Beroemde grensmuren – van Chinese Muur tot Trumps muur

Zolang volkeren naast elkaar leven, werken ze samen en drijven ze handel met elkaar, maar raken ze ook met elkaar in conflict, bedreigen ze elkaar en willen ze elkaars gebied inpikken. Grensmuren moeten dat voorkomen. Muren en hekken worden opgeworpen om landen van elkaar te scheiden, waarbij de muurbouwer zijn land beschermt tegen inmenging van buitenaf. Vredelievende landen zetten zich af tegen landen waar chaos heerst. Ordelijke en rijke landen willen hun orde en rijkdom behouden en werpen hoge drempels op om onwenselijke ontwikkelingen te weren. Illegale migranten worden geweerd en terreur wordt onder meer bestreden met hoge uren, ter bescherming van veiligheid en welvaart.

Muren en hekken ter bescherming

• Grote, kleine en beroemde grensmuren
• Muur van Hadrianus
• Chinese Muur
• Berlijnse Muur
• Amerikaans-Mexicaanse muur
• Muur van Cueta en Melilla
• Hongaars hek
• Muur van Calais
• Muur van Noorwegen
• Grensmuur Israël
• Muur van Saoedi-Arabië

Grote, kleine en beroemde grensmuren

Grensmuren werden vroeger gebouwd om barbaren buiten te houden en het eigen gebied te verdedigen. Sinds de Tweede Wereldoorlog is er een toename van de bouw van grensmuren en grenshekken om terroristen te weren en migranten uit minder welvarende landen buiten te sluiten. In alle delen van de wereld zijn oude en nieuwe voorbeelden van grensmuren te zien en in het tijdperk van de globalisering komen er in de 21ste eeuw diverse grensbarrières bij. Ze rijzen op in het landschap als hekwerken met scheermes prikkeldraad en als muren, al dan niet met een gracht er naast. Muren houden terrorisme niet buiten en toch worden ze gebouwd. Oude grensbarrières, die hun oorspronkelijke functie hebben verloren, worden niet zelden een toeristische attractie.

Muur van Hadrianus

De Muur van Hadrianus, Hadrian’s Wall, in Noord-Engeland is een antieke stenen muur die als verdedigingslinie door het landschap slingert. Het is een monument dat in de loop der tijd een toeristische trekpleister is geworden, geliefd bij wandelaars. De stapelstenen muur was bijna 118 kilometer lang. Hij is genoemd naar de opdrachtgever, de Romeinse keizer Hadrianus. Het imposante bouwwerk werd 122 jaar na Christus geplaatst, van kust tot kust. Er is nog slechts 10 kilometer van over.

Barbaren

De Muur van Hadrianus was het grootste bouwwerk uit de Romeinse tijd. Het moest de grens beschermen tussen de Romeinse provincie Britannia en het noorden, waar zogenaamde barbaarse stammen woonden. De muur was gemiddeld vier meter hoog, met aan weerszijden een greppel. In de noordelijke greppel stonden staken ter afschrikking en langs de zuidelijke greppel lag een aarden wal, waar nog delen van zichtbaar zijn. Er werkten duizenden soldaten meer dan tien jaar aan. De muur bleef driehonderd jaar in functie, totdat de Romeinen zich uit Britannia terugtrokken.

Werelderfgoed

In 1987 werden de restanten van de muur uitgeroepen tot Werelderfgoed. In 2003 werd de officiële, 135 kilometer lange, wandelroute geopend die National Trail heet.

Chinese Muur

China bouwde de Chinese Muur als verdediging tegen nomaden uit het noorden. Het bleek de enige manier om het enorme land te beschermen tegen de aanvallen. Om de gehele muur te bouwen werden in de loop van 2000 jaar verschillende delen aangelegd, gedurende vele dynastieën. Het begon in 220 v.Chr., maar het grootste deel werd tijdens de Qin-, Han- en Ming dynastieën gebouwd. De meeste nu nog zichtbare fragmenten van de muur stammen uit de Ming-dynastieën (1368 – 1644). De muur werd van aangestampte aarde gemaakt en later ook van baksteen.

