Endometritis: Ontsteking van baarmoederslijmvlies bij vrouw

Bij endometritis is het slijmvlies van de baarmoeder ontstoken. De ontsteking van het baarmoederslijmvlies is veelal het gevolg van een infectie in de baarmoeder, die meestal tot stand is gekomen door een seksueel overdraagbare aandoening of anders gerelateerd is aan de zwangerschap of bevalling. Koorts, een ziek gevoel en pijn in de onderbuik zijn de kenmerkende symptomen van deze ziekte. De arts zet antibiotica in voor de behandeling van deze ziekte, al is soms nog een bijkomende procedure nodig om oorzaken of complicaties van de ziekte te behandelen. De vooruitzichten voor patiënten met endometritis die behandeld zijn, zijn uitstekend.

• Oorzaken en risicofactoren endometritis
• Symptomen: Pijn in de onderbuik en koorts
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met antibiotica
• Prognose uitstekend van ontsteking van baarmoederslijmvlies
• Complicaties bij vrouw met aandoening
• Preventie

Oorzaken en risicofactoren endometritis

Bacteriële infecties zijn de meest voorkomende oorzaak van endometritis, wat niet te verwarren is met endometriose (pijn rond de menstruatieperiode bij een vrouw omdat het baarmoederslijmvlies zich nog op andere plaatsen buiten de baarmoeder bevindt). Het vaakst komen deze bacteriën in het lichaam terecht als gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening. Ook tuberculose is af en toe de oorzaak van de ontsteking van het baarmoederslijmvlies. Ook ontstaat bij sommige vrouwen een overgroei van normale bacteriën waardoor endometritis tot stand komt.

Seksueel overdraagbare aandoening

Endometritis is soms het gevolg van een soa (seksueel overdraagbare aandoening). Chlamydia en gonorroe gaan vaak gepaard met endometritis na de bevalling. Herpes gaat hiermee zelden gepaard.

Tuberculose

Ook tuberculose is vaak een oorzaak van endometritis, al komt dit zelden voor. Deze bacteriële infectieziekte leidt vooral tot longgerelateerde symptomen.

Overgroei normale bacteriën

Meestal is een baarmoederslijmvliesontsteking het resultaat van een opstijgende infectie veroorzaakt door organismen die zich in de normale vaginale inheemse flora bevinden. Vaak geïsoleerde organismen zijn Ureaplasma urealyticum, Peptostreptococcus, Gardnerella vaginalis, Bacteroides bivius en streptokokken groep B. Deze overgroei van normale bacteriën gebeurt zowel bij een behandeling aan het bekkengebied als bij zwangere of net bevallen vrouwen.

Behandeling in bekkengebied
Het risico op het ontwikkelen van endometritis is hoger na een behandeling aan het bekkengebied die de arts uitvoert door de baarmoederhals. Dergelijke procedures zijn onder meer:

• de plaatsing van een spiraaltje (om een zwangerschap tegen te gaan)
• een D en C (dilatatie en curettage)
• een endometriumbiopsie (weefselmonster wegnemen van de bekleding van de baarmoeder)
• een hysteroscopie (inwendig kijkonderzoek van de baarmoeder)

Zwangere of net bevallen vrouwen
De overgroei van bacteriën die leidt tot de ontsteking van het baarmoederslijmvlies, komt vaker tot stand na een miskraam, een abortus of een bevalling. De placenta of andere stukjes weefsel blijven namelijk in de buik aanwezig in deze omstandigheden, wat de kans op een infectie doet toenemen. Het vruchtwater geraakt soms besmet voor of tijdens de bevalling. Als de baby zijn eerste ontlasting (meconium) maakt voor de geboorte, neemt het risico op een infectie toe. Een lange arbeid (voor de bevalling), langdurig gebroken vliezen of een keizersnede zijn andere risicofactoren voor de overgroei van bacteriën bij zwangere vrouwen.

