Langzaam haasten: goed voor lichaam en geest

Een paradox? Langzaam haasten vraagt niet om een tegenstelling, maar om een samengaan. Het gaat hierbij om beheersing, evenwicht en balans in het dagelijkse leven. Stress en burn-out voorkomen en niet genezen. Niet het zoeken naar balans, rust of stilte, maar het behouden ervan. Maar wat is evenwicht? Over de typen en houdingen van de mens volgens Jung. En het opheffen van tegenstellingen voor een evenwichtige ontwikkeling van de persoonlijkheid. Langzaam haasten is niet onthaasten, een begrip dat met veel spiritualiteit wordt omgeven, maar het motto van Keizer Caesar Augustus (Rome, 23 september 63 v.Chr. - Nola, 19 augustus 14 n.Chr.): Haast u langzaam (Festina lente)! Onder zijn gezag ontstond langdurige interne vrede. Een toestand van van stabiliteit of evenwicht.

Wat is equilibrium of evenwicht?

(A)Equilibrium is het Latijnse of Engelse woord voor evenwicht. Volgens de Van Dale betekent evenwicht ondermeer de:

• Toestand, dat verschillende op een zelfde lichaam werkende krachten elkaar opheffen, zodat het in rust blijft, althans (in het dagelijkse leven) zodat het niet valt of omvalt. Denk aan ‘zijn evenwicht bewaren, verliezen’ of ‘stabiel evenwicht’;
• Toestand van rust of overeenstemming doordat van verschillende krachten geen de andere te zeer overtreft, of doordat geen afzonderlijk element zich te zeer doet gelden. Denk aan ‘een compositie‘, ‘evenwicht tussen ontvangsten en uitgaven’;
• Overeenstemming tussen neigingen en vermogens, of tussen aandriften en wil. Dus in verband met gemoed en karakter of ziel. Denk aan ‘hij is uit zijn evenwicht’, ‘overspannen’, ‘zenuwziek’;

Wikipedia, De Vrije Encyclopedie omschrijft evenwicht als volgt:

• “Evenwicht beschrijft een situatie waarin zonder verstoring geen verandering zal plaatsvinden. Dit kan zowel een maatschappelijke, psychologische, economische alsook een natuur- of scheikundige betekenis hebben.”

Bij langzaam haasten gaat het dus ook om overeenstemming tussen langzaam en haasten, het in evenwicht blijven tussen deze tegengestelde neigingen. Rust te bewaren in het denken, voelen en handelen. Balans te houden tussen rust en activiteit en tussen lichaam en geest, het uiterlijke en het innerlijke leven. Dit vraagt om beheersing over zichzelf.

Evenwicht is echter natuurlijk, alleen al gezien het evenwicht van het menselijk lichaam in de zogenaamde gulden snede (pentagoon of vijfhoek).

G.J. Jung: Tegenstellingen opheffen

Het is duidelijk, dat alles wat ‘te’ is, zorgt voor onbalans en tegenstellingen, terwijl ‘het midden houden’ en ‘maat houden’ het evenwicht bewaart. Bewust (willen) zijn over de toestand, waarin men verkeert, zorgt ervoor dat men zelf op tijd kan ingrijpen om het evenwicht te herstellen.

G.J. Jung (Kesswil, 26 juli 1875 – Küsnacht, 6 juni 1961), een Zwitsers psychiater en psycholoog wees er bijvoorbeeld op, dat een echte persoonlijkheid zich niet naar één richting ontwikkelt, maar evenwichtig is in het voelen, het denken, de intuïtie en het waarnemen (functies van het ego) en in introversie en extroversie (houdingen). Vergeleken met een kompas zijn deze functies of basistypen: het Noorden, het Zuiden, het Westen en het Oosten. Het gaat erom, dat de mens zich richt op beide contrasterende houdingen, zich in alle vier de hoofdstreken ontwikkelt en als het ware in het midden van de roos belandt. Hierdoor ontstaat een evenwichtig en harmonisch mens.
Een samengaan van introversie en extroversie schenkt een mens geluk.

Conclusie: de gulden middenweg

Dus zolang het geen haasten wordt of juist lusteloosheid, geen ‘te’s’, maar een gulden middenweg met alles, dan blijft de mens gezond van lichaam en geest.