Oculair hemangioom: Goedaardig bloedvatgezwel rond het oog

Een hemangioom is een goedaardige tumor die het gevolg is van een abnormale groei van bloedvaten. Hemangiomen bevinden zich overal op het lichaam, en vooral op het gezicht en de nek. Meestal zijn ze in de eerste zes maanden van het leven zichtbaar bij de patiënten. Soms zijn de ogen ook aangetast. Dit is dan vooral op de oogleden, op het oogoppervlak en rond de oogkas. Diverse mogelijke oogafwijkingen zoals scheelzien, een lui oog of een verhoogde oogboldruk komen mogelijk voor door deze goedaardige bloedvatgezwellen. De patiënt krijgt indien nodig een behandeling via medicatie en/of een operatie.

• Soorten hemangiomen
• Oorzaken goedaardig bloedvatgezwel rond het oog
• Risicofactoren
• Symptomen oculair hemangioom
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Medicatie en operatie
• Prognose

Soorten hemangiomen

Capillair hemangioom

Een capillair hemangioom start in de buitenste lagen van de huid. Ze bevinden zich mogelijk ook op de oogleden en het oogoppervlak (conjunctiva) of in de oogkas (orbita). Dit heeft invloed op de normale ontwikkeling van het oog en leidt tot problemen met het gezichtsvermogen. Dit is de meest voorkomende tumor rond de oogkas bij kinderen (1-2% van alle pasgeborenen). De tumor is het vaakst te vinden op het bovenste ooglid.

Caverneus hemangioom

Een caverneus hemangioom treedt op in de diepere lagen van de huid of rond het oog.

Oorzaken goedaardig bloedvatgezwel rond het oog

De precieze oorzaak van capillaire hemangiomen is onbekend.

Risicofactoren

Hemangiomen komen vaker bij blanke patiënten. Vrouwen zijn drie keer vaker getroffen dan mannen. Baby's die te vroeg geboren zijn, lopen ook een groter risico op het ontwikkelen van hemangiomen.

Symptomen oculair hemangioom

Capillaire hemangiomen verschijnen meestal in de eerste zes maanden. Rond de ogen van de patiënt ontstaan rode tot paarse huidletsels of anders grote, verheven letsels met zichtbare bloedvaten. Dit huidplekje groeit in grootte en verandert tevens in kleur. Hemangiomen rond het oog veroorzaken mogelijk ernstige oogproblemen.

Oogkas

Amblyopie (lui oog: verminderde gezichtsscherpte in één oog) komt voor in ernstige gevallen wanneer een capillair hemangioom druk uitoefent op de oogkas. Ook strabisme (scheelzien) is hierdoor mogelijk.

Ooglid

Een hemangioom treft mogelijk het ooglid alwaar dit amblyopie veroorzaakt. Dit komt omdat de tumor druk uitoefent op het oogoppervlak wat leidt tot astigmatisme (brekingsfout in het oog). Mechanische ptosis (afhangend ooglid) is tevens mogelijk waardoor het gezichtsvermogen in één oog geblokkeerd is.

Oogoppervlak

Het oogoppervlak is mogelijk ook aangetast door een hemangioom. Hierdoor ontstaat een drukverhoging in het oog, waardoor de oogziekte glaucoom zich ontwikkelt. Dit leidt tot een verminderde gezichtsscherpte. Een hemangioom die binnen een bloedvat onder het netvlies groeit, veroorzaakt mogelijk een netvliesloslating, verziendheid (hypermetropie), een vervormd zicht (metamorfopsie), het zien van knipperende lichten, of een wazig gezichtsvermogen. Hemangiomen op andere plaatsen in de ogen tasten mogelijk de oogzenuw aan wat leidt tot oogzenuwatrofie. Dit resulteert dan in een verlies van het gezichtsvermogen.

Diagnose en onderzoeken

Oogonderzoek en diagnostisch onderzoek

De oogarts diagnosticeert hemangiomen op basis van de huidletsels op het uiterlijk. Een oogechografie is echter nodig om de omvang van het letsel te bepalen. Een CT-scan of MRI-scan zijn nodig wanneer de oogarts vermoedt dat bij de patiënt sprake is van een dieper letsel.

Differentiële diagnose

De differentiële diagnoses omvatten volgende aandoeningen:

• een lymfoomof andere bloedvatafwijking
• een nevus flammeus (wijnvlek) van het Sturge-Weber-syndroom (symptomen aan hersenen, huid en ogen)
• een uitgezaaid neuroblastoom (kanker uitgaande van zenuwcellen bij kinderen)

Behandeling: Medicatie en operatie

De behandeling van het hemangioom is afhankelijk van de locatie, de omvang en de ernst van het letsel alsook of het hemangioom wel degelijk interfereert met het gezichtsvermogen. Steroïde medicijnen doen de bloedvaten van het hemangioom krimpen. Mogelijke bijwerkingen van corticosteroïden omvatten een vertraagde fysieke groei, cataract (staar: vertroebelde ooglens) en glaucoom. Deze complicaties komen echter zelden voor. Daarnaast is een ander medicijn voorhanden om een hemangioom te verwijderen, met name “Propranolol”. De patiënt verblijft voor deze behandeling in het ziekenhuis omdat de arts de hartslag en bloeddruk goed wil opvolgen. De behandeling met dit medicijn gebeurt enkel bij een zeer klein en dun hemangioom. Een laserbehandeling is eveneens voorhanden wanneer sprake is van oppervlakkige hemangiomen. Deze behandelingstechniek voorkomt de groei van de tumor, vermindert de grootte of maakt de tumor lichter van kleur. Daarnaast is een operatie mogelijk waarbij de arts doorgaans kleine goed gedefinieerde hemangiomen onder het huidoppervlak verwijdert. In de meeste gevallen voert de oogarts geen behandeling uit wanneer de hemangiomen zich rond het oogkas bevinden, tenzij ze drukken op de oogzenuw of zich verplaatsen naar het oog.

Prognose

De helft van de hemangiomen verdwijnen geleidelijk voor de leeftijd van vijf jaar. Negen op de tien hemangiomen zijn verdwenen voor negenjarige leeftijd.

Lees verder

• Hemangioom: Goedaardig gezwel van bloedvaten op huid & lever