Pmpaul artikelen
Schilders 19e eeuw: Schilderijen van Vincent van Gogh
Vincent van Gogh werd tijdens zijn leven miskend. Hij wist maar een schilderij te verkopen (De rode wijngaard). De waardering kwam op gang in het begin van de twintigste eeuw. Jo Bonger, de weduwe van…
Rome: Zuil van Trajanus, voorbeeld keizerlijke propaganda
De zuil van Trajanus staat al meer dan negentienhonderd jaar op dezelfde plaats in Rome. Een meer dan tweehonderd meter lang beeldverhaal, dat zich om de zuil naar boven slingert, vertelt het verhaal…
Schilders 20e eeuw: Wassily Kandinsky, abstracte kunst
De Russische jurist Wassily Kandinsky besloot als dertigjarige om het recht de rug toe te keren. Hij vertrok naar München om er schilderen te leren. Zijn eerste schilderijen waren eenvoudige figurati…
Schilderkunst 17e eeuw: Italianiserende landschapschilders
In de zeventiende eeuw werd Italië door Hollandse schilders gezien als een goede plaats om de leertijd af te sluiten. Rond 1620 vertrok een eerste generatie italianisanten naar Italië, rond 1640 gev…
Schilders 17e eeuw: de Spaanse (hof)schilder Diego Velázquez
De schilder Diego Velazquez werd op jonge leeftijd de favoriete hofschilder van de jonge koning Filips IV. Hij schilderde veel portretten van de koning, van zijn familieleden en van andere hovelingen.…
Schilders 19e eeuw: de Franse schilder Paul Gauguin
Paul Gauguin is een opmerkelijke schilder. De succesvolle effectenmakelaar besloot om op 35-jarige leeftijd zijn leven geheel te wijden aan de schilderkunst. Hij werd beïnvloed door het impressionism…
Schilderij 15e eeuw: Het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck
Het Lam Gods, een groot altaarstuk uit de vijftiende eeuw, bevindt zich nog steeds in de kerk waarvoor het bestemd was, de Sint-Bataafskathedraal in Gent. De toeschouwer kan het daar bewonderen in een…
Middeleeuwen: de universiteit, een geleerde gemeenschap
De eerste universiteiten werden rond 1200 gesticht uit gemeenschappen van studenten en docenten. Het woord universitas verwijst naar die gemeenschap. Een universiteit bestond uit een artes-faculteit e…
Schilders 19e eeuw: Caspar David Friedrich
Caspar David Friedrich is de bekendste Duitse romantische landschapsschilder. Zijn landschappen zijn denkbeeldig of een vermenging van bestaande landschappen. Ze zitten vol symboliek. Zo vertegenwoord…
Romans 20e eeuw: Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart
Maarten 't Hart werd in 1978 plotsklaps een bekende auteur. De roman Een vlucht regenwulpen zorgde voor zijn doorbraak naar het grote publiek. In 1979 stond de roman het hele jaar bovenaan in de bests…
Literaire genres: de geschiedenis van het sprookje
Het sprookje (gesproken verhaal) is een van de oudste genres. De volkssprookjes, met figuren als heksen, feeën en reuzen, werden lang mondeling overgeleverd. In Frankrijk verzamelden vader en zoon Ch…
Schilderij 17e eeuw: De liefdesbrief van Johannes Vermeer
Vermeer heeft schilderijen vervaardigd van vrouwen die liefdesbrieven lezen, schrijven of ontvangen. Het was in de genreschilderkunst van de zeventiende eeuw een populair onderwerp. Zijn omstreeks 167…
Schrijvers 20e eeuw: Willem Frederik Hermans - romans
Willem Frederik Hermans (1921-1995) wordt beschouwd als een van onze grootste romanschrijvers. Zijn eerste roman 'Conserve' uit 1947 werd niet opgemerkt. Zijn latere romans werden wel opgemerkt door d…
Schilderij 17e eeuw: Gezicht op Delft van Johannes Vermeer
Vermeers Gezicht op Delft biedt een schitterend zicht op de stad Delft in de zeventiende eeuw. Het is echter geen exacte weergave van Delft, zo blijkt na bestudering van een topografische kaart uit di…
