Methylfenidaat (ADHD medicatie): welke vormen zijn er?

Methylfenidaat is een stof die in de vorm van ADHD medicatie voorgeschreven wordt aan met name mensen met ADHD en/of ADD. Er bestaan verschillende vormen methylfenidaat (Ritalin, Concerta, Equasym en Medikinet) met een eigen werking. Methylfenidaat kent ook enkele bijwerkingen welke met name in de eerste weken van het gebruik van de medicijnen optreden. Wanneer er voor ADHD medicatie gekozen moet worden blijkt medicatie die de stof methylfenidaat bevat het medicijn van eerste keuze. Methylfenidaat is een stof die tot de groep van psychostimulantia, soms ook wel amfetaminen genoemd, behoort. Dit heeft als gevolg dat methylfenidaat onder Opiumwet valt en de uitgifte van de recepten door de Inspectie van Volksgezondheid wordt gecontroleerd. Dit is belangrijk om in het achterhoofd te houden want wanneer men op vakantie in het buitenland gaat heeft men dikwijls een verklaring van de arts nodig om de medicijnen mee te mogen nemen.

Welke ADHD medicatie bevat methylfenidaat?

Er bestaan tegenwoordig verschillende soorten ADHD medicatie die methylfenidaat als werkzame stof bevatten. Het meest bekende medicijn dat methylfenidaat bevat wordt Ritalin genoemd. Ritalin is een zogenaamd kortwerkende vorm van methylfenidaat. Methylfenidaat is ook in langer werkende vormen verkrijgbaar in de vorm van Concerta, Equasym en Medikinet.

Ritalin

Ritalin is het middel waarbij veel mensen denken wanneer men het over ADHD en ADHD medicatie heeft. Ritalin is dan ook de meest voorgeschreven ADHD medicatie. Ritalin is een kortwerkende vorm van methylfenidaat. Dit houdt in dat het middel vrij snel door het lichaam opgenomen wordt maar dat het middel ook vrij snel weer uitgewerkt is. Ritalin moet daarom circa drie tot vijf keer per dag ingenomen worden en begint ongeveer een half uur na inname te werken. De werking houdt vervolgens circa drie tot vier uur aan. Een veelgenoemde klacht bij het gebruik van Ritalin zijn de zogenaamde rebounds. Wanneer het middel uitgewerkt is en men niet op tijd een nieuwe dosis genomen heeft kunnen de klachten behorende bij ADHD tijdelijk in extreme vorm terugkeren.

Concerta

Concerta is een langwerkende vorm van methylfenidaat. Concerta wordt nog niet erg lang voorgeschreven aan mensen in Nederland omdat het pas in 2002 als ADHD medicatie voor adolescenten en kinderen met ADHD geregistreerd is. Concerta werkt na inname circa twaalf uur waardoor men geen last heeft van een rebound.

Equasym

Equasym XL is een vorm van methylfenidaat die eveneens nog niet zo lang in Nederland beschikbaar is (namelijk pas sinds 2007). Equasym is een combinatie van snelwerkend en langzaamwerkend methylfenidaat en werkt circa zes tot acht uur. Hierdoor is Equasym uitermate geschikt voor jonge kinderen om de schooldag door te komen.

Medikinet

Het medicijn Medikinet CR is in 2007 tot geregistreerd geneesmiddel benoemd. Medikinet bevat net als Equasym een combinatie van snelwerkend en langzaamwerkend methylfenidaat. Medikinet werkt gedurende circa acht uur.

Methylfenidaat en bijwerkingen

Veel mensen zijn enigszins huiverig wanneer hen methylfenidaat aangeraden wordt. Dit is niet heel verwonderlijk aangezien methylfenidaat een vergelijkbare werking heeft als amfetamine, een bekende drug. Van dergelijke amfetamine-achtige stoffen (zoals speed en cocaïne) is bekend dat zij beschadigingen aan de zenuwcellen kunnen veroorzaken. Tot op heden zijn er geen onderzoeken gedaan naar de invloed die methylfenidaat op de zenuwcellen en hersencellen heeft. Medicijnen met methylfenidaat worden echt al vijftig jaar voorgeschreven zonder noemenswaardige negatieve effecten.

Net als vrijwel alle medicatie heeft ook methylfenidaat enkele veelgenoemde bijwerkingen. De eerste weken van gebruik van ADHD medicatie op basis van methylfenidaat kunnen vies tegenvallen. Dit zorgt er voor dat een vrij grote groep het gebruik van de medicatie staakt alvorens de bijwerkingen weggeëbd kunnen zijn en de positieve effecten goed zichtbaar zijn.

Veelgenoemde bijwerkingen zijn:

• Inslaapproblemen
• Verminderde eetlust
• Lusteloosheid
• Hoofdpijn
• Opgewonden gevoel
• Hartkloppingen

Methylfenidaat en vergoeding door de verzekering

In Nederland wordt met het zogenaamde Geneesmiddelen Vergoeding Systeem (GVS) gewerkt. In het GVS is opgenomen welke medicijnen voor vergoeding door de zorgverzekering in aanmerking komen en in welke mate. Wanneer het medicijn duurder is dan vergoed wordt door het GVS kan er een eigen bijdrage van de cliënt gevraagd worden. Zorgverzekeraars vergoeden de eigen bijdrage in sommige gevallen gedeeltelijk of geheel. Hier is dikwijls wel een aanvullende verzekering voor nodig.