Diabetes type 1 en 2: symptomen, oorzaak en behandeling

Diabetes type 1 en 2: symptomen, oorzaak en behandeling Diabetes symptomen en klachten zijn divers. De meest voorkomende diabetes symptomen zijn veel moeten plassen of urineren en een onlesbare dorst. Diabetes is een aandoening waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf in evenwicht kan houden. Mogelijke symptomen diabetes zijn: veel moeten plassen of urineren; onlesbare of extreme dorst; onverklaarbaar gewichtsverlies; algehele zwakte en vermoeidheid; tintelingen en gevoelloosheid in je handen, benen of voeten; oogklachten, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien; slecht genezende wondjes; droge huid. Als je één van de bovenstaande symptomen hebt, kun je het beste een afspraak maken met je huisarts voor nader onderzoek. Een bloedtest kan uitwijzen of je diabetes hebt. Een test met één druppeltje bloed − wat vaak gebeurt met een vingerprikje − geeft aan of je misschien diabetes hebt.
Alvleesklier / Bron: Decade3d/Shutterstock.comAlvleesklier / Bron: Decade3d/Shutterstock.com

Wat is diabetes of suikerziekte?

Diabetes of suikerziekte is een aandoening waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf in evenwicht kan houden. Normaal gesproken wordt de suiker die je tot je neemt verteerd en afgebroken tot glucose. De glucose circuleert vervolgens in je bloed om gebruikt te worden als brandstof. Insuline, een hormoon dat wordt geproduceerd door de alvleesklier, is behulpzaam bij dit proces. Een gezonde alvleesklier regelt de hoeveelheid insuline op basis van het glucoseniveau in het lichaam. Maar als je diabetes hebt, is dit proces verstoort, en wordt het bloedsuikerspiegel te hoog. Diabetici maken of zelf geen insuline meer, of hun lichaam reageert niet meer op de insuline. Dat hangt af van de soort diabetes:
  • diabetes type 1;
  • diabetes type 2.

Mensen met type 1 diabetes zijn niet in staat om insuline te produceren. Mensen met type 2 diabetes kunnen wel insuline produceren, maar hun cellen reageren niet op de insuline. In beide gevallen kan de bloedsuikerspiegel te hoog worden. Na verloop van tijd kunnen deze hoge glucosespiegels tot ernstige complicaties leiden. De meest voorkomende complicaties zijn:
  • oogcomplicaties (netvliesbeschadiging);
  • nierziekten (nefropathie);
  • complicaties aan de zenuwbanen (neuropathie) waardoor wondjes die kunnen leiden tot ontstekingen minder goed gevoeld worden en beschadigde zenuwen kunnen leiden tot urine-incontinentie en tot erectiestoornissen;
  • hart- en vaatziekten.

Diabetes type 1

Dit type is een auto-immuunziekte, hetgeen betekent dat het afweersysteem van het lichaam het probleem heeft veroorzaakt. Normaal gesproken ruimt het afweersysteem alleen schadelijke indringers op in het lichaam, maar in dit geval valt het afweersysteem ook de cellen die insuline aanmaken aan. Iemand met diabetes type 1 moet zelf insuline inspuiten om te kunnen leven.

Er is een genetische vatbaarheid voor dit type diabetes. Of iemand dit type diabetes ontwikkelt, hangt af van een samenloop van omstandigheden zoals - naar men vermoed - een virusinfectie of bepaalde voedingsstoffen hetgeen de genetische predispositie kan triggeren. Het is nog niet duidelijk hoe diabetes type 1 voorkomen kan worden.

Diabetes type 2

Ook bij dit type kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer goed in balans houden. Dit komt doordat er te weinig insuline in het lichaam is en voorts omdat het lichaam niet meer goed reageert op insuline. Het is ongevoelig geworden voor insuline, ook 'insulineresistentie' genoemd.

Vroeger sprak men wel van 'ouderdomssuiker', aangezien voornamelijk oude mensen diabetes type 2 kregen. Dit is niet langer het geval. Het komt tegenwoordig steeds vaker bij jongere mensen en zelfs kinderen voor.

Nog niet alle oorzaken voor diabetes type 2 zijn bekend. Wel blijkt dat overgewicht (obesitas) en weinig lichaamsbeweging de kans op diabetes type 2 te vergroten. Daarnaast speelt erfelijke aanleg (genetische predispositie) een rol.

