Vernauwde kransslagaders: symptomen, oorzaken en behandeling

Afwijkingen in de kransslagaders, de aftakkingen van de aorta, de hoofdslagader van het hart, veroorzaken coronaire hartziekten. Deze groep ziekten ontstaan door een verminderde doorbloeding van het hart via de kransslagaderen. Dit zijn de coronaire arteriën. Het zijn de kransslagaders die het hart voorzien van zuurstofrijk bloed. Bij een aandoening van de kransslagaders of coronaire hartziekten, is er sprake van aan vernauwing van een of meer kransslagaders. Kransslagaders behoren van binnen een mooie gladde wand te hebben. Dan zijn ze in staat bloed en zuurstof aan het hart af te geven. Wanneer zich echter cholesterol en kalk tegen een stukje beschadigde wand van een kransslagader hechten en deze doet dichtslibben, ontstaan er problemen met de bloedtoevoer van het hart. Een verstopte kransslagader kan aanleiding geven tot een hartaanval.

• Vernauwde kransslagaders
• Coronaire hartziekte
• Gezonde levensstijl
• Symptomen vernauwde kransslagaders
• Pijn op de borst (angina pectoris)
• Kortademigheid
• Hartaanval
• Oorzaken vernauwde kransslagaders
• Risicofactoren coronaire hartziekte
• Veranderbare en onveranderbare risicofactoren
• Risicofactoren versterken elkaar
• Andere mogelijke risicofactoren
• Kransslagader vernauwd: behandeling
• Leefstijlveranderingen
• Medicijnen
• Operatieve ingrepen
• Preventie

Vernauwde kransslagaders

Coronaire hartziekte

Een coronaire hartziekte ontstaat wanneer de grote bloedvaten die het hart voorzien van bloed, zuurstof en voedingsstoffen (kransslagaders), beschadigd of vernauwd raken. De opbouw en afzettingen van vetachtige stoffen aan de binnenkant van de bloedvaten, zogeheten plaques, en ontstekingen zijn meestal verantwoordelijk voor coronaire hartziekten. Wanneer zich plaque vormt, vernauwen ze de kransslagaders en verminderen aldus de bloedtoevoer naar het hart. Uiteindelijk kan de verminderde bloedtoevoer borstpijn (angina pectoris), kortademigheid of andere symptomen van coronaire hartziekten veroorzaken. Een volledige verstopping kan een hartaanval veroorzaken.

Gezonde levensstijl

Omdat een coronaire hartziekte zich vaak ontwikkelt in de loop van tientallen jaren, merk je er vaak niets van totdat er sprake is van een ernstige vernauwing of een hartaanval. Maar er is genoeg wat je kunt doen ter voorkoming en behandeling van coronaire hartziekten. Een gezonde levensstijl is daarbij van kardinaal belang.

Symptomen vernauwde kransslagaders

Als je kransslagaders zich vernauwen, kunnen ze niet genoeg zuurstofrijk bloed leveren aan je hart, vooral niet tijdens inspanning, bijvoorbeeld tijdens het sporten. In het begin veroorzaakt de verminderde bloedtoevoer vaak geen klachten, maar wanneer de plaque zich verder opbouwt in je kransslagaders, kun je symptomen ontwikkelen van een coronaire hartziekte, waaronder de volgende:

Pijn op de borst (angina pectoris)

Je kunt druk of spanning voelen op de borst, alsof iemand op je borst staat. Deze pijn op de borst, aangeduid als angina pectoris, verschijnt gewoonlijk in het midden of aan de linkerkant van de borst. Angina pectoris wordt meestal veroorzaakt door fysieke inspanning of emotionele stress. De pijn verdwijnt meestal binnen enkele minuten na het stoppen van de lichamelijk activiteit. Bij sommige mensen, vooral vrouwen, kan deze pijn vluchtig of scherp zijn en gevoeld worden in de nek, arm of rug.

Kortademigheid

Als je hart niet genoeg bloed kan pompen om aan de behoeften van je lichaam te voldoen, kun je last krijgen van kortademigheid of extreme vermoeidheid bij inspanning.

Hartaanval

Een volledig geblokkeerde kransslagader kan een hartaanval veroorzaken. De klassieke tekenen en symptomen van een hartaanval omvatten pijn of druk op de borst en uitstralende pijn in de schouder of arm, soms met kortademigheid en zweten. Vrouwen hebben iets meer kans dan mannen om minder typische tekenen en symptomen van een hartaanval te krijgen, zoals nek- of kaakpijn. Soms kan een hartaanval optreden zonder duidelijke tekenen of symptomen. Als je vermoedt dat je een hartaanval hebt, bel dan onmiddellijk 112.

Oorzaken vernauwde kransslagaders

Coronaire hartziekte begint met schade aan de binnenlaag van een kransslagader, soms zelfs al in de kindertijd. De schade kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals:

• roken;
• hoge bloeddruk;
• hoog cholesterolgehalte;
• diabetes of insulineresistentie;
• sedentaire levensstijl (gebrek aan lichaamsbeweging).

Zodra de binnenwand van een slagader, het endotheel, wat normaal heel glad is, beschadigd is geraakt, hopen zich vetafzettingen (plaques) van cholesterol en andere cellulaire afvalproducten zich op de plaats van de beschadiging op. Dit proces wordt atherosclerose of slagaderverkalking genoemd. Als de plaque breekt of scheurt, leidt dit tot een stolsel waarmee het lichaam probeert de slagader te herstellen. Deze bloedklontering kan de slagader blokkeren, wat een hartaanval tot gevolg heeft.

