Rillingen na blootstelling aan koude of gepaard met koorts

Bij rillingen gebeurt een herhaaldelijke spanning en ontspanning van de spieren. De term "rillingen" verwijst vaak naar een gevoel van koude na blootstelling aan een koude, wat enkel bij langdurige of constante blootstelling gevaar oplevert. Maar rillingen zijn ook vaak gerelateerd aan koorts en dan gaan bleekheid en bevingen en mogelijk nog andere symptomen hiermee gepaard. De frequentie en duurtijd van deze bevingen zijn verschillend per patiënt. Meestal treden de rillingen aan het begin van een (levensbedreigende) infectie of een andere ziekte op, en vooral kinderen hebben vaak rillingen. Kinderen hebben tevens vaak hogere koorts dan volwassenen. Via heel wat zelfzorgtips verlaagt de patiënt of diens begeleider de koorts die gepaard gaat met de rillingen, al is medische hulp ook mogelijk, en zelfs noodzakelijk in bepaalde omstandigheden.

• Terminologie: Rillingen versus kippenvel
• Oorzaken: Na blootstelling aan koude of gepaard met koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Professionele medische zorg
• Prognose

Terminologie: Rillingen versus kippenvel

Kippenvel is niet hetzelfde als rillingen. Kippenvel treedt op als gevolg van koude lucht. Ze zijn tevens soms het gevolg van sterke emoties zoals een shock of angst. Bij kippenvel steken de haren op het lichaam van de huid omhoog en vormen dan een ​​isolatielaag. Bij koude rillingen, ontstaat al dan niet kippenvel. Rillingen zijn de manier waarop het lichaam warmte produceert wanneer het koude voelt. Dit gaat vaak vooraf aan koorts. Dit is een verdedigingsmechanisme, waarbij het lichaam de temperatuur verhoogt om een virus te bestrijden.

Oorzaken: Na blootstelling aan koude of gepaard met koorts

Sommige rillingen gepaard na een blootstelling aan lage temperaturen.

Rillingen treden ook op als reactie op een bacteriële of virale infectie die koorts veroorzaakt. Rillingen zijn vaak het gevolg van volgende aandoeningen:

• acute pancreatitis (plotse ontsteking van alvleesklier met buikpijn en spijsverteringsproblemen)
• aids
• aseptische meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek)
• bacteriële gastro-enteritis (buikgriep veroorzaakt door een bacterie) of virale gastro-enteritis (buikgriep veroorzaakt door een virus)
• brucellose
• chronische bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen)
• Colorado-tekenkoorts
• de pest (infectieziekte door beet van vlo of contact met besmette rat)
• de veteranenziekte (ernstige longaandoening door bacteriën in water)
• de ziekte van Hodgkin (kanker van het lymfesysteem)
• de ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet met symptomen aan huid en hart, hersenen, spieren en/of gewrichten)
• de ziekte van Weil (leptospirose: infectieziekte met koorts en spierproblemen)
• difterie (besmettelijke bacteriële infectie van keel en luchtwegen)
• discitis (een ontsteking van een tussenwervelschijf in de rug)
• diverticulitis (ontsteking van de uitstulpende zakjes op darmwand)
• een Addison-crisis (complicatie van ziekte van Addison (onvoldoende productie van hormonen door bijnieren)
• een amandelontsteking (medische term: tonsillitis)
• een angststoornis
• een bekkenontsteking (infectie van de vrouwelijke voortplantingsorganen)
• een blaasontsteking (cystitis)
• een bloedvergiftiging
• een buikvliesontsteking
• een hersenvliesontsteking
• een keelontsteking
• een (atypische) longontsteking
• een peritonsillair abces
• een pyogenisch leverabces (pus in lever, vaak als gevolg van een infectie)
• een reactie op een bloedtransfusie
• een ruggenmergabces
• een septische shock (complicatie van sepsis met lage bloeddruk)
• een verkoudheid (milde infectie met symptomen aan neus en keel)
• een voedselvergiftiging (diarree door inname van besmet voedsel)
• empyeem (etterophoping in een natuurlijke lichaamsholte) zoals bijvoorbeeld een empyeem in de longen (pus of etter in de longen)
• endocarditis (ontsteking van de binnenkant van het hart)
• epididymitis (pijnlijke ontsteking van de bijbal)
• gele koorts (tropische virale infectieziekte met griepachtige symptomen en geelzucht)
• gordelroos (virale infectie met huiduitslag en symptomen aan gezicht)
• hemolytische anemie
• het toxisch shock syndroom (ernstige bacteriële infectie met koorts en schade aan organen)
• het West-Nijlvirus (infectie, meestal zonder tekenen, soms met neurologische problemen)
• histoplasmose
• hypothermie (onderkoeling)
• infectueuze endocarditis
• influenza (griep)
• jicht (ziekte met pijn en zwelling aan grote teen en andere gewrichten door ophoping van urinezuur)
• klierkoorts (virale infectie met keelpijn, gezwollen lymfeklieren, vermoeidheiden lichte koorts die vooral bij adolescenten en jongvolwassenen voorkomt)
• leukemie
• lymfangitis (ontsteking van lymfevat(en), meestal veroorzaakt door bacteriën)
• malaria
• mastitis (een ontsteking van het borstweefsel)
• migraine (aanvallen van een aura en eenzijdige hoofdpijn)
• mucoviscidose
• nierstenen
• osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg)
• overdosis van adrenerge bronchodilatoren (luchtwegverwijders)
• prostatitis (ontsteking van prostaat met pijn en plasproblemen)
• psittacose
• pyelonefritis (ontsteking van nierbekken en nier)
• Q-koorts (bacteriële infectie met milde griepachtige of ernstige symptomen aan longen en/of lever)
• roodvonk (bacteriële infectie met keelpijn en huiduitslag)
• SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome)
• sinusitis
• systemische gonokokkeninfectie
• tuberculose
• tularemie
• tyfus (bacteriële infectie door besmette insectenbeet)
• uretritis (ontsteking van de urinebuis met pijn bij het plassen (dysurie)
• Valley-koorts (coccidioïdomycose: Milde schimmelinfectie met longproblemen en huidproblemen)
• varkensgriep (H1N1)
• vergiftiging door een vioolspin
• voedselvergiftiging met Salmonella (diarree en buikpijn)