Hoge bloeddruk (hypertensie) en een verhoogd cholesterol zijn kenmerkende risicofactoren voor veel ziekten en aandoeningen, met inbegrip van type 2 diabetes. Deze twee aandoeningen kunnen niet alleen schade aan hart- en bloedvaten aanrichten, maar zij zijn ook twee belangrijke componenten in het metabool syndroom, een combinatie van vier veel voorkomende aandoeningen: hoge bloeddruk; verhoogd cholesterol; verhoogde bloedsuikerwaarden; en obesitas/overgewicht. Het metabool syndroom verhoogt het risico op hart-en vaatziekten, beroertes en diabetes.

Diabetes symptomen

De symptomen die kunnen duiden op diabetes zijn:

Veel plassen of urineren

Moet je de laatste tijd vaak naar het toilet, lijkt het alsof je de hele dag moet plassen? Als iemand te veel glucose in het bloed heeft, dan moet hij of zij vaker plassen. De nieren proberen de overtollige glucose namelijk af te voeren door extra urine te maken.

Onlesbare of extreme dorst

Als je een onlesbare dorst hebt en veel meer drinkt dan gewoonlijk, dan kan dat wijzen op diabetes, vooral als het hand in hand gaat met veelvuldig urineren. Als je lichaam extra water onttrekt uit het bloed en je moet veel urineren, dan dreigt uitdroging en om het verlies van vocht te compenseren, ga je veel drinken.

Onverklaarbaar gewichtsverlies

Dit symptoom is meer merkbaar bij het type 1. Bij dit type stopt de alvleesklier met het produceren van insuline. Het lichaam zoekt vervolgens wanhopig naar een energiebron, omdat de cellen niet langer gevoed worden met glucose. Het lichaam begint spierweefsel en vet af te breken voor energie. Type 2 ontstaat geleidelijk met de toenemende resistentie voor insuline, zodat het gewichtsverlies (aanvankelijk) niet zo goed merkbaar is.

Vermoeidheid door diabetes / Bron: Istock.com/BartekSzewczykVermoeidheid door diabetes / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk

Algehele zwakte en vermoeidheid

Glucose wordt in de bloedsomloop opgenomen en is een voedingsmiddel voor de cellen van het lichaam. Cellen hebben insuline nodig voor dit proces. Bij suikerziekte raakt dit proces verstoord en de cellen kunnen niet langer glucose tot zich nemen en dit heeft tot gevolg dat de persoon zich moe en lamlendig kan voelen.

Tintelingen en gevoelloosheid in handen, benen of voeten

Dit symptoom heet neuropathie en betekent letterlijk 'ziekte van de zenuwen'. Neuropathie kan als complicatie optreden van suikerziekte. Bij neuropathie functioneren de aangetaste zenuwen minder goed, waardoor tintelingen en gevoelloosheid in je handen, benen of voeten kunnen ontstaan.

Andere tekenen en symptomen

Andere mogelijke symptomen zijn:

Als je één of meerdere van de bovenstaande symptomen heeft, kunt je het beste een afspraak maken met je huisarts voor nader onderzoek.

Onderzoek en diagnose

Diabetes mellitus type 1
Diabetes type 1 is meestal gemakkelijk vast te stellen aan de hand van de symptomen. Het bloedglucosegehalte is meestal sterk verhoogd en in de urine treft men glucose en aceton (ketonen) aan. Ketonen worden gevormd wanneer je lichaam een deel van zijn eigen vet verbrandt doordat het niet genoeg glucose kan krijgen voor de energievoorziening. Bij verbranding van te veel vet in te snelle tijd, worden er vetzuren en vervolgens ketonen gevormd die in het bloed terechtkomen en vervolgens vanuit de bloedstroom in de urine.

Bewegen is gezond! / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesBewegen is gezond! / Bron: Istock.com/monkeybusinessimages
Diabetes mellitus type 2
Bij diabetes mellitus type 2 is het beloop normaal gesproken milder dan bij type 2. De verschijnselen zijn minder ernstig. Het blijft vaak bij vaak dorst hebben en veel plassen. Ook is het bloedglucosegehalte vaak minder sterk verhoogd dan bij type 1. Daarom kan het een tijdje duren voordat type 2 diabetes voor het eerst aan het licht komt. Bij vermoeden van diabetes type 2 zal de arts een bloedglucosemeting verrichten. Je huisarts zal een druppel bloed uit je vinger nemen door te prikken. Met een bloedglucosemeter ziet hij vervolgens hoe hoog je glucosespiegel is. Als deze hoger is dan 11 mmol/l (millimol per liter bloed), dan is een tweede test nodig. Voor deze tweede meting mag je acht uur van tevoren niet eten of drinken. Wanneer de glucosewaarde bij die tweede meting hoger uitvalt dan 6,0 mmol/l, dan heb je diabetes.
Verhoogd risico depressie bij diabetes al vóór diagnose bekend is / Bron: Saschamilk, PixabayVerhoogd risico depressie bij diabetes al vóór diagnose bekend is / Bron: Saschamilk, Pixabay

