Galkoliek: symptomen van hevige pijn rechts bovenin de buik

Galkoliek (galsteenaanval, galblaasaanval) symptomen bestaan uit een constante of intermitterende pijn in de bovenbuik, meestal onder de rechterzijde van de ribbenkast. Een galkoliek is het gevolg van een geblokkeerde galgang of een ontstoken galblaas (cholecystitis). Deze aandoening wordt gekenmerkt door een snel opkomende, intense pijn aan de rechterkant onder de ribbenkast, die kan uitstralen naar de bovenrug. Een galaanval kan een paar minuten tot een paar uur duren en kan gepaard gaan met misselijkheid en braken. Een galkoliek wordt meestal uitgelokt doordat je net (een vette maaltijd) hebt gegeten. Een galkoliek kan voorkomen worden door je voedingspatroon aan te passen.

• Wat is een galkoliek?
• Oorzaken van een galkoliek
• Risicofactoren
• Symptomen van een galkoliek
• Verschijnselen
• Galkoliek na een maaltijd
• Duur van een galkoliek
• Complicaties galsteenaanval
• Wanneer een arts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Behandeling van een galkoliek
• Prognose galblaasaanval
• Voorkomen van galstenen
• Gezonde leefstijl
• Vezelrijke producten
• Voedingsmiddelen om te vermijden

Wat is een galkoliek?

Een galkoliek is een constante of steeds terugkerende pijn in de bovenbuik, meestal onder de rechterzijde van de ribbenkast. Het gebeurt als iets de normale galstroom uit de galblaas blokkeert. Gal is een vloeistof die helpt om vetten te verteren. Onder normale omstandigheden wordt gal in de lever geproduceerd en opgeslagen in de galblaas. Bij het eten van voedsel, wordt gal vervoerd van de galblaas door galbuis naar de dunne darm, waar het zich mengt met gedeeltelijk verteerd voedsel.

Oorzaken van een galkoliek

Galstenen zijn de meest voorkomende oorzaak van een galkoliek. Wanneer een vrij grote galsteen de galafvoer blokkeert, wordt de normale stroom van gal in de darm verstoord. De spiercellen in de galwegen proberen door krachtig samen te trekken de galsteen verder te krijgen, als gevolg waarvan een plotselinge en zeer hevige pijnaanval optreedt, die acute galkoliek wordt genoemd. Een vernauwing van de galwegen of een tumor (galblaaskanker) kan ook de galstroom blokkeren en galkoliek veroorzaken.

Risicofactoren

Een galkoliek of een galblaasaanval is meestal gerelateerd aan galstenen. Een aantal risicofactoren op de vorming van galstenen horen bij de normale gang van het leven, zoals erfelijkheid, je leeftijd (met het ouder worden heb je meer kans op galstenen) en zwangerschap. Andere factoren zijn dynamisch en veranderbaar, zoals obesitas en een vetrijk dieet. Deze risicofactoren kunt je wijzigen door middel van een gezonde levensstijl. Vrouwen in de menopauze, die oestrogeen (hormonale substitutietherapie) voorgeschreven krijgen, hebben ook meer kans op galstenen en dus op het ontwikkelen van een galkoliek.

Symptomen van een galkoliek

Verschijnselen

Een persoon die getroffen wordt door een galkoliek klaagt meestal over krampende pijn in de bovenbuik of een gevoel van druk in de bovenbuik. Deze pijn kan in het midden van de bovenbuik, net onder het borstbeen, gevoeld worden. De pijn kan ook meer gelokaliseerd zijn in de rechter bovenkant van de buik bij de galblaas en de lever (zie afbeelding). Bij sommige mensen straalt de pijn uit naar de rechter schouderblad. Veel mensen hebben ook last van misselijkheid, braken en bewegingsdrang. Ja kan soms ook last hebben van geelzucht, ontkleurde ontlasting en zeer donkere urine.

Galkoliek na een maaltijd

Een galkoliek wordt meestal getriggerd doordat je net (een vette maaltijd) hebt gegeten. Zodra er vet eten in de maag en twaalfvingerige darm komt, knijpt de galblaas samen om gal in de twaalfvingerige darm te knijpen. Hier worden de vetten afgebroken. De symptomen kunnen ook optreden wanneer iemand die heeft gevast, plotseling hiermee stopt en een zeer grote maaltijd eet.

Duur van een galkoliek

Meestal duurt een galkoliek 1 tot 5 uur. Nadat de intense pijn geweken is, blijf je vaak last van een milde buikpijn houden gedurende 24 uur.

Complicaties galsteenaanval

Langdurige verstoppingen van de galwegen kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals beschadiging en infectie van de galblaas, galwegen of lever. Een ernstige complicatie is zwelling of ontsteking van de galblaas. Dat wordt galblaasontsteking of cholecystitis genoemd. Ook kan een galsteen de ductus pancreaticus of alvleesgang blokkeren. Deze loopt van de alvleesklier naar de darm. Dit kan leiden tot een ontsteking van de pancreas veroorzaken, een alvleesklierontsteking of pancreatitis. Dit kan levensbedreigend zijn.