Vuurbakens

De Chinese Muur is 7 tot 8 meter hoog, 6,5 meter breed en meer dan 20.000 kilometer lang. Bij de muur werden vuurbakens gezet, waardoor men de vijand goed kon zien. Bij dreiging werden meer vuren aangestoken en dat was een teken dat er meer soldaten moesten aanrukken. Bij één vuur moesten honderd soldaten komen opdraven, bij twee vuren werden 500 soldaten verwacht en dat opliep tot 10.000 soldaten bij vijf vuren.

Bouwvakkers

De bouw van de muur was de dood voor vele Chinezen. Zij moesten onder erbarmelijke omstandigheden hard werken, zonder genoeg eten en drinken. De schatting is dat er een miljoen mensen zijn gestorven bij de bouw. De resten van de bouwers zijn verwerkt in de muur.

Werelderfgoed

De Chinese Muur, die begint bij Shanhaiguan en eindigt bij Jiayuguan, is het het grootste militaire bouwwerk op aarde. In 1987 werd de Chinese Muur bijgeschreven in het register van Werelderfgoederen van UNESCO. Het bouwwerk is uitgegroeid tot een grote toeristische attractie.

Berlijnse Muur

Berlijn is bekend om zijn Berlijnse Muur, die er stond van 1961 tot 1989. De muur werd van 1989 tot 1991 grotendeels afgebroken. Er zijn nog slechts een paar stukken zichtbaar, zoals aan de Mühlenstrasse en in de Niederkirchnerstrasse. De muur is het symbool van de naoorlogse verdeling van Duitsland in Oost en West. De Berlijnse Muur liep 45,3 kilometer lang dwars door de stad en moest voorkomen dat inwoners uit de Duitse Democratische Republiek naar het westen vluchtten en dat West-Berlijners goedkoop inkopen gingen doen in Oost-Berlijn. De muur was een uitwas van de Koude Oorlog tussen het Oosten en het Westen in die tijd.

Beton

Met de bouw werd in 1961 gestart, na een periode vanaf de Tweede Wereldoorlog dat er steeds meer fysieke barricades in Berlijn werden opgeworpen. Prikkeldraad, hekken, bewakers en alarminstallaties werden in Berlijn geplaatst en er was een vijf kilometer brede zone, waar je alleen met toestemming in mocht. Toch werd er volop gesmokkeld tussen West- en Oost-Berlijn en vluchtten tal van jonge mensen van Oost naar West. Om dat te voorkomen werd de drastische maatregel van het bouwen van een muur genomen, van meer dan 45 kilometer beton.

Amerikaans-Mexicaanse muur

Tussen Mexico en Amerika staat sinds 1993 een muur. Het eerste stuk verrees bij San Diego. De muur moet smokkelaars, illegale migranten en terroristen tegenhouden. De grens tussen de beide landen slingert 3.169 kilometer lang door deels onherbergzaam terrein, met hier en daar douaneposten. Sinds 2006 wordt gebouwd aan een 1.125 kilometer lange grensbarrière in de vorm van een hoog hekwerk tussen Mexico en Amerika.

Trumps muur

President Donald Trump maakt in 2017 aan het begin van zijn presidentschap bekend dat hij een muur wil bouwen langs de hele grens tussen Mexico en Amerika. Het moet een muur worden van tussen de 5,40 en 9,15 meter hoogte, die Trump's Wall wordt genoemd. De muur wordt niet beklimbaar met ladders of klimhaken en wordt 1,83 meter diep in de grond gebouwd tegen het ondergraven door tunnels. Het geheel moet dermate stevig zijn dat het minstens een uur duurt eer een drilboor, moker, snijbrander of ander zwaar gereedschap er een gat in heeft kunnen maken. De muur wordt gebouwd om illegale migranten en drugskartels buiten Amerika te houden. Naar schatting gaat de muur 20 miljard dollar kosten. De muur moet er volgens de voorschriften plezierig uitzien en in de omgeving passen.

Muur van Cueta en Melilla

Ceuta (aan de straat van Gibraltar) en Melilla (een paar honderd kilometer oostelijk) zijn twee Spaanse stukjes grond aan de kust van Marokko. Het zijn Spaanse exclaves die zijn overgebleven van het koloniale territorium in Marokko. De steden hebben zich verschanst met hoge hekwerken tegen illegale migranten uit vooral Sub-Saharaans Afrika. Zij proberen via Spaans gebied Europa binnen te komen en zo aan de armoe en werkloosheid te ontsnappen. Regelmatig wordt de enige landgrens tussen Afrika en de Europese Unie bestormd door duizenden Afrikanen.

