De veelzijdige rode biet: gluten- en lactosevrije recepten

De rode biet, Beta vulgaris vulgaris, is een gezond en voedzaam wortelgewas dat veel goede mineralen, vitaminen en antioxidanten bevat. Het sap van de biet kan bovendien bloeddrukverlagend werken. De biet kan rauw geraspt of gekookt gegeten worden en is ook geschikt om soep van te maken. Rode biet-recepten die geen gluten, lactose en nachtschaden bevatten, zijn zeer geschikt voor mensen die een intolerantie voor deze voedingsstoffen hebben alsmede voor hen die ervoor kiezen paleo te eten.

Inhoudsopgave

• Goede eigenschappen van de biet
• Uiterlijk, smaak en verwerking van de biet
• Enkele recepten
• Gekookte biet met stoofprei en bloedworst
• Bietensalade met gekookte biet
• Rauwe biet met gestoomde paksoi en gebakken koolvis
• Rode vissoep
• Tip

Goede eigenschappen van de biet

• Een goede bron van vitamine B6, B11 (foliumzuur) en C
• Rijk aan kalium, magnesium en ijzer
• De rode biet bevat antioxidanten
• Wetenschappelijke experimenten suggereren dat het pigment betanine, de belangrijkste van de betacyaninen in rode biet, een cytotoxische, d.w.z. celdodende, werking heeft op kankercellen.
• Bietensap schijnt een bloeddrukverlagende werking te hebben op mensen met een te hoge bloeddruk

Uiterlijk, smaak en verwerking van de biet

Uiterlijk

De wortelknollen van de meest algemeen bekende rode biet hebben een paars-rode kleur en zijn rond tot platrond met een doorsnee van tussen de 5 en 10 cm. Er bestaan ook gele, witte en helderrode rassen en rassen met een langwerpige knol die wel tot 25 cm lang kan zijn.

Smaak

Vooral de paars-rode biet kan, wanneer rauw gegeten, een aardsmaak hebben. De andere rassen zijn zachter van smaak.

Verwerking van de biet

Bieten kunnen zowel rauw als gekookt gegeten worden en zowel warm als koud in een salade. Ze zijn ook geschikt om er soep van te maken.

Enkele recepten

Recepten waarin nachtschaden noch melk- en graanproducten verwerkt zijn, zijn geschikt zowel voor mensen die kiezen voor een paleo dieet als voor diegenen die intolerant zijn voor lactose, gluten of andere stoffen die in deze producten voorkomen.

Gekookte biet met stoofprei en bloedworst

Vaak eet men rode biet met kleingesneden ui (rauw of gebakken) vanwege de fijne smaak. Prei, een plant die nauw verwant is aan de ui, past daarom ook goed bij gekookte bietjes. Prei is rijker aan vitamine C en heeft meer vezels dan de biet. Prei bevat bovendien weinig vitamine A. Anders dan beide groenten geeft bloedworst veel energie (per portie van 80 gram: 299 Kcal). Ook bevat bloedworst vetten, vitamine B12 en vitamine D, die afwezig zijn in beide groenten, en bevat hij meer ijzer.

Ingrediënten voor twee personen

• Twee middelgrote bieten (ongeveer 5 cm doorsnee).
• Een prei (ongeveer 300 gram)
• Twee bosuitjes
• Twee plakken bloedworst.
• Vet om in te bakken (bv. boter, ghee, kokosolie, olijfolie of reuzel)
• Zout en peper
• Kruiden naar keus, bv. tijm of Italiaanse kruiden

Bereiding

• Kook de bieten in zijn geheel ongeschild in een ruime pan met water en wat zout in ongeveer 20 minuten gaar. Je kunt ze ook eerst schillen en in stukken snijden en de stukken in zo'n 15 minuten gaar koken, maar dan lekken er pigmenten weg.
• Snij de prei in dunne ringen.
• Bak de prei even aan in het vet en voeg er dan een beetje kokend water aan toe. Zet het op een laag pitje en laat het smoren tot het gaar is.
• Laat vet smelten in een koekenpan en bak daarin de bloedworst aan beide kanten.
• Snij de bosuitjes in dunne ringen.
• Leg gesneden biet, prei en bloedworst op twee borden, en voeg er dan de rauwe bosui en naar smaak peper en de kruiden aan toe.