Schilders 19e eeuw: Impressionist Edgar Degas
De schilder Edgar Degas was de zoon van rijke bankier. Hij had wel contacten met de impressionisten, maar hij was in hun gezelschap wel een buitenbeentje. Zo haatte hij het door veel impressionisten g…
Schilderij 17 eeuw: het puttertje van Carel Fabritius
De distelvink of het puttertje was in de zeventiende eeuw een geliefd huisdier. Op dit schilderij van Carel Fabritius uit 1654, het jaar waarin de schilder door het ontploffen van een kruithuis in zij…
Schilderij 20e eeuw: Guernica van Pablo Picasso
Het grote doek (351 x 782 cm) Guernica vult een volledige wand in het museum Centre de Arte Reina Sofia in Madrid. Guernica verwijst naar een historische gebeurtenis, een luchtaanval van Duitse bomenw…
Schilders 20e eeuw: de Oostenrijkse schilder Egon Schiele
Egon Schiele, zoon van een stationschef, bleek tijdens zijn jeugd over een opmerkelijk tekentalent te beschikken. Dankzij ondersteuning door zijn welgestelde peetoom kon hij studeren aan de Weense kun…
Zakelijke teksten schrijven: misverstanden vermijden
Een schrijver van een beleidstekst dient zich voortdurend af te vragen of het voor de lezer wel duidelijk is wat hij schrijft. Hij wil immers, tenzij hij niet meer informatie kan of wil geven, dat de…
Schilderij 17e eeuw: De astronoom en De geograaf (Vermeer)
De schilderijen De astronoom en De geograaf van Vermeer nemen de toeschouwer mee naar de zich sterk ontwikkelende wetenschap in de zeventiende eeuw. Het was de tijd waarin Joan Blaue zijn beroemde kaa…
Amerika: modernistische architectuur - wolkenkrabbers
Met de wolkenkrabbers begint de Amerikaanse modernistische architectuur. De eerste wolkenkrabbers, van de Chicago School of Architecture, zijn voorzien van versieringen. De toepassing van het stalen f…
Nederlands: Engelse leenwoorden verrijken het Nederlands
Het Engels is tegenwoordig de voornaamste leverancier van nieuwe leenwoorden. In de twintigste eeuw zijn er, zo blijkt na raadpleging van het Etymologisch Woordenboek, maar liefst 1697 Engelse woorden…
Schilders 19e eeuw: impressionist Paul Cézanne
Paul Cézanne schilderde landschappen, stillevens en portretten. Zijn landschappen tonen de schoonheid van het zuiden van Frankrijk. De uit een bankiersfamilie afkomstige Cézanne had moeite om te ont…
Schilderij 17e eeuw: Meisje met de parel, Johannes Vermeer
Het schilderij Meisje met de parel van Vermeer is voor menigeen al reden om een bezoek te brengen aan het Mauritshuis. Vermeer schilderde een meisjeskopje van een onvatbare schoonheid, dat lijkt te ba…
Rome: het Colosseum, voorbeeld van antieke bouwkunst
Het Colosseum in Rome was het grootse amfitheater in het Romeinse Rijk. Hoewel het de tijd niet ongeschonden heeft doorstaan, is het nog steeds een indrukwekkend voorbeeld van antieke bouwkunst. Ruim…
Lezen: Lezers en hun boeken in de negentiende eeuw
In de negentiende eeuw was het leespubliek omvangrijk en divers van samenstelling. Er werd niet alleen gelezen door mensen uit de hoogste standen, ook door mensen uit 'den beschaafden middelstand' en…
Schilderij 17e eeuw: Het straatje van Johannes Vermeer
Op het eerste gezicht is het straatje niet meer dan een weergave van een gewoon Delfts straatje met enkele typisch Delftse gevels, waar enkele mensen bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden en twe…
Nederlands: Nieuwnederlands in de 16e eeuw
De verzameling dialecten in de middeleeuwen werd in de zestiende eeuw vervangen door een standaardtaal. De behoefte aan een standaardtaal ontstond onder andere door de drukpers, de eenwording van de N…