Wanneer een arts inschakelen?

Het is verstandig een arts te raadplegen wanneer je last hebt van ernstige buikpijn, met of zonder misselijkheid en braken. Als je symptomen hebt van galkoliek en je plotseling koorts en koude rillingen ontwikkelt, kan dit wijzen op een galblaasontsteking (cholecystitis). Bel in dat geval onmiddellijk een arts.

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

De arts zal je vragen stellen over de klachten die je hebt en daarna een lichamelijk onderzoek uitvoeren, waarbij hij in het bijzonder aandacht heeft voor het rechter bovengedeelte van de buik, het gebied waar de lever en de galblaas liggen.

Beeldvormend onderzoek

Echografie kan worden gebruikt om foto's van je buik te maken, zodat de arts kan kijken of er galstenen aanwezig zijn. Bloedonderzoek kan ook worden gedaan, vooral als je koorts hebt of als de pijn aanhoudt.

Behandeling van een galkoliek

De arts kan pijnstillers voorschrijven en je aanmoedigen om gezond en vetarm te eten. Als de galkoliek bijzonder ernstig is, of als de galkoliek steeds terugkomt, kan een operatie om de galblaas te verwijderen (cholecystectomie) worden aanbevolen. Deze procedure kan worden gedaan door middel van kleine incisies (sneetjes) met behulp van een laparoscoop, een lange dunne kijkbuis. De procedure vereist meestal een korte opname in het ziekenhuis, en sommige mensen kunnen het ziekenhuis nog dezelfde dag verlaten. Het is de meest gebruikte behandeling bij mensen die last hebben van pijnlijke galstenen, omdat het zeer effectief en veilig is, en geen complicaties geeft in meer dan 90 procent van de gevallen.

Prognose galblaasaanval

Stenen die de uitgang van de galblaas of galblaasbuis blokkeren, veroorzaken aanhoudende pijn. Zolang deze stenen aanwezig zijn, loop je het risico voor terugkeer van een galkoliek. Er is een kans van ongeveer 25 procent dat je acute cholecystitis ontwikkelt, of een andere complicatie van galstenen, binnen 10 tot 20 jaar.

Voorkomen van galstenen

Gezonde leefstijl

Galstenen zijn te voorkomen met een gezond voedingspatroon en door een gezond gewicht na te streven. Niet alle vetten zijn slecht. Het is dus niet de bedoeling om ​​vetvrij te gaan eten. Het handhaven van een gezond gewicht is echter de sleutel om een galblaaskoliek te voorkomen, omdat overgewicht en obesitas het risico op galstenen en een galkoliek verhoogt. Het is belangrijk om kleinere hoeveelheden vet te kiezen bij elke maaltijd en een dieet te eten dat rijk is aan fruit, groenten, volle granen, bonen en peulvruchten, en een bescheiden hoeveelheid noten, zaden, avocado's, kokosnoten en olijven (niet meer dan 2 eetlepels per maaltijd, maar voor sommigen is nog minder beter). Zorg ook voor voldoende inname van vezels, omdat weinig vezels vaak wordt geassocieerd met galstenen of galblaasproblemen.

Vezelrijke producten

Hier zijn een aantal vezelrijke producten om uit te kiezen:

• Broccoli
• Bloemkool
• Bladgroenten
• Verse kruiden
• Selderij
• Wortels
• Zoete aardappelen
• Artisjokken
• Uien
• Asperges
• Appels
• Sinaasappels
  Gezonde voeding voorkomt galstenen / Bron: Oleksandra Naumenko/Shutterstock
• Bananen
• Bessen
• Courgette
• Ananas
• papaja
• Kersen
• Volkoren producten
• Bonen
• Peulvruchten

Voedingsmiddelen om te vermijden

Bepaalde voedingsmiddelen kun je beter vermijden zoals dierlijke vetten (die leiden tot hoge cholesterol en voor het lichaam zeer moeilijk zijn om te verteren), gefrituurd voedsel en verwerkte voedingsmiddelen. Het gaat vooral om verzadigd vet, wat in veel dierlijke producten, zoals volvette kaas, worst, vet vlees en volle melkproducten, aanwezig is. Ook is er veel verzadigd vet aanwezig in koek, gebak, snacks en zoutjes. Dit zal je ook helpen om op natuurlijke wijze een normaal gewicht te handhaven en het is daarnaast goed voor hart- en bloedvaten en je algehele gezondheid. Veel onderzoekers zijn van mening dat galblaasproblemen worden veroorzaakt door het westerse dieet dat rijk is aan dierlijke vetten en verwerkte, geraffineerde koolhydraten (die ook kunnen leiden tot obesitas en galblaasproblemen).

Lees verder

• Galaanval (vaak door galstenen): symptomen en behandeling
• Galblaasaandoeningen: oorzaken aandoeningen aan de galblaas
• Galstenen verwijderen: voeding, ERCP en operatie
• Galstenen: symptomen, oorzaken, behandeling en verwijderen
• Galblaasontsteking: symptomen, oorzaken en behandeling