Blijf niet te lang zonnen: zonnesteek

Is de zon er weer, dan is er kans op een zonnesteek. Kies voor veilig zonnen en dus niet te lang zonnen, hoe verleidelijk dat ook is. Pas ook op voor verbranding door de zon, zonnesteek en hitteslag. Herken op tijd de symptomen, want de gevolgen kunnen ernstig zijn (huidkanker bijvoorbeeld). Natuurlijk is het lekker om te liggen in de zon. Een zonnesteek ligt namelijk altijd op de loer. Enkele belangrijke vakantie tips voor een zonvakantie en onbezorgd zonnen zijn wel te geven. Kies voor verantwoord zonnen, bescherm u tegen de zon en zonnebrand, let op uw huidtype voor een goede bescherming. Er bestaat ook uv beschermende kleding voor kinderen, want kinderen zijn extra kwetsbaar voor uv-straling. Verantwoord zonnen dus, want zonnebrand kan leiden tot huidkanker.

Hoe een zonnesteek of hitteslag voorkomen

• De zon als krachtbron, een zonnesteek en later huidkanker liggen op de loer
• Wat is ultraviolette straling?
• Wat is UV straling?
• Wat is UV-A voor licht?
• Wat is UV-B straling?
• Welk huidtype heb ik?
• Bescherm kinderen extra tegen de zon
• Vakantie tips voor een fijne zonvakantie
• Symptomen zonnesteek of Heliosis
• Wat moet ik doen bij een zonnesteek, behandeling?
• Hoe voorkom ik een zonnesteek?
• Slot zonnen, verbranden of zonnesteek, wat te doen?

De zon als krachtbron, een zonnesteek en later huidkanker liggen op de loer

Elk moment van de dag sproeit de zon zijn energie het heelal in. Circa vijftig procent van de straling is infrarood, vijfenveertig procent is zichtbaar licht en de resterende vijf procent bestaat uit ultraviolette straling. Als u wordt gewaarschuwd voor te langdurige blootstelling van de huid aan de zon gaat het om de gevaren van het ultraviolette licht. Die straling kunt u wel niet zien of voelen, maar het kan zeer schadelijk zijn voor de huid.

Wat is ultraviolette straling?

Er zijn drie soorten ultraviolette straling. Het onderscheid hangt samen met de golflengte van de straling:

• UV-A, dit is lange golf licht.
• UV-B, dit is kortgolvig licht.
• UV-C met nog kortere golven.

De UV-C straling is de krachtigste bron van de drie. Omdat de UV-C straling echter door de ozonlaag wordt opgenomen, is voor ons de UV-A en UV-B van belang.

Wat is UV straling?

UV-straling heeft bij een niet te langdurige blootstelling van de huid een ontstekingsremmende werking. Bij eczeem en psoriasis kan door de dermatoloog een UV-therapie worden toegepast. Bij een onjuiste dosering, deze is mede afhankelijk van uw huidtype, zijn UV-A en UV-B wel voor ons schadelijk tot zeer schadelijk. Let er daarom bij het kopen van een anti-zonnebrand middel op dat genoeg bescherming wordt geboden tegen UV-A èn UV-B. Sommige middelen bieden bijvoorbeeld factor 10 voor de UV-B en een veel geringere tot bijna geen bescherming tegen de UV-A. UV-A is weliswaar zwakker dan UV-B, maar kan bij langdurig zonnen tot een flinke verbranding leiden.

Wat is UV-A voor licht?

UV-A dringt door tot in de lederhuid. De mate waarin is sterk afhankelijk van de pigmentatie van de opperhuid. UV-A heeft direct invloed op de uitzetting van de bloedvaten. Er is een uitgesproken reactie in de lederhuid mogelijk die gepaard gaat met allerlei verouderingsprocessen van de huid, leidend tot een verslechterde elasticiteit van de huid.

Wat is UV-B straling?

Van de UV-B-straling bereikt twintig procent de diepere delen van de opperhuid. Zo’n tien procent dringt door tot in de lederhuid. UV-B stralen beschadigen de cellen in de opperhuid, en leiden tot een oprekking van bloedvaten in de lederhuid.

Welk huidtype heb ik?

Over het algemeen worden zes huidtypes onderscheiden. Let daarop als u op vakantie gaat en gaat zonnebaden:

1. Huidtype I: verbrandt altijd, wordt niet bruin;
2. Huidtype II: verbrandt meestal, wordt een beetje bruin;
3. Huidtype III: verbrandt zelden, wordt goed bruin;
4. Huidtype IV: verbrandt nooit, wordt diep bruin. Zeg maar het mediterrane type;
5. Huidtype V: Aziatische type;
6. Huidtype VI: negroïde type.