Schilders 18e eeuw: de Spaanse schilder Francisco de Goya
De beroemde Spaanse schilder Francisco Goya vervaardigde in zijn lange leven fresco's, kartons voor wandtapijten, etsen en schilderijen. Als hofschilder van de koning maakte hij veel portretten van de…
Zakelijke teksten schrijven: persoonlijk schrijven
Zakelijke teksten zijn niet altijd boeiend om te lezen. Als een zakelijke tekst niet over een interessant onderwerp gaat is de lezer geneigd om af te haken. Hoe kan een zakelijke tekst zo aantrekkelij…
Romans 20e eeuw: De tweeling van Tessa de Loo
De tweeling van Tessa de Loo is een aangrijpende roman over de tweelingzussen Anna en Lotte. Ze worden, na de dood van hun ouders, op zesjarige leeftijd gescheiden. Anna groeit op in Duitsland, terwij…
Schrijvers 20e eeuw: Hugo Claus (1929-2008)
De veelzijdige auteur Hugo Claus schreef gedichten, verhalen, toneelstukken en romans. In zijn romans schetste hij vaak een beeld van een bepaald milieu. Het is doorgaans een negatief beeld. In de kat…
Teksten schriijven: het maken van een boeiend werkstuk
Het maken van een werkstuk is geen eenvoudige opgave. Wat wordt het onderwerp van het werkstuk? Welke deelonderwerpen komen aan de orde? Hoe wordt de volgorde van de deelonderwerpen? Hoe schrijf ik ee…
Romans 20e eeuw: Ik Jan Cremer, een opzienbarende bestseller
Met Ik Jan Cremer schreef de jonge schrijver Jan Cremer een onverbiddelijke bestseller. De tekst op het omslag werd dus bewaarheid. Het is een vrolijk verslag van zijn trieste jeugd. De auteur noemt i…
Amerika: modernistische architectuur - Frank Lloyd Wright
Frank Lloyd Wright, ongetwijfeld de grootste Amerikaanse architect die ooit heeft geleefd, ontwierp onder andere de Larkin Adminstration Building, het Robie House en het Herbert Jacobs House. Hij moes…
Schilders 20e eeuw: Piet Mondriaan, pure abstracte kunst
Mondriaan ontwikkelde zich van een landschapsschilder in de trant van de Haagse School tot een schilder van abstracte schilderijen. De voorstelling verdween gaandeweg uit zijn schilderijen. Zijn abstr…
Romans 20e eeuw: De aanslag van Mulisch
De roman De aanslag van Harry Mulisch was bij verschijning een ongekend succes. In een jaar tijd werden er 200.000 exemplaren van het boek verkocht. Na twee jaar stond de teller al op 350.000 exemplar…
Middeleeuwen: De slachtoffers van de middeleeuwse inquisitie
De pauselijke inquisitie vervolgde ketters. Er werd daarbij samengewerkt met de wereldlijke machthebbers, die ketterij ook als een gevaar voor de samenleving beschouwden. De paus of bisschop sprak een…
Schrijvers 20e eeuw: Anne Frank, het Achterhuis (dagboek)
Anne Frank scheef op 11 mei 1944 in haar dagboek: 'Na de oorlog wil ik in ieder geval een boek getiteld 'Het Achterhuis' uitgeven. Of dat lukt blijft ook nog de vraag, maar mijn dagboek zou daarvoor k…
Middeleeuwen: ridders: uitrusting, ridderslag en toernooi
Wie aan de middeleeuwen denkt, denkt waarschijnlijk aan ridders. De ridders vochten in hun harnassen in diverse oorlogen. Ze vermaakten zich tijdens toernooien. Ze beleefden in de hoofse romans spanne…
Schilders 20e eeuw: De Belgische surrealist René Magritte
De surrealisten verkenden de diepste spelonken van de psyche. Freudiaanse symboliek speelde in hun werk een grote rol. René Magritte, de belangrijkste schilder van de Belgische surrealistische bewegi…
Schilders 17e eeuw: De Vlaamse schilder Peter Paul Rubens
Rubens is de bekendste Vlaamse barokschilder. Deze begaafde schilder kreeg een humanistische opvoeding en een gedegen vorming in Italië. Hij was hofschilder van de hertog van Mantua en van aartsherto…