Symptomen: Pijn in de onderbuik en koorts

De patiënte heeft een gezwollen buik en pijn in de onderbuik of het bekkengebied. Ze heeft hierbij abnormale vaginale bloedingen of een abnormaal stinkende afscheiding. Pijn bij de geslachtsgemeenschap (dyspareunie) is een ander kenmerk. Constipatie of ongemak bij het maken van stoelgang, koorts, koude rillingen en een algemeen ziek gevoel zijn tot slot andere symptomen van endometritis.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts voert een gynaecologisch onderzoek waarbij hij bemerkt dat de baarmoeder en baarmoederhals gevoelig zijn. Daarnaast hoort hij geen darmgeluiden. Hij identificeert tevens een stinkende afscheiding uit de baarmoederhals. Koorts gaat ook vaak gepaard bij deze aandoening, en bij vrouwen die pas bevallen zijn, treedt de koorts meestal 36 uur na de bevalling op. Tachycardie (een versnelde hartslag) is tot slot te identificeren bij een lichamelijk onderzoek.

Diagnostisch onderzoek

De arts heeft culturen van de baarmoederhals nodig om chlamydia, gonorroe en andere organismen op te sporen. Ook voert hij een endometriumbiopsie uit om stukjes weefsel uit het baarmoederslijmvlies weg te nemen en microscopisch te laten onderzoek. Een bloedonderzoek zet hij ook in om tekenen van een infectie op te sporen. Ook onderzoekt hij microscopisch elke soort afscheiding. Tot slot is een laparoscopie (inwendig kijkonderzoek van het buikgebied) in sommige gevallen aangewezen.

Differentiële diagnose

Appendicitis (een ontsteking van het aanhangsel van de blindedarm), een urineweginfectie en salpingitis (eileiderontsteking: ontsteking van het slijmvlies van de eileiders of salpinges) zijn de differentiële diagnoses voor endometritis. De arts onderzoekt eerst duidelijk de oorzaak van de symptomen bij de vrouw en sluit bijgevolg deze aandoeningen uit.

Behandeling met antibiotica

Antibiotica behandelen de infectie en voorkomen complicaties van endometritis. Het is belangrijk om alle voorgeschreven medicijnen volledig leeg te nemen na een behandeling aan het bekkengebied. Soms is een ziekenhuisopname nodig bij ernstige symptomen van een baarmoederslijmvliesontsteking. Ook na een bevalling gebeurt de behandeling na endometritis in het ziekenhuis. De arts verwijdert zo nodig bij de patiënte de resterende weefsels na de bevalling of een abortus. Verder krijgt de patiënte mogelijk in het ziekenhuis vloeistof toegediend via een ader (intraveneus). Voldoende rusten is eveneens aanbevolen voor vrouwen met endometritis. Seksuele partners krijgen een behandeling wanneer endometritis het gevolg is van een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Ontwikkelt de vrouw een abces, dan is het nodig om dit abces te draineren (pus afvoeren) met naald aspiratie of een chirurgische ingreep.

Prognose uitstekend van ontsteking van baarmoederslijmvlies

In de meeste gevallen herstelt de patiënte binnen 48-72u van endometritis dankzij antibiotica. Onbehandelde endometritis leidt tot meer ernstige infecties en complicaties.

Complicaties bij vrouw met aandoening

Complicaties van onbehandelde endometritis omvatten

• bloedvergiftiging (sepsis)
• een bekkenabces of een baarmoederabces abces formatie
• een septische shock (complicatie van sepsis met lage bloeddruk)
• een wondinfectie
• onvruchtbaarheid (vrouwelijke onvruchtbaarheid)
• peritonitis (buikvliesontsteking) van het bekkengebied (gegeneraliseerde bekkeninfectie)

Af en toe treden ook andere infecties op in combinatie met endometritis, zoals cervicitis (ontsteking van de baarmoederhals wat gepaard gaat met een vaginale bloeding).

Preventie

Endometritis is soms het gevolg van een soa. Om een soa te voorkomen, is het nodig om deze aandoening snel te behandelen, sekspartners te behandelen en een condoom te gebruiken tijdens de geslachtsgemeenschap. Vrouwen die een keizersnede moeten ondergaan, nemen vooraf best antibiotica om infecties te voorkomen. Is de baarmoederslijmvliesontsteking het gevolg van een normale bacteriële overgroei die tot stand komt bij zwangere of net bevallen vrouwen, dan is het nodig dat de arts steeds steriele apparatuur gebruikt, alsook dat hij voor de behandeling of operatie antibiotica geeft aan de vrouwen.

Lees verder

• Endometriumbiopsie: Weefselmonster bekleding baarmoeder
• Postpartum-complicaties: Problemen na de bevalling
• Baarmoeder: Soorten aandoeningen aan uterus bij vrouwen