Multiple Sclerose: klachten, verloop, behandeling

Multiple Scleose is een ziekte van het zenuwstelsel. De ziekte begint vaak op jonge leeftijd en is chronisch. Helaas is er geen genezing van de ziekt mogelijk. Wel kunnen de verschijnselen en klachten soms met medicijnen of therapie bestreden worden. Multiple Sclerose heeft bij patiënten een verschillend verloop. Bij de een verdwijnen na een tijd de verschijnselen weer, de ander krijgt al snel met invaliditeit te maken. Als de ziekte pas na het 50 ste levensjaar ontstaat is het beloop ongunstig.

Wat is Multiple Sclerose?

M.S. is een ziekte van het centraal zenuwstelsel. Letterlijk betekent multiple sclerose veelvuldige verhardingen. De ziekte is chronisch en begint meestal op een leeftijd tussen de 20 en 40 jaar. De ziekte heeft een grillig en onvoorspelbaar verloop. Sommige patiënten krijgen enkele malen problemen met hun gezichtsvermogen, herstellen hiervan en krijgen verder nooit meer last, anderen zitten binnen enkele jaren na het begin in een rolstoel. De grote meerderheid van de M.S. patiënten zit er ergens tussenin. M.S. wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een virusinfectie, samen met ons afweersysteem wat zich tegen het eigen lichaam gaat richten. Het afweersysteem breekt Myeline, de witte stof die zich rondom zenuwvezels van de hersenen en het ruggenmerg bevindt, af. Het lichaam vult de beschadigde plekken op met littekenweefsel, waardoor sclerose ( verharding ) optreed. Hierdoor worden boodschappen niet meer goed doorgegeven. Vrouwen hebben meer kans om M.S. te krijgen dan mannen, tweederde is vrouwelijk. M.S. komt vaker voor in landen met een gematigd klimaat, zoals de Noord-Europese landen, Noord-Amerika en Canada.

Eerste ziekteverschijnselen van M.S.

• Aantasting van het gezichtsvermogen( dubbelzien, gehele of gedeeltelijke blindheid aan een oog)
• Gevoelsstoornissen ( tintelingen, koude voeten)
• Tijdelijk krachtsverlies in een van de armen of benen
• Evenwichtsstoornissen (duizeligheid).

Niet bij iedereen treden dezelfde ziekteverschijnselen op. Na de eerste klachten volgt meestal een tijd van herstel, waarna zich na een tijd( maanden, jaren) weer nieuwe verschijnselen voordoen.

Verloop van de ziekte

Perioden met aanvallen, exacerbatie of schub genoemd, worden vaak afgewisseld met perioden van herstel, remissie genoemd. Bij ongeveer de helft van de patiënten verloopt het zo, er zijn echter ook patiënten waarbij de klachten geleidelijk in ernst toenemen, anderen hebben een combinatie van bovenstaande mogelijkheden. M.S. heeft vier verschillende beloopsvormen;

• Milde vorm zonder aanvallen
• De vorm van aanvallen en herstel ( relapsing- remitting)
• Progressief verlopende vorm na aanvallen ( secundair progressief)
• Primair progressief.

Bij de eerste vorm is het beloop mild, er zijn lange perioden zonder terugval. Bij deze vorm komt geen ernstige invaliditeit voor. Ongeveer 10% van alle M.S. patiënten heeft deze vorm.
Bij de tweede vorm treedt remyelinisatie op, de verhardingen die ontstaan zijn in de myeline worden voor een groot deel hersteld. Deze vorm komt bij ongeveer 40% van de patiënten voor.
De derde vorm kenmerkt zich doordat op den duur geen perioden van herstel meer optreden. Kortom, de ziekte neemt met steeds sterker wordende kenmerken toe. Deze vorm komt bij 40% van de patiënten voor.
De vierde vorm kenmerkt zich door achteruitgang vanaf het begin. Ongeveer 10% van de patiënten heeft deze vorm.

Klachten en verschijnselen bij M.S.

• Gezichtsvermogen; zenuwontsteking van een of beide ogen, oogsiddering.
• Hersenstam; zenuwpijn, gevoelsstoornissen in het gezicht, dubbelzien.
• Motoriek; spasticiteit, krachtsverlies, stijfheid, krampen
• Sensibiliteit; Prikkelingen, tintelingen, doofheid, pijnaanvallen, gevoelsstoornissen zoals koude voeten, spierpijn
• Coördinatie; tremor, spraakstoornissen, duizeligheid
• Blaas; toegenomen aandrang, incontinentie, achterblijven van urine
• Seksueel; impotentie, genitale pijn, libidoverlies, vermindering van gevoel
• Moeheid; moeheid in rust, snelle vermoeibaarheid
• Darm; obstipatie, incontinentie
• Stemming; depressiviteit
• Cognitie; geheugenstoornissen, concentratiestoornissen.

Diagnose M.S. na vijftigste levensjaar

Als M.S. pas op latere leeftijd begint, is het beloop vaak ongunstig. Vaak is de ziekte dan primair progressief.

Zwangerschap en M.S.

Zwangerschap heeft geen nadelige invloed op het ziekteverloop van M.S. Vaak neemt zelfs het aantal aanvallen af, tijdens de zwangerschap. Na de bevalling kunnen de aanvallen wel weer toenemen, mogelijk ten gevolge van gebrek aan rust door de komst van de baby.

M.S. erfelijk?

M.S. is geen overervende aandoening, maar er is wel een genetisch bepaalde aanleg, die er voor zorgt dat het ziektebeeld binnen een familie vaker voorkomt.

Behandeling M.S.

• Behandeling met medicijnen. Er is behandeling mogelijk om de klachten en verschijnselen te bestrijden, symptomatische behandeling. Medicamenten die de ziekte beïnvloeden , kun je in twee groepen verdelen; middelen om een aanval mee te behandelen, Methylprednisolon en middelen die worden gegeven als onderhoudsbehandeling, die bedoeld zijn om het ziekteproces te vertragen, zoals Interferon en Intraveneus Gammaglobuline.
• Fysiotherapie
• Oefen-en ergotherapie
• Psychotherapie.