Risicofactoren coronaire hartziekte

Veranderbare en onveranderbare risicofactoren

Risicofactoren van een coronaire hartziekte zijn onder meer:

• Leeftijd: met het voortschrijden der jaren heb je meer kans op beschadigde en vernauwde slagaders.
• Geslacht: mannen hebben over het algemeen een groter risico van het ontwikkelen van een coronaire hartziekte. Het risico voor vrouwen is na de menopauze verhoogt.
• Voorkomen van vroegtijdige coronaire hartziekte in de familie.
• Roken.
• Hoge bloeddruk. Ongecontroleerde hoge bloeddruk kan leiden tot het stijver en dikker worden van je bloedvaten.
• Hoog cholesterolgehalte in het bloed.
• Diabetes.
• Overgewicht of obesitas.
• Lichamelijke inactiviteit ofwel gebrek aan lichaamsbeweging.
• Blootstelling aan stress.
• Lage groente- en fruitconsumptie.
• Hoge inname van verzadigd vet.

Vooral verhoogde bloeddruk en roken leveren een belangrijke bijdrage aan het aantal nieuwe gevallen van coronaire hartziekten, gevolgd door verhoogd cholesterol en lichamelijke inactiviteit.

Risicofactoren versterken elkaar

Risicofactoren kunnen elkaar versterken. Overgewicht kan bijvoorbeeld aanleiding geven tot diabetes type 2 en hoge bloeddruk. Wanneer er sprake is van meerdere risicofactoren, versterkt dit het risico op coronaire hartziekten. Risicofactoren versterken elkaar: des te meer risicofactoren, des te groter de kans op een coronaire hartziekte. Een voorbeeld daarvan is het metabool syndroom, een combinatie van vier veel voorkomende aandoeningen: hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, verhoogde bloedsuikerwaarden en obesitas/overgewicht.

Andere mogelijke risicofactoren

Er zijn mogelijk nog andere risicofactoren, waaronder:

• Slaapapneu.
• Zeer laaggradige ontstekingsreacties (de hs-CRP), vooral in combinatie met het totaal cholesterol en het HDL-cholesterol, is een voorspeller van toekomstige coronaire aandoeningen;
• Hoge triglyceriden (bepaalde vetten in het bloed);
• Te hoge niveaus van homocysteïne, een aminozuur dat wordt geproduceerd door het menselijk lichaam, kan het risico op het krijgen van coronaire hartziekten verhogen.

Kransslagader vernauwd: behandeling

Behandeling van een kransslagadervernauwing ziet er als volgt uit.

Leefstijlveranderingen

Behandeling bestaat allereerst uit het aanbrengen van leefstijlveranderingen. zoals:

• Stoppen met roken;
• Het vermijden van bewerkte voedingsmiddelen en kiezen voor een dieet dat vetarm en zoutarm is en weinig suiker bevat.
• Houd je bloedsuikerspiegel onder controle als je diabetes hebt.
• Beweeg regelmatig.

Ook wordt een plantaardig dieet aanbevolen.

Medicijnen

Als veranderingen in levensstijl niet voldoende zijn, kan medicatie nodig zijn. Welke medicijnen de arts je zal voorschrijven, hangt af van je situatie.

Operatieve ingrepen

Veelgebruikte operatieve ingrepen bij een coronaire hartziekte zijn:

• Ballondilatatie (of dotterbehandeling), waarbij een vernauwing van een van de hartkleppen van het hart verholpen wordt;
• Na een dotterbehandeling, waarbij een vernauwing in een bloedvat wordt opgerekt door het opblazen van een ballon, kan indien nodig een stent worden geplaatst;.
• Bypassoperatie, waarbij een omleiding aangelegd wordt langs vernauwde of afgesloten bloedvaten van een van de kransslagaders.

Preventie

De volgende maatregelen kunnen coronaire hartziekten helpen voorkomen:

• Stop met roken, of beter nog, begin er nooit mee. Roken wordt beschouwd als een van de belangrijkste risicofactoren voor een hartaanval.
• Eet minder van het voedsel dat hartproblemen veroorzaakt, en meer van het voedsel dat het hart beschermt. Streef naar een dieet met weinig verzadigde vetten en transvetten, meer enkelvoudig onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten uit olijfolie en vis, veel vezels (te vinden in plantaardig voedsel) en weinig zout en suiker.
• Word actiever en blijf actief, het hele leven door. Een goed doel is minstens 150 minuten (2,5 uur) matige lichaamsbeweging per week, of 75 minuten (1,25 uur) krachtige aerobics per week. Of probeer 30 minuten per dag actief te zijn, de meeste dagen van de week.
• Houd je gewicht opeen gezond niveau.. Als je te zwaar bent, zal het verlies van slechts 5 tot 10 procent van je huidige gewicht reeds je risico op het ontwikkelen van coronaire hartziekte verlagen.
• Vermijd een te veel aan stress. Een bepaalde mate van stress is onvermijdelijk in het leven. Probeer ontspanningsoefeningen, doe aan lichaamsbeweging en spreek gezellig af met vrienden.

Lees verder

• Angina pectoris: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose
• Atherosclerose (aderverkalking): symptomen en behandeling
• Hartklachten, hartaandoeningen en hartziekten: symptomen
• Vergroot hart: symptomen, oorzaak, behandeling te groot hart
• Hartfalen: symptomen, oorzaken en behandeling zwak hart