Anorectaal abces: Verzameling van pus rond anus en rectum
Een anorectaal abces is een pijnlijke verzameling van pus in de omgeving van de anus en het rectum (endeldarm). De meeste anale abcessen zijn een gevolg van een infectie van kleine anale klieren die tot stand komt na het gebruik van medicijnen, bij een ziekte of bij andere omgevingsfactoren. Rond de anus ontstaat een zwelling en huidirritatie in combinatie met erg veel pijn, vooral bij het maken van stoelgang. Ook vermoeidheid, koorts en andere algemene symptomen treden op bij een abces aan het anale gebied. De diagnose gebeurt meestal aan de hand van en rectaal onderzoek. De behandeling gebeurt aan de hand van een chirurgische ingreep in combinatie met medicijnen en enkele zelfzorgmaatregelen.
Oorzaken anorectaal abces
Veelvoorkomende oorzaken van anorectaal abces zijn onder meer:
Diepe rectale abcessen zijn het gevolg van aandoeningen aan de ingewanden, zoals de
ziekte van Crohn (aandoening met
buikpijn, diarree en
gewichtsverlies) of diverticulitis.
Risicofactoren verzameling van pus rond anus en rectum
Volgende factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van een anorectaal abces:
Symptomen: Pijn en zwelling in anale gebied
Veel voorkomende symptomen zijn een constante, kloppende pijn met zwelling in en huidirritatie rond het anusgebied. De pijn is ernstig wanneer de patiënt stoelgang maakt,
hoest en gaat zitten. Andere kenmerkende symptomen zijn constipatie, een verlies van pus of bloed uit het rectum,
plasproblemen en roodheid, pijn en een verhard weefsel in het anusgebied. Bij inflammatoire darmziekten bevindt het abces zich dieper in het rectum, hetgeen resulteert in buikpijn.
Koorts, koude
rillingen,
nachtzweten en
vermoeidheid zijn enkele andere algemene symptomen die hiermee gepaard gaan. Af en toe is koorts zelfs het enige symptoom van een anorectaal abces. Bij zuigelingen verschijnt het abces vaak als een gezwollen, rode, gevoelige
knobbel op de rand van de anus. Het kind is kieskeurig en
prikkelbaar door het ongemak.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Een
rectaal onderzoek bevestigt de aanwezigheid van een anorectaal abces. Met een
anoscoop kijkt de arts naar een zwelling of roodheid in het gebied, en soms zijn ook karakteristieke gezwelletjes te zien. Een
proctosigmoïdoscopie is nodig om andere ziekten uit te sluiten. In zeldzame gevallen is een
CT-scan, een
MRI-scan of een onderzoek via
echografie nodig om de ophoping van pus te lokaliseren. Af en toe zet de arts een
colonoscopie in om de dikke darm te inspecteren, wat nodig is om de ziekte van Crohn uit te sluiten.
Differentiële diagnose
Bij volgende aandoeningen komt de symptomenreeks van een anorectaal abces ongeveer overeen, waardoor de arts eerst diverse onderzoeken moet uitvoeren alvorens de diagnose te stellen:
- aambeien (gezwollen aderen in anus en/of rectum met rectale bloedingen)
- acute proctitis (ontsteking van het rectum)
- anale fistels (vorming van abnormale tunnels tussen rectum en huid en rond anus) en scheuren
- buikpijn bij ouderen
- een rectale prolaps (endeldarmverzakking met verlies van stoelgang)
- inflammatoire darmziekte
- necrotiserende weke delen infecties
Behandeling
Een anorectaal abces verdwijnt zelden spontaan en
antibiotica alleen zijn niet toereikend voor de behandeling van de behandeling van een abces. De behandeling bestaat uit een operatie waarbij de arts het abces te opent en het pus afvoert en dit bij voorkeur wanneer het abces nog niet gebarsten is. Na de operatie verlichten warme zitbaden de pijn en verminderen ze de zwelling en daarnaast lekt het pus van het abces gemakkelijker uit. Uitgelekte abcessen laat de arts meestal open; hij brengt dus geen hechtingen aan.
Pijnstillers en antibiotica zijn ook nodig na de chirurgische ingreep. Na de ingreep zijn medicijnen nodig om de ontlasting zachter te maken zodat het maken van stoelgang minder pijnlijk is. Zachte of vloeibare levensmiddelen zijn verder vereist totdat het abces genezen is.
Prognose
Met een snelle behandeling is de prognose van een anorectaal abces goed.
Baby's en peuters herstellen meestal snel.
Complicaties
Bij een uitgestelde behandeling van een anorectaal abces treden complicaties op, zoals:
- aanhoudende pijn
- een anale fistel (abnormale verbinding tussen de anus en de andere structuren. Een fistula-in-ano is vaak het gevolg van een vroeger of huidig anaal abces. Dit treedt op bij 50% van de patiënten met abcessen)
- een infectie die zich uitbreidt naar het bloed (sepsis)
- een terugkeer van het probleem (recidief)
- littekens
Preventie
De preventie of snelle behandeling van seksueel overdraagbare aandoening voorkomt de vorming van een anorectaal abces. Het gebruik van condooms tijdens de geslachtsgemeenschap voorkomt deze infecties. Bij zuigelingen en peuters is het nodig om de luier frequente te vervangen zodat zowel anale kloven als
abcessen zich niet ontwikkelen.
Lees verder