Boeken: kwetsbare boeken
Wie schrijft, die blijft. Die uitdrukking bevat zeker een kern van waarheid. In de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bevinden zich handschriften uit de middeleeuwen. Het perkament waarop ze geschrev…
Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - zelfportretten
In de vroege zelfportretten van Rembrandt van Rijn zien we het beeld dat Rembrandt graag wilde laten zien. De molenaarszoon was een succesvol schilder geworden, gekleed als een man van stand. De ouder…
Literatuurgeschiedenis: De Nederlandse historische roman
In Nederland nam in de Franse Tijd (1795-1813) de belangstelling voor het eigen verleden toe. Schrijvers van historische romans riepen een beeld op van een heldhaftig en rijk verleden. De schrijver Wa…
Geschiedenis: het onderwijs in de negentiende eeuw
In de loop van de negentiende eeuw nam het aantal lezers gestaag toe. Het leespubliek bestond niet alleen uit mensen die behoorden tot de hogere klassen. Ook door mensen uit de middenklasse en de lage…
Nederlands: Duitse leenwoorden en de reacties daarop
In 1932 werd het Genootschap Onze Taal opgericht. Het doel van de vereniging stond in de statuten vermeld. 'De vereeniging heeft ten doel het bevorderen van de zuiverheid der Nederlandse taal, in het…
Nederlands: acht eeuwen elitaire Franse invloed
Elitair is een Frans leenwoord. Het Frans was in de negentiende eeuw de taal van de elite. De mensen uit de hoogste klassen spraken Frans en lazen Franse romans. De deftige eerste warenhuizen advertee…
Geschiedenis: Het anatomisch theater
Vernieuwing van het onderwijs leidde tot het anatomisch theater. Daar werd, gadegeslagen door artsen en belangstellenden, het lijk van een misdadiger ontleed. Het eerste theater werd gebouwd in Itali�…
Middeleeuwen: Handschriften vervaardigen was monnikenwerk
In de middeleeuwen schreven monniken teksten met de hand. Daarom spreken we van handschriften of manuscripten (manus betekent hand, en scribire betekent schrijven). De monniken schreven hun teksten in…
Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Jacob van Maerlant
Jacob van Maerlant gold in zijn eigen tijd als 'vader der Dietse dichteren algader'. Zijn oeuvre is omvangrijk, zeker in vergelijking met andere auteurs uit de middeleeuwen. Hij schreef tijdens zijn l…
Middeleeuwen: Verdwenen en bewaard gebleven handschriften
De middeleeuwse handschriften of manuscripten zijn maar deels bewaard gebleven. Bovendien is vaak niet het originele handschrift bewaard gebleven, maar slechts latere afschriften (geschreven kopieën)…
Literatuurgeschiedenis: De Reinaert - auteur en bewerkingen
Van den Vos Reynaerde (kortheidshalve vaak de Reinaert genoemd) is een middeleeuws verhaal over de sluwe streken van Reinaert de vos. Het wordt wel beschouwd als het beste dierverhaal uit de wereldlit…
Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Hendrik van Veldeke
Hendrik van Veldeke is de eerste auteur die geschreven heeft in het Middelnederlands. We weten dat hij in Veldeke is geboren. Ook veel andere middeleeuwse auteurs danken hun achternaam aan hun geboort…
Teksten schrijven: rekening houden met de lezers
Een tekst is pas een tekst als hij gelezen wordt. Lezers hebben wensen die vervuld moeten worden. Enkele belangrijke wensen van lezers worden genoemd. Een goede tekstschrijver zal proberen te voldoen…
Middeleeuwen: de uitvinding van de boekdrukkunst
Johann Gutenberg vond circa 1450 de boekdrukkunst uit. Zijn uitvinding bleek al snel meer dan een verlengstuk van de handgeschreven boeken. De uitvinding van de boekdrukkunst leidde soms tot verbijste…