Variaties

In plaats van bloedworst smaakt bij dit gerecht ook goed:

• Zoute haring (deze bevat nog meer vitamine A, B12 en D dan bloedworst)
• Gebakken poon (bevat geen vitamine D)
• Witvis (bevat geen vitamine D)
• Braadworst (bevat wel iets van vitamine B12 en D en ook ijzer, maar minder dan bloedworst)

Bietensalade met gekookte biet

Deze salade krijgt een mooie kleur als een rode biet gecombineerd wordt met een gele of witte. De karwij geeft deze salade een heerlijk zoetige smaak. De verse peterselie voegt vooral veel vitamine C (maar liefst 24 mg per portie van 15 gram!), foliumzuur en fosfor toe.

Ingrediënten voor twee personen

• Twee koude, gekookte middelgrote bieten.
• Twee bosuitjes
• Halve theelepel karwijzaad
• Verse peterselie
• Zout, peper
• Een schaal

Bereiding

• Snijd de gare bieten in reepjes.
• Snijd de bosuitjes in dunne reepjes.
• Kneus de karwijzaadjes met de achterkant van een lepel.
• Snijd de peterselie in kleine stukjes (ook de steeltjes, want hierin zit de meeste smaak!).
• Doe alles in een schaal en voeg naar smaak zout en peper toe.
• Schud alles door elkaar en verdeel over twee borden.

Rauwe biet met gestoomde paksoi en gebakken koolvis

Rauwe biet, mits klein gesneden (bv. in een keukenmachine) heeft een frisse, aardse smaak die goed past bij de gestoomde paksoi en witvis. Rauwe biet bevat bovendien iets meer vezels, vitamine C en magnesium dan gekookte biet. De aardse smaak is afwezig bij gele of witte biet. Paksoi is zeer rijk aan vitamine C.

Ingrediënten voor twee personen

• Twee middelgrote verse bieten
• Een struik paksoi
• Twee stukken diepvries koolvis, of verse witvis
• Vet om in te bakken
• Zout en peper
• Kruiden naar keus, bv. kurkuma (dit kruid is rijk aan magnesium, fosfor en vitamine E)

Bereiding

• Snijd de bieten in kleine stukjes, bv. in een keukenmachine.
• Snijd de nerven uit de bladeren van de paksoi en snijd die in stukken van ongeveer 2 cm.
• Snijd de bladeren in repen.
• Doe de nerven en bladeren in een stoommandje, voeg de kruiden toe en zet het stoommandje in een pan met een laagje water.
• Laat het water aan de kook komen en stoom ongeveer 5 minuten. Zet dan het gas uit.
• Zout de vis en voeg er evt. wat peper aan toe.
• Doe wat vet in een koekenpan en braad hierin de vis gaar.
• Verdeel alles over twee borden.

Variaties

• De paksoi kun je vervangen door prei.
• Als je meer vitamine D en B12 wenst, vervang de witvis dan met zoute haring

Rode vissoep

Het is bekend dat je van bieten heerlijke soepen kunt maken, denk bv. aan borsjtsj. Vissoepen met rode biet zijn wellicht minder bekend.

Ingrediënten voor twee personen

• Twee middelgrote bieten
• Twee stukken diepvries koolvis of verse witvis
• Een ui
• Vet om te braden
• Driekwart liter visbouillon (het lekkerst is eigengemaakte)
• Peper en zout
• Kruiden naar keus: bv. laurierblad, kardemom, kruidnagel
• Staafmixer

Bereiding

• Snijd de ui in plakken en de biet in stukken.
• Doe wat vet in de soeppan en braad daarin de ui tot hij glazig is.
• Voeg dan de bouillon toe en daarin de stukken biet en de kruiden (in een kruidenbuiltje).
• Laat het geheel gaar koken.
• Braad intussen de vis in een koekenpan gaar.
• Verwijder het kruidenbuiltje uit de bouillon.
• Mix alles glad met de staafmixer.
• Voeg de vis aan de soep toe en laat het weer opwarmen.
• Giet de soep in twee kommen.

Tip

Als je bieten hebt gekocht met het loof er nog aan, snij dit er dan meteen af, maar niet al te dicht bij de biet om weglekken van de pigmenten te voorkomen. Op deze manier blijven de bieten langer vers. Gooi het loof echter niet weg! Je kunt dit heel goed eten en net als spinazie roerbakken of stomen.