Botscan (botscintigrafie): Onderzoek opsporen botziekte

Botscan (botscintigrafie): Onderzoek opsporen botziekte Een botscan (botscintigrafie) is een beeldvormend onderzoek dat de arts inzet om botaandoeningen te diagnosticeren en de ernst van de botziekte te identificeren, meestal omdat andere beeldvormende onderzoeken geen of onduidelijke resultaten opleveren. Dit veilig onderzoek kent een vrij lange tijdsduur maar is voor de patiënt zo goed als helemaal pijnloos. Vaak krijgt de patiënt eerst een injectie met een kleine hoeveelheid radioactieve stof in de ader, moet hij daarna enkele uren wachten en in die periode erg veel drinken, en na deze tijd gebeurt het echte onderzoek.

Indicatie botscan: Opsporen botziekte

Een botscan is aangewezen in volgende omstandigheden:

Voor het onderzoek

De patiënt doet de sieraden en andere metalen voorwerpen uit of verwijdert deze van het lichaam. Soms draagt hij voor de botscan op vraag van het ziekenhuis een speciaal ziekenhuishemd. Het scanonderzoek kent een tijdsduur van ongeveer één uur.

Tijdens het onderzoek: Radioactieve stof injecteren

Voorbereiding: Radioactieve materiaal injecteren

De arts injecteert een kleine hoeveelheid radioactief materiaal (radioactieve tracer) in een ader van de patiënt, wat hij mogelijk even voelt prikken. De stof verplaatst zich vervolgens door het bloed naar de botten en organen. Dit geeft hierbij wat straling af, wat een camera kan detecteren bij het scannen van het lichaam. De camera maakt eerst foto's van de hoeveelheid radiotracer die zich verzamelt in de botten. Zo weet de arts zeker dat de radioactieve stof wordt opgenomen in het skelet. Dit voorbereidend onderzoek neemt ongeveer vijftien minuten in beslag.

Voldoende drinken is nodig na het inbrengen van de radioactieve stof / Bron: Clker Free Vector Images, PixabayVoldoende drinken is nodig na het inbrengen van de radioactieve stof / Bron: Clker Free Vector Images, Pixabay
Voldoende drinken
Na het inbrengen van de tracer, krijgt de patiënt de melding dat hij extra water moet innemen om zo het materiaal niet te laten verzamelen in de blaas maar in het lichaam te houden. Drie tot vier uur later volgt het tweede deel van het onderzoek. Vlak voordat het tweede onderzoeksdeel terug begint, moet de patiënt nog eens plassen zodat al het mogelijke radioactief materiaal uit de blaas verwijderd is.

Tweede deel onderzoek

Het verloop van het onderzoek is een beetje verschillend, afhankelijk van de indicatie van het onderzoek. Indien de arts vermoedt dat de patiënt een botinfectie heeft, dan maakt hij meteen foto’s nadat het radioactieve materiaal geïnjecteerd is en maakt hij drie tot vier uur later opnieuw foto’s, wanneer de stof zich verzameld heeft in de botten. Dit proces is gekend als een driefase-botscan. Wanneer de arts een metastatische (zich verspreidende) botziekte wil laten onderzoeken, maakt hij pas na drie tot vier uur voor het eerst foto’s. De camera van de scanner bevindt zich bij het scannen boven en rond de patiënt en beweegt. Soms moet de patiënt zijn positie wijzigen, maar voor de rest moet hij stil blijven liggen. Het lang stilliggen kan soms vervelend zijn, maar pijn ervaart de patiënt normaal gezien niet bij dit onderzoek.

Na het onderzoek

De arts bekijkt de botscanresultaten en vergelijkt deze met andere beeldvormende onderzoeken in combinatie met de klinische informatie van de patiënt. Het is voorts afhankelijk per ziekenhuis wanneer de arts de resultaten bespreekt met de patiënt. De patiënt zelf mag wel alle activiteiten uitvoeren na de botscintigrafie.

Resultaten van het onderzoek van de botten

Normale resultaten

Als de radiotracer gelijkmatig over alle botten aanwezig is, dan zijn de onderzoeksresultaten normaal.

Abnormale resultaten

Een abnormale scan toont warme en/of koude plekken in vergelijking met het omringende bot. Warme plekken zijn gebieden waar sprake is van een verhoogde collectie van het radioactieve materiaal. Koude plekken zijn gebieden waarbij het radioactieve materiaal minder aanwezig is.

Risico's botscintigrafie

Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, krijgen de botscintigrafie niet omdat het kind anders blootgesteld wordt aan de straling. De hoeveelheid straling die de arts in de ader injecteert is zeer klein. Na het onderzoek is alle straling uit het lichaam verdwenen binnen twee tot drie dagen. Complicaties die geassocieerd zijn met een botradiotracer zijn zeldzaam, maar bestaan uit anafylaxie (ernstige allergische reactie), een huiduitslag en/of een zwelling. Voorts ontstaat soms een kleine bloeding of een infectie bij het inbrengen van de naald in de ader.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gebruik van radioactieve stoffen in nucleaire geneeskundeGebruik van radioactieve stoffen in nucleaire geneeskundeGeneeskunde die gebruik maakt van radioactieve stoffen heet nucleaire geneeskunde wat ook wel kerngeneeskunde wordt geno…
Alles over stralingAlles over stralingVoedsel kan worden behandeld met straling uit radioactieve bronnen. Na deze behandeling zijn alle ziektekiemen die in he…
Ziekte van Paget: botziekte en borstkankerZiekte van Paget: botziekte en borstkankerDe ziekte van Paget kent twee verschillende vorm: een botziekte met versnelde botafbraak en botopbouw, en een vorm van b…
Radioactiviteit: natuurkundig verschijnselRadioactiviteit: natuurkundig verschijnselRadioactiviteit is een intressant natuurkundig verschijnsel. Daarnaast is het ook gevaarlijk en is enige kennis van dit…

Colitis ulcerosa: Chronische darmziekte met diarreeColitis ulcerosa: Chronische darmziekte met diarreeColitis ulcerosa is een chronische aandoening waarbij het slijmvlies van de dikke darm (colon) en de endeldarm (rectum)…
Pijnlijke duim: oorzaken en symptomen van pijn in de duimPijnlijke duim: oorzaken en symptomen van pijn in de duimPijnlijke duim is knap lastig. Pijn in de duim kan in één duim of beide duimen gevoeld worden. Trauma of letsel van het…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 27 januari 2017:
  • Bone scan, http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancers-in-general/tests/bone-scan
  • Bone scan, http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancers-in-general/tests/bone-scan
  • Bone scan, https://medlineplus.gov/ency/article/003833.htm
  • Bone Scan: Purpose, Procedure & Risks – Healthline, http://www.healthline.com/health/bone-scan
  • Botscan, https://www.uzleuven.be/botscan
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Afbeelding bron 1: Clker Free Vector Images, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 05-08-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.