Chalazion: Onschuldig hard bultje in de ooglidrand

Chalazion: Onschuldig hard bultje in de ooglidrand Een chalazion is een klein knobbeltje of bultje in de ooglidrand veroorzaakt door een verstopping van een kleine talgklier. Deze goedaardige ooglidaandoening ziet er vreemd uit maar de olie en het pus die in het bultje zitten, verdwijnen in de meeste gevallen na enkele weken spontaan. Het bultje zelf verwijderen is in elk geval geen goed idee, maar een warmtebehandeling en goede ooglidhygiëne in combinatie met medicatie en/of eventueel chirurgie zijn mogelijke behandelingsmethoden.

Synoniemen chalazion

Een chalazion is ook gekend onder deze synoniemen:
  • hagelkorreltje
  • Meibom klier lipogranuloom
  • porose

Epidemiologie bultje op één van de oogleden

Een chalazion komt voor op elke leeftijd, al zijn patiënten tussen de dertig en vijftig jaar vaker getroffen, waarschijnlijk door hormonale veranderingen. Mannen en vrouwen zijn verder in gelijke aantallen getroffen. Over chalazion zijn geen incidentie- en prevalentiegegevens bekend.

Risicofactoren ooglidaandoening

Een slechte ooglidhygiëne door veel met vuile handen aan de ogen te komen en reeds chalazia (meervoud van chalazion) gehad te hebben, verhogen de kans op het ontwikkelen van een chalazion. Voorts komt de ooglidaandoening vaker voor bij patiënten met rosacea. Dit is een huidaandoening waarbij de patiënt rood in het gezicht is en verder gezwollen bulten heeft onder de huid. De huidaandoening tast ook de ogen aan en dan is sprake van oculaire rosacea. Ook bij patiënten met (chronische) blefaritis (een ontsteking van de ooglidranden) komt een chalazion sneller voor. Verder zijn seborree, leishmaniasis en tuberculose een verhogende risicofactor voor het ontwikkelen van chalazion.

Oorzaken: Eerst strontje, daarna chalazion

Vaak ontstaat eerst een hordeolum, een zogenaamd “strontje” in het oog. Het ooglid voelt hierbij mals, gezwollen en warm aan en bovendien ziet het er rood uit. Wanneer hierdoor de afvoergangen in één van de klieren van Meibom verstopt geraken, ontstaat een chalazion. Deze klieren bevinden zich in het ooglid, direct achter de wimpers. Ze hebben een belangrijke functie want ze produceren een dunne, olieachtige vloeistof die het oog smeert.

Symptomen: Hard en onschuldig knobbeltje in de ooglidrand

Bij een chalazion heeft de patiënt een stevig knobbeltje in de ooglidrand ter grootte van een erwt. Dit is meestal wit bultje op het ooglid ontstaat op het onderste of bovenste ooglid. In de meeste gevallen is een chalazion niet pijnlijk maar wel gevoelig. Soms krijgt de patiënt last van tranende ogen. Verder heeft hij soms een verminderde gezichtsscherpte wanneer een chalazion groot is en het gezichtsvermogen bedreigt. Dit komt omdat het bultje druk legt op het hoornvlies waardoor astigmatisme, een hoornvliesaandoening, ontstaat. Ook fotofobie, de medische term voor “overgevoeligheid voor licht”, is mogelijk. Tot slot presenteert de patiënt zich met gezwollen oogleden en rode oogleden.

Diagnose en onderzoeken

Oogheelkundig onderzoek

De oogarts onderzoekt de structuur van de oogleden, de huidtextuur van de oogleden, de basis van de wimpers, en de talgklieropeningen met behulp van lichtvergroting bij een oogonderzoek. Aan de hand van de zichtbare symptomen bevestigt hij de diagnose van een chalazion.

Diagnostisch onderzoek

In zeldzame gevallen heeft de patiënt geen chalazion maar wel huidkanker. Hiervoor voert de arts een huidbiopsie uit om de diagnose te bevestigen.