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt over de rillingen, bijvoorbeeld inzake de lichaamstemperatuur, de begeleidende symptomen, de mogelijke oorzaak van de rillingen en de frequentie en de tijdsduur van de rillingen. Daarna voert de arts een lichamelijk onderzoek uit.

Diagnostisch onderzoek

Ook laat de arts nog diagnostische onderzoeken uitvoeren. Op deze manier komt hij te weten of de patiënt een bacteriële of virale infectie heeft die de koorts met rillingen veroorzaakt. Diagnostische tests bestaan ​​uit een bloedonderzoek, een sputumkweek, een urineonderzoek en een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto).

Behandeling

Zelfzorg bij volwassenen

De behandeling van koorts met rillingen hangt af van de ernst van de koorts. Bij milde symptomen zorgt de patiënt voor voldoende rust en drinkt hij veel vocht. Onder een licht laken gaan liggen is beter dan zware dekens of kleding, die de lichaamstemperatuur nog verhogen. De koorts verminderen is mogelijk door met lauw water en een spons het lichaam te wassen, of een koude douche te nemen. Te koud water veroorzaakt echter een episode van rillingen. Gewone pijnstillers zoals aspirine, paracetamol of ibuprofen verlagen koorts en bestrijden rillingen.

Zelfzorg voor kinderen

Bij het behandelen van rillingen dat gepaard gaat met koorts bij kinderen, kijkt de ouder naar de leeftijd en de temperatuur van het kind, en is hij aandachtig voor de begeleidende symptomen. Paracetamol in tabletvorm of vloeibare vorm is nuttig bij milde koorts. Het is belangrijk om de doseringsinstructies op de verpakking te volgen. Ook hierbij geldt dat zware dekens of vele lagen kledij onnodig zijn. Voldoende vocht is eveneens belangrijk om uitdroging te voorkomen. Aspirine is niet aanbevolen bij kinderen onder de 16 jaar omwille van het risico op het syndroom van Reye. Dit is een zeldzame maar ernstige aandoening die zich ontwikkelt bij kinderen die aspirine kregen voor het bestrijden van een virale infectie. Bij hoge koorts is het belangrijk om contact op te nemen met de arts; mogelijk is namelijk sprake van een medische noodsituatie.

Professionele medische zorg

De arts onderzoekt de oorzaak van de rillingen. Heeft de patiënt een bacteriële infectie, dan schrijft de arts een antibioticum voor. Andere infecties en ziekten behandelt hij zo effectief mogelijk met medicatie en zo nodig met een operatie en andere therapievormen. De behandelingen zijn afhankelijk van de oorzaak van de rillingen.

Prognose

Langdurige of constante blootstelling aan koude veroorzaakt hypothermie (onderkoeling). Rillingen en koorts zijn voorts tekenen dat er iets mis is in het lichaam van de patiënt. Als koude rillingen en koorts blijven bestaan ​​na de behandeling, zoekt de arts naar de onderliggende oorzaak. Onbehandelde koorts en rillingen leiden tot ernstige uitdroging en hallucinaties. Kinderen van zes maanden tot vijf jaar krijgen tevens koorts geïnduceerde convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn) (koortsstuipen). Gelukkig zijn deze aanvallen meestal niet ernstig en leiden ze niet tot blijvende gezondheidsproblemen.

Lees verder

• Koorts en verhoogde lichaamstemperatuur met zwakte
• Rillingen zonder koorts: Oorzaken en symptomen