Kijk ook eens naar de volgende tabel, met uw kenmerken, kans op verbranding en bruin worden en de aan te raden beschermingsfactor:


Huidtype 1 en huidtype 2 lopen de hoogste risico's op zonnebrand, terwijl personen met huidtype 3 en 4 over het algemeen langer in de zon kunnen blijven en minder risico's op huidkanker lopen. Als u hierop let is onbezorgd zonnen mogelijk. Kies een goed middel tegen zonnebrand.

Bescherm kinderen extra tegen de zon

Kinderen jonger dan 12 maanden kunt u het beste uit de zon houden. Smeer andere kinderen goed in en vermijdt ook voor hen tussen 12.00 uur en 15.00 uur blootstelling aan de felle zon. Gebruik minimaal een factor 30 en bedenk dat als ze in het water zijn geweest u weer moet smeren. Ook als de zonnebrand crème waterproof is verdwijnt het voor een deel, zeker als u uw kinderen met een handdoek afdroogt. Denk aan voldoende kleding voor uw kind. Er is ook extra uv-straling werende kleding en zwemkleding op de markt.

Vakantie tips voor een fijne zonvakantie

Enkele types om schade aan de huid zo veel mogelijk te voorkomen:

• Laat de huid voorzichtig wennen aan de zon.
• Zoek tussen 12.00 en 15.00 uur zo veel mogelijk de schaduw op. De kracht van de zon is rond het middaguur altijd het sterkst. In (sub)tropische gebieden is deze periode vaak nog een stuk langer.
• Door de weerkaatsing van de UV-straling via zand of water kan UV ook doordringen in de schaduw. Gebruik daarom bij zonnig weer ook altijd een zonnebrandcrème in de schaduw.
• Draag in de volle zon bij voorkeur een hoofddeksel en voldoende kleding. De kleding zal veel UV tegenhouden, maar bij langdurig zonnen niet alles. Het blijft dan verstandig om ook de huid onder de kleding in te smeren.
• Smeer de onbedekte huid goed in. Neem de een bij uw huid passende beschermingsfactor.
• Draag een zonnebril met een goede UV-filter.
• Vraag in een zonnestudio om persoonlijk advies.
• Bekijk uw huid regelmatig op eventuele uitslag, jeuk of snelle verbranding. Raadpleeg zo nodig een arts. Indien het zich voordoet, blijf dan uit de zon.
• Vraag zo nodig advies aan een huidarts.
• Houd kinderen onder de 6 maanden liever helemaal uit de zon.
• Raadpleeg de zon wijzer en tips van de KWF kankerbestrijding. De verwachting is overigens dat doordat men tegenwoordig veel aan zon wordt blootgesteld, het probleem van huidkanker verder zal toenemen.

Symptomen zonnesteek of Heliosis

Bij te veel zon ligt ook een zonnesteek altijd op de loer. Zonnesteek, ofwel Heliosis, hebben als belangrijkste symptomen:

• Een hoge koorts;
• Een te snelle hartslag;
• Een te snelle en vaak een oppervlakkige ademhaling.

Dit kan zelfs leiden tot het verlies van het bewustzijn en zelfs een coma.

Wat moet ik doen bij een zonnesteek, behandeling?

Het beste wat u kunt doen bij een zonnesteek of hitteslag is:

• Snel verkoeling zoeken.
• Genoeg drinken.
• Zo nodig een arts er bij halen.

Hoe voorkom ik een zonnesteek?

Het beste is het natuurlijk om te voorkomen dat u een zonnesteek krijgt. Tips om een zonnesteek te voorkomen zijn:

• Ga niet meteen lange tijd in de zon zitten, maar bouw dit geleidelijk op.
• Zoek tijdig afkoeling.
• Drink voldoende.
• Bedek uw hoofd tegen de zon.
• Let goed op uw kinderen: laat ze het liefst niet in de zon en in overmatige warmte.
• Gebruik een goede zonnebrand.

Slot zonnen, verbranden of zonnesteek, wat te doen?

De zon is vaak gezellig en maakt een dag vrolijk en gezellig. Dat geldt niet voor te veel zon en teveel warmte, want dan speelt u met uw gezondheid. Een zonnesteek ligt op de loer en de kans op huidkanker neemt navenant toe met de hoeveelheid zon, waaraan u wordt blootgesteld. Verantwoord zonnen dus.