Duizeligheid, soms zelf te behandelen

BPPD (Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid) is een duizeligheid die acuut ontstaat na een bepaalde beweging die meestal snel wordt uitgevoerd. De duizeligheid bestaat uit een draaierig gevoel dat heftig kan zijn maar meestal minder dan een minuut duurt. De duizeligheid kan ook gepaard gaan met een misselijk gevoel. BDDP is te behandelen door een fysiotherapeut maar vaak kunnen ook goede resultaten worden bereikt door zelf oefeningen te doen.

Loszittende oorsteentjes

De term benigne is afgeleid van het Latijnse woord benignus dat goedaardig betekent. De oorzaak van de duizeligheid moet gezocht worden in het binnenoor. Vermoedelijk slaan na een snelle hoofdbeweging loszittende oorsteentjes neer op de zintuigcellen in het evenwichtsorgaan. Gevolg daarvan is een kortdurende overprikkeling van de zintuigcellen waardoor de duizeligheid ontstaat.

Oorzaken BPPD onduidelijk

Voor BPPD is in de meeste gevallen geen duidelijke oorzaak aan te wijzen maar het kan worden veroorzaakt door een hoofdongeval. Andere oorzaken kunnen een stoornis van de doorbloeding van het binnenoor zijn of een ontsteking of slijtage van het binnenoor door ouder worden.

Kan spontaan verdwijnen

BPPD is een vorm van duizeligheid die vaak spontaan verdwijnt wat overigens enkele weken tot maanden kan duren. Bij één op de drie patiënten keert de BPPD echter binnen een jaar na de behandeling weer terug en bij 50 procent van de behandelden binnen vijf jaar. Soms duurt de duizeligheid langer dan enkele maanden.

Zelf oefeningen doen is goede behandelmethoden

Hoewel BPPD vaak vanzelf over gaat is het ook goed te behandelen. Er bestaan voor BPPD twee behandelmethoden. De ene is door middel van een specifieke handgreep (Canalith repositiemanoeuvre) uit te voeren door een fysiotherapeut en de andere door houdingsoefeningen (volgens Brandt en Daroff) die zelf uitgevoerd kunnen worden.

Canalith repositiemanoeuvres

Deze methode bestaat uit het uitvoeren van een specifieke handgreep waardoor loszittende oorsteentjes zich verplaatsen naar een ander deel van het evenwichtsorgaan. Gevolg van die verplaatsing is dat de oorsteentjes geen overprikkeling van de zintuigcellen meer veroorzaken. De behandeling bestaat uit vier opeenvolgende bewegingen van het hoofd (drie liggend en één zittend) die elk 30 tot 60 seconden duren. Door die bewegingen worden de klachten opgewekt en krijgen de oorsteentjes kans zich te verplaatsen naar een minder gevoelig deel van het oor. Soms is één behandeling al voldoende maar in andere gevallen zijn er twee tot drie noodzakelijk.

Houdingsoefeningen volgens Brandt en Daroff

De Brandt-Daroff oefeningen kennen vier posities. De eerste is even rustig zittend op bed. De tweede positie is op de rechterzijde liggend op bed welke positie met een snelle beweging moet worden aangenomen. Na dertig seconden wordt de derde positie aangenomen wat weer rechtop zittend is. De vierde positie is gelijk aan de tweede positie maar dan op de linkerzijde. Bij de tweede en vierde positie moet het hoofd een halve slag gedraaid worden alsof iemand die op ongeveer een meter van het bed staat wordt aangekeken. De oefeningen moeten dagelijks enkele malen worden herhaald en hebben dan in de meeste gevallen na tien dagen effect.

Probeer te voorkomen

Niet alleen door behandeling en oefeningen kunnen de klachten verminderen of verdwijnen maar ook door dagelijkse aanpassingen zoals:

• Gebruik ’s nachts twee of meer kussens.
• Probeer slapen op de zijde die de klachten veroorzaakt te voorkomen.
• Kom rustig overeind bij het opstaan.
• Blijf een tijdje op de rand van het bed zitten.
• Buig zo min mogelijk voorover bij het bukken (b.v. bij iets oprapen).
• Houd het hoofd niet te ver achterover (b.v. naar een toren kijken).
• Wees voorzichtig bij het haar wassen en vergelijkbare acties.