Duitse grammatica: trappen van vergelijking & vergelijkingen

De trappen van vergelijking in de Duitse taal zijn voor de één een redelijk eenvoudige oefening, voor de ander juist een enorme opgave. In dit artikel uit de serie "Duitse grammatica" worden de basisregels van de trappen van vergelijking uitgelegd en geïllustreerd met enkele belangrijke voorbeelden. Schön, schöner, schönst of am schönsten? Na deze uitleg kunt ook u het 'gut', dan wel 'besser' dan anderen!

Inleiding

De Duitse grammatica kent, net als de Nederlandse, trappen van vergelijking. Deze trappen zijn vormen van een bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Over het algemeen zijn de trappen met behulp van enkele basisregels en een gezonde dosis gezond verstand goed te vormen. Let echter op uitzonderingen!

Eerste trap

De eerste trap (ook wel 'positief' of 'stellende trap' genoemd), kent in het Duits weinig geheimen. Het betreft hier de basisvorm van het bijvoeglijk naamwoord of bijwoord, zoals 'gut', 'schön', 'jung' of 'dumm'.

Tweede trap

De tweede trap (ook wel 'comparatief' of 'vergrotende trap' genoemd) kent in het Duits over het algemeen twee kenmerken: in de eerste plaats krijgt de klinker van het bijvoeglijke naamwoord / bijwoord een trema (ä, ö, ü etc.), in de tweede plaats krijgt het woord de uitgang +er. Dus: 'alt' wordt 'älter', 'jung' wordt 'jünger' en 'stark' wordt 'stärker'. Er zijn echter uitzonderingen (denk aan 'gut - besser' of 'viel - mehr'), zie hiervoor de tabel.

Derde trap

Voor de derde trap in het Duits geldt: neem de vorm van de tweede trap en vervang de uitgang '-er' door de uitgang '-(e)st'. Bijvoorbeeld: 'jüngst'. De extra 'e' dient alleen toegevoegd te worden in bijzondere gevallen, zoals om tongenbrekers als 'tst' te voorkomen. Dus: niet 'ältst' maar 'ältest'. Ook bij deze trap zijn helaas weer enkele uitzonderingen, zie hiervoor de tabel.

Vierde trap

De vierde trap wordt in de Duitse taal gekenmerkt door de toevoeging 'am' voor het woord, alsmede de toevoeging +en aan de vorm van de derde trap. Dus: 'am schönsten', 'am längsten' en 'am jüngsten'. Deze trap wordt in principe niet door uitzonderingen gekenmerkt.

Voorbeelden: verbuiging trappen van vergelijking

Vergelijkingen in het Duits

Tot slot: onderstaande voorbeelden leggen uit hoe u in het Duits een vergelijking maakt. Let hierbij goed op de verschillen tussen dan en als!

• Kleiner dan ik = kleiner als ich
• Even oud als ik = ebenso alt wie ich
• wij zijn even oud = wir sind gleich alt