Sadya artikelen
Recensie ‘The God of Small Things’
Arundhati Roy is vooral bekend als activiste voor mensenrechten. Aangenaam verrassend is haar debuut 'The god of Small Things', vertaald in het Nederlands onder de titel ‘De God van Kleine Dingen'.…
Bijgeloof over alledaagse voorwerpen: volksgeloof vroeger
Een lepel is een ding, daar kun je pap mee roeren. Nietwaar? Eens had het een extra dimensie, net als veel andere alledaagse gebruiksvoorwerpen. Je riskeerde zelfs gevaar bij verkeerd gebruik. Niet da…
'Tranen over Kashmir' toont menselijke kant van het conflict
'Tranen over Kashmir' is een vertaling van 'Fidali's Way', geschreven door de Amerikaanse auteur George Mastras. Hij heeft onder meer een Primetime Emmy gewonnen voor zijn werk aan de serie 'Breaking…
Recensie 'Het kwaad · Het drama van de vrijheid'
Het kwaad heeft door de eeuwen heen veel veranderingen ondergaan. Vooral door de manier waarop de maatschappij ernaar keek en het behandelde. Je hebt daarbij kwaad vanuit religieus standpunt bezien en…
Het Panorama van Mesdag in Den Haag
We zijn gewend aan beelden in HD of een beeldscherm van 4K TV. En om de zoveel tijd worden zelfs deze resoluties weer verbeterd. De ene geweldige weergave vervangt de andere. Tussen al deze technische…
Het leven in een Blijf Van Mijn Lijf Huis
Een kraakpand. Ellendige boel. Smerige plek vol vrouwen die niet meer verder kunnen. Dit zijn slechts enkele termen die bij veel mensen op komen als je hen vraagt naar een Blijf Van Mijn Lijf Huis. Ze…
Werken als steksteker: agrarisch medewerker in de tuinbouw
Stek steken komt regelmatig voor tussen productievacatures en vakantiewerk. Vaak moet je eerst een test komen doen, voordat je hoort of je bent aangenomen. De functiebeschrijving lijkt vaag als je dit…
Hoe werkt een LETS Ruilwinkel eigenlijk?
LETS Ruilwinkel werkt met een zeer sociaal concept. Niet alleen worden er materiële goederen aangeboden, maar ook diensten als het repareren van een fiets of het helpen met huiswerk. You name it, the…
Woorden die we leenden uit andere talen
Het Nederlands telt bijna 400.000 woorden. Ieder tijdperk zorgt voor nieuwe woorden die we creëren en lenen uit andere talen. Vaak vindt men dat vreemde woorden deftiger of moderner klinken. Ontlenin…
Wetenschappelijke duizendpoot al-Kindi
Al-Kindi gaf Europa de Griekse filosofie. Via hem leerden wij het werk van Aristoteles kennen. Vooral het intellectuele denken in de dertiende eeuw van West-Europa stond onder zijn invloed, eeuwen na…
Van China naar Europa: papier
We krassen er graag gedachteloos of uit verveling op. Met de naam van onze geliefde beschrijven we het steeds weer. Onze emoties en meest intieme gevoelens vertrouwen we het toe, terwijl we er net zo…
Het ontstaan van de Nederlandse taal
Van het Germaans via Oudnederlands naar onze moderne taal. Stammen wij af van 'schreeuwers'? Volgens sommigen is de naam van Germanen afkomstig van het Keltische woord voor schreeuwers: 'kermen'. Ande…
De eerste schriftsoorten en schrijfrichtingen
Tot aan de Verlichting dacht men dat het schrift een uitvinding van God was. Tegenwoordig denken wetenschappers dat het schrijven ontstond uit het rekenen. Toch zijn er in bewaard gebleven teksten uit…
Hoe vindt men een uitgestorven taal terug?