Verhoogd risico depressie bij diabetes al vóór diagnose bekend is

Patiënten met diabetes hebben een hoger risico om een depressie te ontwikkelen, óók voordat de diagnose 'diabetes' is gesteld. Mogelijk liggen fysiologische mechanismen ten grondslag aan dit verband. Dat is de conclusie van Maaike Meurs en collega’s van het UMCG uit een analyse van baselinegegevens van het LifeLines-cohort in Noordoost-Nederland (Psychosom Med. 2015; online 8 oktober).¹

Behandeling van diabetes

Behandeling van diabetes type 1

Bij diabetes type 1 is behandeling met insuline nodig, goed afgestemd op hetgeen je eet. Een gezonde leefstijl is ook belangrijk, wat betekent: niet roken, gezond eten en veel bewegen.

Behandeling van diabetes type 2

Bij diabetes type 2 is de behandeling gericht op een normale bloedsuiker., hetgeen de kans op klachten en korte- en langetermijncomplicaties aan hart en vaten, ogen, nieren, zenuwen, voeten en tenen voorkomt. Niet roken, goed eten, veel bewegen en een gezond gewicht handhaven zijn daarbij belangrijk. Meestal zijn ook medicijnen nodig om je bloedsuiker te verlagen. Bij hoge bloeddruk krijg je medicijnen om de bloeddruk te verlagen en vaak krijg je ook medicijnen om je cholesterol te verlagen.

Diabetes en voeding

Diabetes en voeding zijn met elkaar verbonden. Diabetici doen er verstandig aan om gezond te eten, veel te bewegen, niet te roken, matig te drinken en een gezond gewicht te bereiken en te handhaven. Vaak worden deze leefstijlveranderingen geadviseerd aan mensen met een hoger risico op diabetes en mensen die net te horen hebben gekregen dat ze diabetes type 2 hebben. Ook is het belangrijk om geraffineerde koolhydraten te vervangen door volkorenproducten en meer groenten te eten, evenals ander voedsel dat rijk is aan voedingsvezels. Tevens is het verminderen van de hoeveelheid verzadigd vet in het dieet, een verstandige zet. Een 'whole foods plant based' (WFPB) dieet (oftewel een plantaardig dieet) is succesvol gebleken bij de behandeling van diabetes.

Yoghurt helpt diabetes type 2 voorkomen

Vier tot vijf potjes yoghurt eten per week, zou het risico op ontwikkelen van diabetes type 2 sterk verlagen zo luidt de conclusie van een onderzoek aan de universiteit van Cambridge. Dezelfde gezondheidsvoordelen worden gerelateerd aan het eten van andere gefermenteerde zuivelproducten met een laag vetgehalte, zoals, verse kaas en cottage cheese. Regelmatige consumptie van gefermenteerde zuivelproducten met een laag vetgehalte, kan het risico op diabetes type 2 in elf jaar tijd met 24 procent doen dalen. De onderzoekers vergeleken de eetgewoontes van 750 diabetespatiënten en een willekeurige gekozen groep van 3.500 mensen. Wanneer ze specifiek naar yoghurt alleen keken, zou het eten van minimum 4,5 potjes (elk zo’n 125 gram) yoghurt per week aten, het risico op diabetes type 2 zelfs met 28 procent verlagen. (Bron: www.standaard.be, 11-02-2014.)

