Oorlelontsteking (ontstoken oorlel): symptomen & behandeling

Een oorlelontsteking is een ontsteking van de oorlel, hetgeen gepaard kan gaan met roodheid, oedeem (zwelling en ophoping van vocht) en blaar- en korstvorming. Ook kan het aanleiding geven tot jeuk en/of pijn. Een oorlelontsteking kan ontstaan na het aanbrengen of bij het dragen van oorringen (piercing) of oorklemmen. Er kunnen allerlei infectiekiemen worden overgedragen als de persoon die het gaatje schiet niet steriel werkt. Ook kan er sprake zijn van nikkelallergie.

• Wat is een oorlelontsteking?
• klachten en symptomen oorlelontsteking
• Oorzaken oorlelontsteking
• Acute en chronische vormen
• Infectie
• Steriel
• Nikkelallergie
• Kloofjes
• Vóórkomen oorlelontsteking
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling oorlelontsteking

Wat is een oorlelontsteking?

Een oorlelontsteking is een ontsteking van de oorlel (lobulus), het onderste deel van de oorschelp. De oorlel bestaat niet uit kraakbeen, maar uit vetweefsel.

klachten en symptomen oorlelontsteking

Een oorlelontsteking gaat gepaard met roodheid, oedeem (zwelling en ophoping van vocht) en blaar- en korstvorming. Ook kan de persoon last hebben van jeuk en/of pijn. Heel soms ontstaan er complicaties (zie onder).

Oorzaken oorlelontsteking

Acute en chronische vormen

Een oorlelontsteking kan ontstaan na het aanbrengen of bij het dragen van oorringen (piercing) of oorklemmen. Er bestaan acute en chronische vormen. De acute vorm betreft vaak een infectueuze oorlelontsteking, die kan ontstaan na het schieten van een gaatje in de oorlel met geïnfecteerd materiaal. Er kunnen allerlei infectiekiemen worden overgedragen als de persoon die het gaatje schiet niet steriel werkt. In zeldzame gevallen kan dit aanleiding geven tot complicaties, zoals:

• Keloïd littekens, welke over de grenzen van de verwonding heen groeien;
• Stafylokokkensepsis, een stafylokokkeninfectie van het bloed met de kenmerkende symptomen: blijvende, hoge koorts en soms shock;
• Hepatitis (leverontsteking);
• Cystevorming;
• Hematomen, met bloederig vocht gevulde blaren.

Infectie

Bij een gaatje in het kraakbeen van het oor, neemt de kans op besmetting en vervolgens perichondritis (een infectie van het kraakbeen van het uitwendige oor) toe.

Steriel

Vanwege de kans op infectie maken tegenwoordig veel juweliers uitsluitend gebruik van steriele sets met chirurgische, hypoallergene materialen. Het is belangrijk dat mensen erop letten dat zij uitsluitend een gaatje in de oorlel laten maken door iemand die steriel werkt. Maar ook wanneer er steriel is gewerkt, kan er na het maken van een gaatje een infectie van het wondje ontstaan.

Nikkelallergie

De chronische en meestal allergische vorm, is in veel gevallen het gevolg van nikkelallergie, waarbij eczeem kan ontstaan rond een sieraad dat nikkel bevat, bijvoorbeeld een oorbel. Combinaties van allergische en (secundair) infectueuze ontstekingen worden vaak gezien.¹ Door het eczeem is de huis beschadigd en dat vergroot de kans op een infectie. Door het dragen van nikkelhoudende sieraden, kan bij iemand met contactallergie ook elders op het lichaam eczeem ontstaan.

Kloofjes

Kinderen met eczeem krijgen nogal eens een kloofje of oppervlakkig huidscheurtje bij aanhechting van de oorlel. Dit wordt een rhagade genoemd. Deze kloofjes kunnen ook ontsteken. Een rhagade is een frequent symptoom bij atopisch eczeem.²

Vóórkomen oorlelontsteking

Uit de literatuur blijkt dat van vrouwen met gaatjes in de oren, een derde of meer bij navraag last heeft gehad van lokale complicaties. Van deze groep had:

• 77% had een lokale ontsteking;
• 43% een allergische reactie;
• 2,5% Keloïd-vorming;
• 2,5% een scheur in de oorlel.³

Onderzoek en diagnose

Wanneer de huisarts wordt bezocht, zal hij/zij lokaal onderzoek verrichten en daarmee kan vaak worden volstaan. Bij vermoeden van allergie/atopie is uitgebreider onderzoek nodig en slechts zelden is aanvullend (allergologisch) onderzoek nodig.

Behandeling oorlelontsteking

De huisarts zal adviseren om bij pijn, roodheid, pus of zwelling de oorring te verwijderen. De oorlel enkele malen per dag deppen met alcohol, zal verlichting van de klachten geven. Zo nodig kan antibiotische zalf voorgeschreven worden. Slechts zelden is systemische behandeling van (over het lichaam verspreide) allergische reacties, zoals hevige jeuk en uitslag, met antihistaminica nodig. Bij nikkelallergie moet men dit allergeen mijden en dus geen sieraden met nikkel dragen, ook niet op andere plaatsen van het lichaam.

Noten:

1. H.W.J. van Marwijk: Oorlelontsteking, in: Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk, vijfde geheel herziene druk, tweede oplage, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, 2010, p.344.
2. Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009, p.120.
3. H.W.J. van Marwijk: Oorlelontsteking, in: Kleine kwalen in de huisartsenpraktijk, vijfde geheel herziene druk, tweede oplage, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, 2010, p.344.

Lees verder

• Ontsteking oorschelp: Chondrodermatitis Nodularis Helicis
• Jeukende oren (met afscheiding): symptomen en oorzaken
• Oorontsteking: symptomen baby, kind en volwassenen
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeuk in oor: oorzaken van jeukende oren of oorjeuk