Het Nederlands is verwant aan een Indiase taal, het Sanskriet, een taal waaruit onder meer het moderne Hindi is ontstaan. We komen aan deze verwantschap met een taal aan de andere kant van de wereld,…
Getwist over de Nederlandse schrijfwijze
In 2006 verscheen het Witte Boekje uit ontevredenheid over de officiële spelling. Het is een tegenhanger van het Groene Boekje. Dit is niet de eerste keer dat er onenigheid was over de spelling. Getw…
Wat was vroeger beschaafd en plat Nederlands?
We horen bij de kleinste landen ter wereld, maar toch zijn er 23 miljoen mensen in de wereld die het Nederlands als moedertaal hebben. Als één van de veertig meest gesproken talen in de wereld staat…
Van klassiek geheimschrift tot moderne cryptologie
De oudste geheimschriften waren een soort woordspel. De Egyptenaren gebruikten die niet echt om een geheim te verbergen, maar eerder als een vermakelijke aansporing om ze te ontcijferen. Serieuzer war…
Verdwenen en vergeten beroepen
Personages uit vroegere verhalen huren een porder in of gaan langs een parlevinker. We horen anekdotes over opa die een ijsdrager was en oudtante Mien die thuiswerk deed als saaimaakster. Op oude foto…
Het Huis der Wijsheid was de eerste denktank van de wereld
Het Huis der Wijsheid nam bestaande kennis op en produceerde weer nieuwe. Het systeem werkte zo goed, dat er meer soortgelijke centra werden geopend. Zij werden de eerste denktanks van de wereld die v…
De vader van scheikunde en alchemie: Jabir
Hij is de vader van de scheikunde en van de gevallen stiefbroer van scheikunde, de alchemie. In zijn laboratorium probeerde hij organisch leven te creëren, eeuwen voordat we romans lazen over Franken…
De fatale marathon van Francisco Lazaro
Op 14 juli 1912 begon Francisco Lazaro opgewekt aan zijn marathon. Eerder had hij om 10.00 uur ontbeten met zijn Olympische teammaatjes en vertelde hij vertrouwen te hebben in een goed resultaat. In z…
Bordspelen in de oudheid
In de oudheid hadden alleen rijken veel vrije tijd. De rest van de bevolking was slechts tijdens feestdagen vrij. Weekends bestonden nog niet. Vrije dagen besteedde men eerst aan rituelen en offers vo…
Superstitie: bijgeloof toen en nu
Bijgeloof betekent 'het verkeerde geloof'. Een definitie die het bijgeloof in alle soorten en vormen omschrijft, is moeilijk te geven. Waarom in ons tijdperk van de wetenschap en verminderd geloof in…
Ondergang door weeldezucht: de Sybarieten
Verwijving door overmatige luxe, een oorlog verliezen omdat paarden van de cavalerie getraind zijn om te dansen op fluitmuziek, de tegenpartij hoeft maar te spelen op een fluit en wint zonder al te ve…
Boek met een Doel: iemand steunen door te lezen
In Rotterdam is een bijzondere boekwinkel die je zo voorbij loopt als je niet let op de etalages. Het bevindt zich niet in een pittoresk of hypermodern pand, noch is er een opvallend uithangbord. Een…
Jim Thorpe: Het tragische eind van een legende
Koning Gustaaf V van Zweden noemde hem ‘de grootste atleet ter wereld’, terwijl hij hem kroonde tot Olympisch kampioen. Sportverslaggevers vonden hem unaniem ‘de beste sportman van de eerste hal…
Sue Townsend: Adriaan Mole bleef altijd fatsoenlijk
Op 10 april 2014 stierf een van de meest briljante auteurs uit de tweede helft van de vorige eeuw. Ze maakte naam in 1982 met ‘Het geheime dagboek van Adriaan Mole, 13¾ jaar’. Het boek werd een w…
Péter Zilahy en zijn fascinatie voor revoluties
Péter Zilahy wilde zo graag een revolutie meemaken, dat hij jarenlang reisde door landen waar opstanden plaatsvonden en men op het punt stond de geschiedenis te veranderen. Uit zijn fascinatie voor r…