Noot:
  1. Esther van Osselen. Verhoogd risico depressie bij diabetes al vóór diagnose bekend is. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:C2770

Lees verder

© 2010 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Suikerziekte of diabetes: symptomen & behandelingSuikerziekte of diabetes: symptomen & behandelingSuikerziekte of diabetes heeft - zoals de naam al zegt - te maken met een probleem van de bloedsuikerspiegel in het lich…
Risicofactoren suikerziekte type IIRisicofactoren suikerziekte type IIEr bestaan verschillende vormen van suikerziekte, ook wel diabetes genoemd. De meest voorkomende vorm is diabetes type I…
Suikerziekte - DiabetesSuikerziekte. Een veel voorkomende ziekte in Nederland. Niet alleen oudere mensen hebben er mee te maken, maar ook bij d…
Diabetes/suikerziekte: Wanneer loop je risico?Veel mensen denken dat ze niet zo snel diabetes zullen krijgen, en blijven doorgaan met een slechte levensstijl. Toch is…

Mijn tandvlees bloedt, hoe komt dat?Mijn tandvlees bloedt, hoe komt dat?Bloedend tandvlees kan plotseling de kop opsteken, maar bloedend tandvlees kan ook chronisch zijn. Hoe komt het dat je t…
Help, ik stotterWat een nachtmerrie, in een hele korte tijd ben je van een normaal pratend persoon verandert in een het stotterend en ha…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/Highwaystarz-Photography
  • Esther van Osselen. Verhoogd risico depressie bij diabetes al vóór diagnose bekend is. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:C2770
  • Hans Koch & Peter van Druenen. Diagnosewijzer - 200 aandoeningen: symptomen, diagnose, behandeling. Terra Lannoo BV, Arnhem, 2009.
  • Prof. dr. D.H. Ford, prof. dr. J.P. Schadé, dr. J. Tomson (hoofdredactie). Het grote medische handboek. Rebo Productions, Lisse, 2009.
  • www.diabetesfonds.nl
  • www.gezondheidsplein.nl
  • www.vragenoverdiabetes.nl
  • Afbeelding bron 1: Decade3d/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/BartekSzewczyk
  • Afbeelding bron 3: Gene Hunt, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 4: Istock.com/monkeybusinessimages
  • Afbeelding bron 5: Saschamilk, Pixabay
Reacties

Ynske, 21-04-2020
Ik heb sinds een paar weken erg veel van de symptomen, veel plassen, onlesbare dorst, vermoeidheid, tintelingen, branderige ogen, terugkerende ontstekingen, droge/jeukende huid, constante honger, splinterbloedingen (onder mijn nagels). we hebben thuis toevallig een meter liggen en de keren dat ik checkte waren m'n waardes of veel te hoog of veel te laag (hij gaf dan ook aan, hypo en keto). ik heb wel eens voorgelegd bij mijn ouders of dit een mogelijkheid was, maar zij denken dat ik me aanstel en dat het gewoon toeval is dat ik soms te hoog of te laag zit. wat moet ik doen?
m.v.g.
ynske (15) Reactie infoteur, 08-05-2020
Een afspraak maken met je huisarts! Als je denkt dat er iets met je aan de hand is of je wilt informatie hebben over een medisch onderwerp, maak dan een afspraak met je huisarts. Maar met de klachten die je opsomt, is het belangrijk dat je naar de huisarts gaat en dit bespreekt.

Gerrits, 23-08-2016
Zijn er ook andere diabetes symptomen dan de in het artikel genoemde? Of zijn alle symptomen die kunnen wijzen op suikerziekte benoemd? Alvast dank voor het antwoord. Reactie infoteur, 11-09-2016
Diabetes type 2 symptomen zijn vooral vaak dorst en veel plassen. Daarnaast kun je last hebben van moeheid, evenals last van je ogen, zoals rode en branderige ogen, wazig zien, dubbel zien of slecht zien. Andere klachten van diabetes type 2 zijn slecht genezende wondjes, kortademigheid of pijn in de benen bij het lopen, infecties die vaak terugkomen, zoals blaasontsteking.

Anja, 12-09-2013
Suiker meting is ochtends 11. kan ik dit middel een dieet nog omlaag krijgen? Reactie infoteur, 19-09-2013
Een gezonde bloedsuikerwaarde ligt ergens tussen de 4,0 en 8,0 mmol/l. In principe geldt dit voor zowel volwassenen als kinderen, met of zonder diabetes (uitzonderingen daargelaten). Wanneer diabetes is vastgesteld, zal de huisarts aanvangen met het voorschrijven van een diabetesdieet, bij voorkeur uitgelegd door een diëtiste. Hierbij wordt de nadruk gelegd op 'een gezonde voeding' met onder meer het vermijden van sneloplosbare suikers en het beperken van de vetinname. Vraag uw huisarts om advies (of een verwijzing naar een diëtiste).

