoorbeeld door een explosie of het afvuren van een pistool. Ook een langdurige, herhaalde blootstelling aan (minder) harde geluiden die luider zijn dan 85 decibel, resulteert mogelijk in een akoestisch trauma. Enkele voorbeelden hiervan zijn luide muziek, industriële apparatuur en machines. De symptomen van een akoestisch trauma bij langdurige blootstelling aan harde geluiden, verschijnen veelal na een blootstelling van minstens tien jaar. Tot slot resulteren sommige hoofdletsels zoals een gescheurd trommelvlies in een akoestisch trauma.

Symptomen gehoorverlies: Tinnitus aurium

De patiënt heeft tijdelijk of permanent last van oorsuizen (tinnitus aurium) waardoor hij mogelijk slaapproblemen ervaart. Daarnaast hoort hij wat minder door eenzijdig gehoorverlies / plotselinge doofheid, al is het gehoorverlies soms zelfs bilateraal (aan beide zijden). Vooral het horen van de hoge tonen (hoge frequentie) is aangetast. Later treden ook problemen op met het horen van lagere tonen. Ook een gesprek volgen blijkt moeilijker te verlopen, vooral wanneer andere personen in de buurt van de patiënt praten, of als er veel achtergrondlawaai is. De stemmen en andere geluiden klinken verder dof of vervormd. Daarnaast heeft hij het gevoel dat het oor “vol” is. Bovendien is het lokaliseren van geluiden bemoeilijkt. De symptomen verergeren mogelijk geleidelijk.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De arts voert een grondig gehooronderzoek met een otoscoop (oorspiegel). Via een audiometrie (gehooronderzoek) komt een arts te weten hoeveel gehoorverlies de patiënt heeft. Tevens is een anamnese, een grondig vraaggesprek, onontbeerlijk. De patiënt meldt zo aan de arts dat hij recent of reeds lange tijd is blootgesteld aan hard lawaai. Tot slot is reeds lang aanhoudende tinnitus aurium mogelijk een teken van een akoestisch trauma.

Differentiële diagnose

De arts verwart een akoestisch trauma vaak met volgende aandoeningen of medische problemen: een auto-immuunaandoening van het binnenoor, genetisch perceptief gehoorverlies, otosclerose (verharding van de gehoorbeentjes door abnormale botgroei), ototoxiciteit (schade aan het gehoor door medicatie of omgevingsfactoren), plotseling gehoorverlies en presbycusis.

Behandeling van blootstelling aan te veel geluid

Het gehoorverlies zelf is veelal onomkeerbaar en onbehandelbaar, maar de arts is wel in staat om de patiënt te behandelen. De arts voorkomt namelijk de achteruitgang van het gehoorverlies, door gehoorbescherming aan te bieden aan de patiënt. Ook schrijft de arts mogelijk orale steroïden voor (medische term voor medicatie die de patiënt via de mond inneemt). In sommige gevallen helpt een hoorapparaat. Hiervoor is soms een reparatie van het trommelvlies nodig. Mogelijk helpt een cochleair implantaat. Ook andere communicatievaardigheden zoals liplezen zijn mogelijk nuttig.

Prognose

Een onmiddellijke raadpleging van de arts geeft de patiënt de beste kans op herstel. Indien namelijk medicatie vereist is, neemt de patiënt deze best meteen in nadat hij is blootgesteld aan het harde geluid. Soms is het gehoorverlies permanent in het getroffen oor. Indien mogelijk draagt de patiënt gehoorbescherming (oordopjes, oorkappen, aangepaste hoofdtelefoon) wanneer hij in contact komt met bronnen van harde geluiden.

Complicaties akoestisch trauma

De patiënt ervaart mogelijk progressief gehoorverlies. Ook oorsuizen (tinnitus aurium) komt voor.

Lees verder

• Gehoorverlies bij kinderen: Symptomen bij slechthorend kind
• Perceptief en geleidend gehoorverlies: Oorzaken en symptomen
• Gezonde oren: Tips voor bescherming van gehoorvermogen
• Plotsdoofheid: Plotseling gehoorverlies (sudden deafness)