Penguin Books: een revolutie in de uitgeverswereld
In 2015 bestond Penguin tachtig jaar. Allen Lane zette deze uitgeverij op met het idee om betere boeken – ‘quality books’ – te verkopen voor de prijs van een pak sigaretten. Hiermee werd belan…
De Wereldbibliotheek bestaat al meer dan een eeuw
In 2015 bestond de Wereldbibliotheek al 110 jaar. Daarmee hoort het bij de oudste literaire uitgeverijen van Nederland. Gevestigd in Amsterdam is deze kleine uitgeverij gespecialiseerd in het publicer…
Dagbladzegel: belasting betalen om het lezen van kranten
In de negentiende eeuw had je geen toegang tot kranten, tenzij je tot de rijken behoorde. Over het lezen van dagbladen moest belasting worden betaald, anders mocht je ze niet kopen. Deze dagbladzegel…
Prentbriefkaarten
In 1870 kwam de prentbriefkaart in de omloop en werd algauw een rage. Tot 1918 beleefde het een bloeiperiode in Europa. Er zijn twee personen met dezelfde achternaam, maar uit een verschillende plaats…
De biografie als literatuurverschijnsel
Vroeger schreven meestal mannen biografische werken en vaak gingen die over mannen van historisch of religieus belang. In latere tijden werden ook gewone mensen het onderwerp van een biografie en met…
Leeszaal Rotterdam West: lezen, ontmoeten en doen
In Rotterdam West staat een pand aan een plein, haast verborgen van de drukke winkelstraat ervoor. In plaats daarvan zie je eerst een blauwwit flatgebouw. Leuk, daar niet van, maar tussen boeken kun j…
Lezen en keuvelen in Leeszaal Vreewijk
Je wandelt door een rustige straat vol woningen met voortuintjes. Voorbij de heggen vind je misschien een schattig bankje, meer voor decoratie dan als meubelstuk. Onderwijl neurie je vanzelf het deunt…
Hoe men bibliotheekboeken beschermde: boetes en boekvloeken
Het wordt van ergernis een probleem wanneer leners hun bibliotheekboeken te laat of zelfs helemaal niet inleveren. In Amerika schakelde een bibliotheekdirecteur de hele afdeling van de plaatselijke po…
Ex libris: van bescherming tegen diefstal tot verzamelobject
Een fiets zet je op slot, een pand heeft daarbij een heel beveiligingssysteem, maar hoe bescherm je boeken tegen diefstal? Alhoewel we boeken normaal niet aan de ketting leggen, was dat in de middelee…
Werken in een callcenter en wat erbij komt kijken
Vervelende mensen die je iets willen aansmeren dat je niet nodig hebt of dat nadelig voor je is. Oplichters. Bellen altijd om de verkeerde tijd, net als je iets belangrijks of iets leuks aan het doen…
Waar staan die mysterieuze letters in de koran voor?
Al eeuwen komen geleerden er niet uit wat de mysterieuze letters in de koran betekenen. Wiskundige en mystieke, numerieke en nuchtere ideeën zijn geopperd, maar geen enkele geeft een eindoplossing. D…
Mannen met nagellak: in de oudheid en anno 2018
Nagellak hoort bij make-up en make-up is voor vrouwen, clowns en jaren-80-rockbands, in die volgorde. Zo denkt een groot deel van de maatschappij. Anno 2018 dragen steeds meer mannen in het dagelijks…
Woorden die we leenden aan andere talen
138 verschillende talen hebben Nederlandse leenwoorden. Het kunnen er meer zijn, want van ruim 6909 levende talen is te weinig bekend om te weten of die ook onze leenwoorden bevatten. In Europa alleen…
Het Chinese en het Japanse schrift
1120 miljoen mensen hebben het Chinees als moedertaal, waarvan 848 miljoen het Mandarijn. Daarmee hebben Chinezen de meest gesproken taal in de wereld. Ter vergelijking: het Engels komt daarna als mee…