Luie tieners, kan je ze motiveren?

Tieners die hele dagen op de bank hangen, niks doen en ook op school niet presteren? We kennen ze allemaal wel. Wat moet je met zo'n tiener die totaal niet te motiveren is? Ze glijden qua opleiding langzaam af naar zwaar onder hun niveau en nog gaat er geen belletje rinkelen. Als ouder kijk je machteloos toe.

Daden overzien

Veel tieners zijn niet in staat de gevolgen van hun gedrag op langer termijn te overzien. Je kan ze er wel op wijzen, maar het raakt ze niet. Het is voor hun allemaal een ver van mijn bed show. Ze kunnen geen interesse opbrengen voor zaken die ver in de toekomst liggen. Een half jaar is voor sommige tieners al heel ver in de toekomst. Vaak is ook hun werkelijkheidsbesef ver zoek. Ze schuiven problemen naar de toekomst en denken dat deze zichzelf wel oplossen. Wanneer het moment daar is, dat ze de problemen niet meer voor zich uit kunnen schuiven raken ze in paniek. Als ouder is het handig om te bedenken dat tieners niet kunnen plannen en de gevolgen van hun daden nog niet overzien. Hun hersenen zijn eenvoudig nog niet zover gerijpt.

Beloningssysteem

Het klinkt heel kinderachtig maar wanneer een tiener totaal niet te motiveren is, kan je het beste beloningen in het vooruitzicht stellen. Geen zakgeld meer maar een bepaald bedrag voor ieder cijfer hoger dan een zes. Bij onvoldoendes, minder tijd met mobiele telefoon en computer, totdat de cijfers weer op een aanvaardbaar niveau zijn. Dit zijn directe gevolgen van hun daden en dit overzien ze wel, al zullen ze het zeker kinderachtig vinden.

Tieners zijn kinderen

Tieners zijn nog gewoon kinderen, al vinden ze zelf van niet. Ze kunnen soms zo wijs uit de hoek komen, maar toch hebben ze nog veel leiding en begeleiding nodig. Soms gaat dit goed, maar vaker levert dit kwade tieners op die een grote mond geven en met deuren smijten. Tieners kunnen ook bepaald hysterisch reageren. Desinteresse kan ook een uiting van onzekerheid of angst zijn. Probeer er met je tiener over in gesprek te blijven, hoe moeilijk dit vaak ook is. Benoem aan het einde van een gesprek ook altijd nog datgene wat is afgesproken.

Praten met een ongemotiveerde tiener

• Wanneer je in gesprek gaat met je tiener probeer dan woorden zoals moeten en eisen te vermijden. Bij de meeste tieners gaan hiervan de haren recht overeind staan.
• Laat de tiener zelf omschrijven wat hem motiveert. Vraag naar hun mening en wensen.
• Geef tips en feedback, maar probeer ze tot op zekere hoogte zelf hun problemen op te laten lossen. Alleen zo krijgen ze zelfvertrouwen en daardoor misschien meer interesse.
• Probeer indien mogelijk een link te leggen tussen hetgeen de tiener moet leren en het dagelijks leven. Zo wordt het voor de tiener makkelijker om er enige interesse voor op te brengen.

Wanneer niets helpt

Soms zijn tieners totaal niet te motiveren. Wat je ook verzint aan beloningsmaatregelen, ze willen gewoon niet. In deze gevallen kan je ze het beste uiteindelijk gewoon los laten. Ze zullen waarschijnlijk een aantal keren flink onderuit gaan voordat eindelijk blijkt dat er toch iets van doorzettingsvermogen en werklust in zit of misschien ook niet. Het komt de sfeer in huis beslist ten goede, maar als ouder zal je geregeld op je tanden moeten bijten. Soms wordt zo'n ongemotiveerde tiener ook een ongemotiveerde volwassenen, die het allemaal wel best vindt. Dit is dan gewoon een karaktertrek waarop je als ouders helaas totaal geen invloed kan uitoefenen.