Geschiedenis: Castratie was toegestaan ter ere van God
Paus Clemens VII verbood vrouwen om te zingen in kerkkoren en om op te treden in het theater. De hoge noten werden in de zeventiende en achttiende eeuw gezongen door op jonge leeftijd gecastreerde koo…
Schrijvers 20e eeuw: Theo Thijssen
De schrijver Theo Thijssen (1879-1943), zoon van een Amsterdamse schoenmaker en winkelier uit de Jordaan, leidde een druk leven. Hij was onderwijzer, vakbondsbestuurder, redacteur, lid van de Tweede K…
Schrijvers 20e eeuw: Godfried Bomans - leven en werk
Op 22 december 1971 overleed de grenzeloos populaire schrijver Godfried Bomans. Hij was niet alleen bekend geworden door zijn vele boeken, reportages en artikelen in tijdschriften. Ook zijn optredens…
Schilders 19e eeuw: Impressionist Claude Monet
Het schilderij Impressions, soleil levant van Claude Monet is verantwoordelijk voor het ontstaan van de term impressionisten. De impressionist Claude Monet was vooral geïnteresseerd in het zonlicht.…
Geschiedenis: Grafmonument Willem van Oranje
Door een speling van het lot kon de in 1584 vermoorde Willem van Oranje niet bijgezet worden in de grafkelder van zijn voorvaderen in Breda. Besloten werd op hem in de Nieuwe Kerk in Delft zijn laatst…
Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - landschappen
De alleskunner Rembrandt van Rijn heeft ook circa tien landschappen geschilderd. Zijn landschappen vielen echter niet in de smaak bij het publiek, want Rembrandt schilderde niet de realistische landsc…
Schilderkunst 17e eeuw: het schildersatelier
Hoe werden schilders in de Gouden Eeuw opgeleid? De schilders werden doorgaans opgeleid in het atelier van een (meester)schilder. Wat weten we over de schildersateliers in die periode? Er zijn schilde…
Schilderkunst 17e eeuw: landschapsschilderkunst
Het Hollandse landschap was in de zeventiende eeuw een geliefd onderwerp. Er was een markt voor deze schilderijen, met een vaak realistisch lijkende weergave van het Hollandse landschap. Er zijn versc…
Schilderkunst 17e eeuw: Stillevens
Stillevens werden in de zeventiende eeuw in grote getale vervaardigd. De schilder gaf de voorwerpen op een stilleven zo echt mogelijk weer. Tevens moest hij zorgen voor een goede compositie, zodat all…
Schilders 16e eeuw: Pieter Bruegel de Oude
De Vlaamse schilder Pieter Bruegel de Oude schilderde weidse, panoramische landschappen, het alledaagse leven van boeren en verhalen uit de bijbel, met verwijzingen naar de politieke situatie van zijn…
Italië: Frescoschilderkunst
Voor frescoschilderingen was een speciale techniek nodig. Door de natte pleisterlaag verbond de verf zich met de wand. Het maken van fresco-schilderingen stelde hoge eisen aan de kunstenaar. De fresco…
Moderne schilderkunst: het futurisme
De publicatie, in 1909, van een artikel in de Franse krant Le Figaro leidde tot het futurisme, een beweging die de literatuur, kunst en architectuur wilde vernieuwen. De futuristische schilders wilden…
Teksten schrijven: goed functionerende teksten
Schrijvers willen doorgaans een bepaald doel bereiken. Een schrijver van een beleidsnota wil dat de lezers instemmen met de door hem voorgestelde aanpak. Hoe kunnen schrijvers een tekst schrijven die…
Teksten schrijven: rekening houden met voorkennis
Wat moet een lezer allemaal doen om de betekenis van een tekst te kunnen achterhalen? De voorkennis van een lezer maakt het mogelijk om onvolledige teksten aan te vullen en te interpreteren. Een tekst…
Geschiedenis: hortus botanicus (botanische tuin) in Leiden
In 1594 werd de hortus medicus in Leiden geopend. De tuin werd opgericht om de studie van geneeskrachtige planten en kruiden mogelijk te maken. In de loop van de zeventiende eeuw werden er ook steeds…
