Zakat, het geven van aalmoezen in de Islam

Zakat wordt ook wel de 'reiniging van bezit' genoemd. Het belang van zakat in de Islam wordt duidelijk door het grote aantal keren dat het genoemd wordt in de Islam, meer dan 30 keer en vaak meestal samen met bidden, de tweede pijler. Hieruit blijkt het grote belang van deze plicht tot barmhartigheid.

Doel en belang van zakat

De doelen van het geven van zakat zijn niet alleen economische en sociale zekerheid binnen de Moslim gemeenschap, er zijn ook andere doelen. Volgens de Koran neemt het bezit van de gever van zakat toe. Een ander belangrijk doel is het zuiverende effect, de gever groeit in zuiverheid. Zakat is een bewuste daad van financiële aanbidding en kan dus niet vergeleken worden met het betalen van belasting. Het kan alleen zijn volle waarde krijgen wanneer een moslim het geven van zakat ziet als een gebed waarmee hij of zij het welzijn van de behoeftige medemens verbetert. Het is de verantwoordelijkheid van de moslimgemeenschap om de zakat daar te terecht te laten komen waar de behoefte het grootste is.

Oorspronkelijk was het de taak van de Islamitische staat om voor het inzamelen en distribueren van zakat te zorgen. Vandaag de dag ligt de taak bij mensen zelf. Algemeen wordt aangenomen dat het bij zakat gaat om 2,5% van het eigen vermogen. Zakat vormt een verzekering tegen het oppotten van rijkdom door een kleine groep en het zorgt ervoor dat de ontvangers krijgen waar ze recht op hebben. Directe familie, zoals grootouders, ouders, kinderen en kleinkinderen wordt geen zakat gegeven, de zorg daarvoor wordt als vanzelfsprekend aangenomen. Hiermee voorkomt men het bevoordelen van de eigen familie. Wel mag het aan wat minder direct verwanten worden gegeven.

Belangrijk is om uit te vinden wie daadwerkelijk hard hulp nodig heeft, of men er om vraagt of niet. Bij mensen die om hulp vragen moet eerst gekeken worden of ze dat ook echt nodig hebben. Veel mensen zullen niet om hulp willen vragen uit schaamte of een misplaatst eergevoel.

Armen

In de Koran worden verschillende categorieën aangeduid als recht hebbend op zakat:

• Armen, om hun directe nood te lenigen.
• Mensen zonder werk, die een manier nodig hebben om in hun levensonderhoud te voorzien.
• Nieuw bekeerden, die zich misschien opnieuw moeten vestigen of andere noden hebben.
• Mensen met schulden.
• Mensen die zich aan God wijden door middel van onderzoek of studie.
• Reizigers die ergens gestrand zijn.