Differentiële diagnose

Soms verwart de oogarts een chalazion met een hordelium of strontje (= een ontstoken ooglid). Een strontje is meestal pijnlijk en daarnaast bevindt het strontje zich vaak dichter bij de oppervlakte van het ooglid dan een chalazion. Ook lijkt een chalazion op volgende lange lijst van (oog)aandoeningen:

Behandeling ooglidrandontsteking

Zelfzorg

Veelal behoeft een chalazion geen behandeling en verdwijnt deze spontaan binnen de maand. Het is niet aangeraden om een chalazion uit te knijpen of er op te duwen. De patiënt plaatst ter verlichting van de symptomen warme kompressen op het ooglid. Hij doet dit ten minste vier tot zes keer per dag gedurende tien tot vijftien minuten. Lauw water is hiervoor het meest comfortabel voor de patiënt. Vaak komen hierdoor de geharde oliën vrij waardoor de patiënt sneller geneest.

Professionele medische zorg

Antibiotische zalf of steroïde oogdruppels verhelpen de klachten van een chalazion. Het is belangrijk dat de patiënt hierbij correcte oogdruppelrichtlijnen hanteert. Een chalazion die in omvang toeneemt of het gezichtsvermogen bedreigt, verwijdert een oogarts operatief. De patiënt houdt hierbij normaalgezien geen litteken op de huid over omdat de oogarts opereert vanaf de binnenkant van het ooglid. Daarnaast is een behandeling via een steroïde ooginjectie een andere behandelingsoptie.

Prognose ontsteking van de ooglidranden

De prognose van een chalazion is uitstekend en in de meeste gevallen herstelt de patiënt volledig na een behandeling.

Complicaties aandoening

Soms geneest een chalazion spontaan, maar laat dit wel een litteken achter op het ooglid. Dit zeldzaam probleem komt vaker voor na een operatie om de chalazion te verwijderen. Soms verliest de patiënt een aantal wimpers of heeft hij een kleine inkeping in de rand van het ooglid. Een chalazion heeft tot slot de neiging om terug te keren.

Preventie: Vroege opsporing en behandeling

De ooglidrand dagelijks reinigen voorkomt een chalazion of strontjes. Hiervoor gebruikt de patiënt speciale oogreinigingsproducten of verdunde babyshampoo. Ook preventieve antibiotische zalf of orale medicatie (medicatie die de patiënt via de mond inneemt) zijn preventief zeer nuttig.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Oogaandoening: Zwelling van het ooglid (Chalazion)Oogaandoening: Zwelling van het ooglid (Chalazion)Een chalazion komt vaak voor. Veel mensen hebben wel eens een keer gehad. Lees hieronder wat je er aan zou kunnen doen.
Hordeolum: Strontje (pijnlijk bultje) in of op het ooglidHordeolum: Strontje (pijnlijk bultje) in of op het ooglidEen hordeolum is beter gekend als een strontje in of op het ooglid. Door een bacteriële infectie krijgt de patiënt een p…
Hordeolum (strontje)Hordeolum (strontje)Een hordeolum is een vervelend pijnlijk bobbeltje aan het ooglid. Dit bultje veroorzaakt veel pijn. Wie al eens een hord…
Bultje op ooglid (of bij wimper): oorzaken en symptomenBultje op ooglid (of bij wimper): oorzaken en symptomenHeb je last van een wit bultje op je ooglid? Zowel kinderen als volwassenen kunnen een wit bultje op het ooglid krijgen,…

Het Asperger-syndroom, kenmerken en ontspanningsmethodenHet Asperger-syndroom, kenmerken en ontspanningsmethodenDiegenen behept met het Asperger-syndroom hebben een chronisch gebrek aan inlevingsvermogen en een neiging tot obsessief…
Verwardheid: Desoriëntatie in tijd, plaats en persoonVerwardheid: Desoriëntatie in tijd, plaats en persoonBij verwardheid is een patiënt niet in staat om helder en snel te denken. Hierbij treedt een lichte desoriëntatie in tij…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Kotek1986, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Chalazion Background, http://emedicine.medscape.com/article/1212709-overview#showall, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Chalazion Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/1212709-differential, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Chalazion, http://www.allaboutvision.com/conditions/chalazion.htm, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Chalazion, http://www.aoa.org/patients-and-public/eye-and-vision-problems/glossary-of-eye-and-vision-conditions/chalazion?sso=y, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Chalazion, http://www.healthline.com/health/chalazion, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Chalazion, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001006.htm, geraadpleegd op 23 mei 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 23 mei 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 01-04-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.