Lezen: Leesbaarheidsformules zijn geen aanrader
Uiteraard wil een schrijver graag weten of zijn tekst geschikt is voor de beoogde doelgroep. Het is daarom verleidelijk om gebruik te maken van een leesbaarheidsformule. De score geeft immers aan wat…
Geschiedenis: Batavia, handelsplaats van de VOC in Azië
Met de bouw van Batavia werd in 1619 begonnen. Het was de hoofdplaats van het handelsgebied van de VOC in Azië. De grachten deden aan een Nederlandse stad denken. Batavia was echter geen Nederlandse…
Teksten schrijven: een voorlichtend artikel
Ook u kunt tijdens uw studie of daarna te maken krijgen met het schrijven van een voorlichtend artikel. Als schrijver van een voorlichtend artikel schrijft u in dienst van de lezers. U moet immers in…
Teksten schrijven: een boekrecensie
Recensies zijn kritische beschouwingen van een boek, een expositie, een toneelvoorstelling, een film enzovoorts. Wellicht moet u tijdens uw studie of binnen uw werk een recensie schrijven. Beschreven…
Zakelijke brief schrijven, een duidelijke zakelijke brief
Een schrijver van een zakelijke brief wil vaak een bepaald doel bereiken. Hij wil bijvoorbeeld dat zijn voorstel wordt aangenomen, of dat aan hem een schadevergoeding wordt toegekend. Hoe bereikt u da…
Schilders 20e eeuw: Marcel Duchamp, gangmaker van dada
Dada of het dadaïsme was een provocerende kunststroming. Bestaande waarden en normen werden afgezworen. De dadaïsten wensten een onbeteugelde, creatieve vrijheid. In de ready-mades van Marcel Ducham…
Moderne schilderkunst: het Duitse expressionisme
Het Duitse expressionisme was nieuw en vernieuwend. De leden van de kunstenaarsgroepen Die Brücke en Der Blaue Reiter kozen bewust voor een positie in de artistieke voorhoede van hun tijd. Ze zochten…
Schilders 15e eeuw: Jheronimus Bosch, paradijs en hel
De schilder Jheronimus Bosch (ook bekend als Jeroen Bosch) schiep in zijn schilderijen een bizarre en demonische wereld. Hij was al in zijn eigen tijd een befaamd schilder. Zijn vaak kleurrijke schild…
Middeleeuwse literatuur: Karelromans of Frankische romans
In de middeleeuwen werden aan het Franse hof Frankische of Karelromans geschreven. Ze waren gebaseerd op het leven van de Karel de Grote. De Franse vorsten hoopten zo het prestige van hun kroon te ver…
Moderne schilderkunst: pop-art (Engels-Amerikaans)
Pop-art (of popart) ontstond halverwege de jaren vijftig in New York en Londen. Tot eind jaren zestig bleef het de heersende avant-gardistische stroming. De pop-artkunstenaars vonden dat de kunst zich…
Moderne schilderkunst: het abstract expressionisme
Het abstract expressionisme is de eerste grote kunststroming van na de Tweede Wereldoorlog. De kunststroming, die de kunstwereld tussen 1946 en 1960 domineerde, had de Verenigde Staten (New York) als…
Schilderkunst 19e eeuw: de schilders van het pointillisme
Eind negentiende eeuw treedt er een opmerkelijk vernieuwing op in de schilderkunst. De pointillisten mengen de verf niet op het palet, maar zetten stippen (pointilles) pure kleuren op het doek. Deze s…
Schilderij 17e eeuw: De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn
De Nachtwacht van Rembrandt is onbetwist het beroemdste schilderij uit de zeventiende eeuw. Rembrandt schilderde geen saai schuttersstuk, maar een schilderij dat bruist van leven. Een schilderij dat z…
Schilderkunst 17e eeuw: Architectuurschilderkunst
De meest begaafde schilder van bepaalde gebouwen in Nederlandse steden en van interieurs van sobere, witgekalkte protestantse kerken was Pieter Jansz Saenredam. Ook andere uitstekende schilders specia…