Drie lagen

Het hekwerk bestaat uit drie lagen en is voorzien van een alarmsysteem, camera’s, bewegingssensoren en wachttorens. Het hek van Cueta is 8,4 kilometer en tussen de 3 en 6 meter hoog, met kniptangbestendig ijzerwerk. Dat van Melilla is 11,5 kilometer lang.

Hongaars hek

In 2016 werd in Hongarije langs de grens over een lengte van 175 kilometer prikkeldraad uitgerold om immigranten te weren. Het hekwerk van krullen scheermesdraad staat op de Hongaars-Servische grens, maar sluit de Balkanroute niet geheel af. In de grensbarrière zit een aantal bewaakte grensovergangen, maar de migranten weten de mazen in het net te vinden.

Balkenroute

Wie gepakt wordt riskeert detentie en wordt uitgezet. De vluchtroute via de Balkanlanden wordt de ‘Balkanroute’ genoemd.

Muur van Calais

In september 2016 werd gestart met de bouw van de muur bij de 'Jungle van Calais', de verblijfplaats van vluchtelingen die de oversteek naar Groot-Brittannië proberen te maken. Een 4 kilometer lange en 4 meter hoge muur langs de belangrijkste toegangsweg naar de veerboten in Calais moet dat moeilijker maken. De bewoners van de streek en de vrachtwagenchauffeurs hebben grote overlast van de migranten die bij Calais in tenten huizen. In september 2016 bivakkeren er tussen de 7.000 en 10.000 vluchtelingen. In oktober 2016 ontruimde Frankrijk het grootste deel van het kamp.

Muur van Noorwegen

Noorwegen bouwt een muur tussen de Noorse en Russische grens om vluchtelingen te stoppen Noorwegen binnen te komen. Het Scandinavische land is bevreesd het ‘Arctische Lampedusa’ te worden. Noorwegen plaatst op de enige grensovergang in dat gebied, bij Storskog, een 200 meter lang hek dat 3,5 meter hoog is.

Noordpoolroute

De vluchtelingen komen voor een belangrijk deel uit Afrika, Afghanistan, Syrië, Irak en Iran, en komen na een lange reis met trein, vliegtuig (via Moermansk), bus, per fiets en lopend ter hoogte van de Noordpoolcirkel Noorwegen binnen. Het wordt de ‘Noordpoolroute’ genoemd.

Grensmuur Israël

Israël bouwde een grensmuur na de Tweede Intifada, de Palestijnse opstand aan het begin van de 21ste eeuw. De terroristische aanslag van 11 september 2001 in Amerika werd als rechtvaardiging gebruikt voor het nemen van meer beschermende maatregelen.

Veiligheidshek

Israël noemt het een ‘veiligheidshek’ of ‘antiterreurhek’, Palestijnen noemen het een ‘Apartheidsmuur’. De barrière is niet één muur maar een serie afzonderlijke hekken en afrasteringen die samen een scheidsmuur vormen. In de steden zijn het 6 meter hoge muren met prikkeldraad die zijn voorzien van geavanceerde elektronica zoals bewegingsmelders. Verder zijn het bijna 10 meter hoge betonnen muren, met torens en controleposten, hekken, prikkeldraadversperringen en greppels. Ze staan bij Hebron, Jeruzalem, Ariel, Qalqilya, Tulkarm en Jenin, en ook bij de grens met Libanon, Syrië, Egypte en Jordanië.

Muur van Saoedi-Arabië

Saoedi-Arabië heeft langs de grens met Irak, van Jordanië tot Koeweit, een 965 kilometer lange muur die het land moet beschermen tegen Islamitische Staat. De bouw van de muur startte in september 2015. Het geheel telt 78 controletorens met acht commandocenters en wordt onder meer bewaakt door tien mobiele controlewagens en drie interventietroepen. De muur, een dubbel hekwerk met prikkeldraad, heeft bewegingssensoren en een radarsysteem.