Josie, 21-06-2012
Mijn moeder denkt dat ik suikerziekte misschien wel kan hebben… ik ben 12 en wil dit natuurlijk helemaal niet, dit zijn mijn simtomen: ik heb vaak erge dorst, maar het drinken helpt dan niet. En mijn conditie is erg goed maar het lijkt alsof ik vaak erg snel moe word en ook mijn moeder ziet dat. Ik heb geen idee of dit echt suikerziekte kan zijn, maar ik hoop het zo van niet!

X Josie 12 jr Reactie infoteur, 24-06-2012
Ik begrijp dat je geen suikerziekte wilt hebben, maar jij en je moeder kunnen deze vraag beter voorleggen aan je huisarts.

Harma, 09-03-2011
Ik heb onlangs Modalim 100mg voorgeschreven gekregen omdat de neuroloog zich afvroeg of ik mijn levenswijze heb veranderd. Mijn triglyceride was steeds aan het stijgen. Ik heb al Lipitor 40mg. Nu wijst een bloedtest op glucose, 6.6 uit. Kan de stijging van triglyceride te maken hebben met diabetes en kan de neuroloog dat weten? Ook ben ik verschrikkelijk vermoeid en doen mijn handen, voeten, knieen zeer, ik kom bijna de trap niet op. Ook moet ik oppassen dat ik direct naar het toilet ga, want anders verlies ik urine. Ook het slikken gaat moeilijk en er komen brokstukken terug uit mijn maag en soms ook zuur. Mijn eten wordt koud onder het eten omdat ik te langzaam eet en niet sneller kan. Heeft dit alles te maken met diabetes. Ben al bij mijn huisarts geweest en die wilde een extra test omdat de glucose een waarde van 6.6 heeft. Verder kom ik niet. Heb 10-10-2009 een herseninfarct gehad. Reactie infoteur, 11-03-2011
Deze vragen kunt u het beste voorleggen aan uw behandelend arts en/of huisarts. Bij het maken van de afspraak met de huisarts vraagt de assistent(e) waarvoor u komt. Aan de hand van de hulpvraag reserveert ze voor u een bepaalde tijd. De gebruikelijke consultduur is 10 minuten, genoeg voor een hulpvraag of twee kleine problemen. Hebt u meer tijd nodig omdat u bijvoorbeeld veel vragen hebt, dan kunt u de assistent(e) vragen om een dubbel consult. Als de drukte het toelaat kan ze 20 minuten voor u reserveren. Schrijf al uw vragen van te voren op en neem als het kan iemand mee die u later nog eens kan vertellen wat er is gezegd.

Marianne, 30-08-2010
Mijn zuiker schommel soms een beetje hoog, soms hoog en soms hoger.
Met een beetje hoog bedoeld ik 218, hoog 366 en het hoogste 552
Nu heb ik prikkel in mijn 4 vingers van mijn linker hand. Ik neem i maal per dag Diamigron MR. Tog heb ik die schommeling en prikkelde hand. Wat te doen ermee. Reactie infoteur, 02-09-2010
Als u vaker last hebt van dergelijke schommelingen, doet u er verstandig aan om een speciale diabetes verpleegkundige in te schakelen. Verder kunt u terecht bij de Diabetesvereniging Nederland voor o.a. informatie, voorlichting, ondersteuning en lotgenotencontact. Kijk op www.dvn.nl voor meer informatie.

Cf van Vaneveld, 19-06-2010
Hallo mijn vader heeft ontzettende dorst, zijn hele lichaam is aan het vervellen en is droog en rood, daarbij is hij ontzettend moe heeft geen verhoging maar heeft daarentegen ontzettend koud.Zijn nieren zouden niet goed werken heeft oedeem over zijn hele lichaam en heeft last van hartfalen (?)Heeft ook een katheter zijn leeftijd 90 jaar.

Zou hier ook suiker achter zitten er is verschillende malen bloed afgetapt.Weet u hier iets zinnigs op te zeggen?

Bijvoorbaad hartelijk dank

cf van vaneveld Reactie infoteur, 21-06-2010
Hallo,

U kunt deze vraag het beste voorleggen aan de huisarts of behandelend arts. Ik waag mij niet aan speculaties. Ik hoop dat u dat begrijpt.

Mvg, Martin

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 23-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.