Literatuurgeschiedenis: Max Havelaar (Eduard Douwes Dekker)
De Max Havelaar is een van de belangrijkste literaire werken uit de negentiende eeuw. Waarom heeft Eduard Douwes Dekker het boek geschreven? Heeft hij zijn doel bereikt? Krijgt hij de waardering die h…
Middeleeuwen: Handel en economie in de middeleeuwen
In de middeleeuwen werden economie en handel steeds belangrijker. Er werd er aanvankelijk vooral gehandeld op lokale en regionale weekmarkten. Later handelde men steeds meer op jaarmarkten. Vanaf de a…
Geschiedenis: De VOC als werkgever van Oost-Indiëvaarders
De zeevaart was voor de economie van de Republiek van groot belang. Er was veel personeel nodig om de schepen te bemannen. Hoe verliep de rekrutering van het lagere personeel? Wat was de rol van de zi…
Schilderkunst 17e eeuw: Anatomische les (Rembrandt)
Rembrandts eerste groepsportret, De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp (1632), is wereldberoemd. Ruim twintig jaar later schilderde Rembrandt De anatomische les van dr. Jan Deyman (1656). Helaas we…
Schilders 20e eeuw: Willem de Kooning
De Nederlander Willem de Kooning, die in 1926 als 22-jarige naar de Verenigde Staten vertrok, hoopte daar een beter bestaan te kunnen opbouwen. Jarenlang kon hij niet leven van zijn kunst. Hij was ged…
Afasie, een door hersenletsel veroorzaakte taalstoornis
Afasie is een taalstoornis die ontstaat als een deel van de hersenen wordt beschadigd. Plaats en omvang van de hersenbeschadiging bepaalt de 'soort' en de ernst van de afasie. Herstel is helaas niet m…
Rome: het Pantheon, voorbeeld van antieke bouwkunst
Het Pantheon bestaat uit een rechthoek, met een door granieten pilaren gedragen dak, en een rondbouw, met een grote halfbolvormige koepel. De rondbouw lijkt een oneindige ruimte. In het dak bevindt zi…
Rome: het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius
Het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius is uniek. Het is het enige overgebleven ruiterstandbeeld van de circa 20 Romeinse ruiterstandbeelden die tijdens het Romeinse Rijk in Rome hebben gestaan. Het…
Rome: De triomfboog van Titus
De triomfboog van Titus (of Boog van Titus) is een fraai bewaard gebleven voorbeeld van een triomfboog uit de antieke oudheid. Triomfbogen werden opgericht om een Romeinse veldheer die een belangrijke…
Rome: de beroemde Trevifontein
De beroemde Trevifontein in Rome is een imposant bouwwerk van 20 meter breed en 26 meter hoog, geplaatst in een passend decor. Middelpunt van de 'voorstelling' is de zeegod Oceanus, staande op een doo…
Rome: de Piazza Navona, een barokke huiskamer
De Piazza Navona is het mooiste plein van Rome. De barokke architectuur maakt het plein, een van de populairste ontmoetingsplaatsen in Rome, tot de barokke huiskamer van Rome. Bovendien is het plein d…
Rome: de Engelenburcht, van mausoleum tot museum
De Engelenburcht heeft een bewogen geschiedenis. Aanvankelijk gebouwd als mausoleum voor de Romeinse keizer Hadrianus en zijn opvolgers werd het al snel een fort dat onderdeel was de verdediging van R…
Teksten lezen: analyseren van romans en verhalen
Analyseren van een roman of een verhaal is geen eenvoudige opgave. Auteurs maken bij het schrijven van romans voortdurend keuzes. Wat vertelt hij over de verschillende personages? In welke volgorde ve…
Schrijvers 20e eeuw: Louis Couperus, leven en werk
Louis Couperus (1863-1923) was afkomstig uit een chic Haags milieu. Hij heeft de Haagse chic vaak geschetst in zijn romans. De mensen uit dit milieu dreigen in zijn romans ten onder te gaan. De hoofdp…