Bvell artikelen
Egyptische kunst 1: Algemene inleiding en oergeschiedenis
Wie aan Egypte denkt, denkt aan pyramiden, hiëroglyfen en Farao's. Veelal niet aan het magische wereldbeeld van de oude Epyptenaars en de van de dood-doortrokken religie en, daaraan direct verwant, d…
Wintersport in het Zwarte Woud
Skiën of langlaufen in het Zwarte Woud, bij Feldberg of Todtnauberg, is betrekkelijk voordelig en rustig. Hoge hotelkosten, of hoge huur voor een appartement, lange wachttijden voor peperdure skilift…Egyptische kunst 2: Overzicht van de dynastieën
Om de kunst van het oude Egypte te kunnen begrijpen is het van belang iets van de geschiedenis te weten. Een overzicht van de dynastieën is daarom onontbeerlijk. Hoewel de onderliggende gedachte van…Egyptische kunst 3: Verhouding tussen farao en volk
De Egyptische koningen, de Farao's, konden niet naar willekeur regeren. Zij moesten zich houden aan de wetten van het land en de gevestigde tradities. Omdat zij als god gezien werden, zegen de Egypten…Pampus, hindernis en bescherming
Pampus, de ondiepte voor het IJ, heeft, ondanks de hinder die het scheepvaartverkeer van en naar Amsterdam er door ondervond, onze taal verrijkt. "Voor Pampus liggen", een spreekwoord dat zoveel betek…Egyptische kunst 4: Bouw van de piramiden
De bouw van de piramiden stelt de mensheid voor veel vragen. Is het door slaven verricht of door opgeroepen arbeiders, in het kader van de dienstbaarheid ? Zijn de piramiden gestapelde mastaba's of ge…Egyptische kunst 5: De bedoeling van de piramiden
De piramiden zijn koningsgraven. Deze koningsgraven hadden, qua vorm, een symbolische functie. Zoals de schepping uit Noen oprijst, rijst de wedergeboorte uit de dood. In het graf rustte de mummie, wi…Egyptische kunst 6: Champollion en de steen van Rosette
Zonder Jean-Francois Champollion en zonder de steen van Rosette en -in mindere mate de obelisk van Philae- zou de kennis van het oude Egypte nooit die hoogte hebben bereikt die het thans heeft. Het is…Egyptische kunst 7: De mastaba's
Niet alleen de piramiden waren graven, ook de mastaba's en rotsgraven waren als zodanig bedoeld. De mastaba's zijn de oudste graven van de Egyptische eenheidsstaat. Ze zien er uit als een afgeknotte p…Leraren op huisbezoek
De gemeente Amsterdam heeft opnieuw het wiel uitgevonden: laat leraren eens op huisbezoek gaan bij hun leerlingen! Dat is bevorderlijk voor het contact met de ouders en de leerlingen kijken daardoor a…Egyptische kunst 8: De rotsgraven
De rotsgraven komen in tijd na de piramiden en de mastaba's. Ze dateren uit de latere dynastieën, vooral uit het Middenrijk. Ze hebben hun naam te danken aan het feit dat ze in de rotsen zijn uitgeho…Egyptische kunst 9: De tempels
De tempel was de aardse woonplaats van de God. De koning zelf wijdde elke tempel in. De oudste tempels waren niet meer dan een hut; de grootste tempels stammen uit het Nieuwe Rijk, zoals de tempel van…Egyptische kunst 10. Achnaton, revolutie in kunst en religie
Amenhotep IV, ook wel Achnaton, voerde het monotheïsme in; de dienst aan de zonnegod Aton. Naast deze revolutie op godsdienstig gebied, hervormde Achnaton ook de kunst. Die veranderde kunstrichting n…
Invasiestranden Normandië; vakantie in Frankrijk
6 juni 1944: de invasie In Normandië. Arromanches, Omaha Beach, Pointe du Hoc, Saint-Mère-Eglise, de soldaat aan de toren, veel begrippen zijn bekend. Al eens een bezoek gebracht aan de invasiestran…Egyptische kunst 11: Karakteristieke eigenschappen
De Egyptische kunstenaar werkte voor het hiernamaals. Al zijn werk werd gedragen door de doodsgedachte. Hij streefde niet naar natuurgetrouwe weergave, maar naar volledigheid. Het dubbel kon dan tevre…Egyptische kunst 12: Tegenstelling tot de Griekse kunst
Het verschil tussen Egyptische en Griekse kunst heeft als basis het verschil in denken over de betekenis van kunst. Welk doel wordt er met kunst gediend? Is het bedoeld voor de eeuwigheid, om degene d…
Egyptische kunst 13: Overeenkomst met Middeleeuwse kunst
De Egyptische kunst en de kunst van de Middeleeuwen zijn beide dienend. Ze staan in het teken van het heilige, het goddelijke. Ook de technische uitvoering van een Middeleeuws schilderij vertoont grot…Bayeux in Normandië; vakantie in Frankrijk
Bayeux in Normandië, wellicht het meest bekend door het wandtapijt van koningin Mathilde (Tapisserie de la Reine Mathilde), heeft ook een imposante kathedraal binnen haar muren. Naast het tapijt en d…Mont Saint-Michel; vakantie in Frankrijk
Als een immens zandkasteel rijst het op uit de zee: de Mont Saint-Michel. Stad, klooster, kerk, bolwerk en gevangenis. Willem de Veroveraar stak er de Couesnon over, vereeuwigd op het tapijt van Bayeu…
Carnac en de menhirs (Bretagne); vakantie in Frankrijk
Als U op de landkaart van Armorica in de stripboeken van Asterix en Obelix gaat inzoomen op het beroemde dorpje, komt U vrijwel uit bij Carnac in Bretagne. Carnac heeft opvalende stenenvelden; grote m…
Quiberon (Bretagne); vakantie in Frankrijk
Quiberon, nog net geen eiland, staat bekend om zijn zachte -bijna subtropische- klimaat. De vegetatie doet zuidelijk aan. Op het schiereiland zijn voldoende overnachtingsmogelijkheden: hotels, pension…Het Mauritshuis in Den Haag
Het Mauritshuis in Den Haag kennen wij tegenwoordig als museum. Dat is het niet altijd geweest. Ook bij de naamgeving denken we vaak aan de verkeerde Maurits. Van Johan Maurits, de Braziliaan, hebben…
La Baule en omgeving (Bretagne); vakantie in Frankrijk
De kuststreek ten westen van Nantes heeft alles om een zomervakantie te laten slagen. Tussen La Baule en Le Croisic zijn schitterende, intieme strandjes. La Baule heeft alles wat een badplaats hebben…Bekende bijbelse namen
Veel voornamen die mensen dragen, komen uit de Bijbel. Vaak zijn de betekenissen van deze namen niet bekend, vandaar dat we enkele bijbelse namen de revue laten passeren. Bij elke naam volgt een korte…
St. Tropez en omgeving; vakantie in Frankrijk
Saint Tropez wordt beschouwd als het begin -of als het eind, net van welke kant je het bekijkt- van de Franse Rivièra. Saint Tropez: een magische klank, een begrip! Voor velen een absolute 'must'. Vo…Hoofdpijn? Alternatieve "medicijnen"
Onlangs las ik in een vergeeld boekwerk hoe hoofdpijn te lijf kan worden gegaan op een volkomen natuurlijke manier. Ik vind het de moeite waard om dat door te geven. Eveneens ben ik op zoek gegaan naa…Minerve; vakantie in Frankrijk
Minerve, een middeleeuws schilderij, ingelijst door de luchten boven de causse en de gorges van de Cesse en de Briant. Als U de stad nadert vanuit Aigues-Vives, weet U niet wat U ziet. Met de auto de…Canal du Midi (Languedoc); vakantie in Frankrijk
Het Canal du Midi is een bezoek zeker waard. En niet alleen een bezoek, U kunt er ook actief op bezig zijn. In verscheidene plaatsen kunt U er een boot huren en een tocht op het kanaal maken. Enige st…Middeleeuwse schilderkunst; achtergronden
Kijken naar een middeleeuws schilderij behoeft voor ons enige oefening. Wij staan ver van de middeleeuwse wereld af. Het wereldbeeld van de middeleeuwer en zijn houding ten aanzien van de godsdienst z…De Karolingische tijd; Middeleeuwse schilderkunst
In de tijd van Karel de Grote (768-814) kunnen wij nog niet spreken van schilderkunst op de manier waarop we dat gewend zijn: afbeeldingen op paneel of doek. In deze tijd hebben we voornamelijk te mak…Gorges du Tarn; vakantie in Frankrijk
Een zestig kilometer lange kloof door een kalkplateau, van Ispagnac tot (bijna) Millau, hier en daar zeshonderd meter diep! Beneden kronkelt de Tarn zich een weg. Een groot natuurwonder en één van F…
Agde en omgeving; vakantie in Frankrijk
Wie naar Agde reist, gelegen tussen Beziers en Montpellier, doet dat voor het strand. Omdat Agde altijd nog zo'n vier kilometer van het strand verwijderd is, moet het dus een ietsje verder, naar le Ca…Kerkgeschiedenis; het ontstaan van de christelijke kerk
Het Christendom dateert van iets na het begin van onze jaartelling. De grondlegger, Jezus van Nazareth, de zoon van God, is degene naar wie het Christendom genoemd is. Hij wordt immers ook Jezus Chris…Jean Fouquet; Middeleeuwse schilderkunst
Jean Fouquet, voor Nederlandse begrippen een vrijwel onbekende grootheid. In Frankrijk daarentegen geldt hij als de grootste middeleeuwse schilder van Franse bodem. Hij wordt gezien als een belangrijk…Ottoonse kunst; Middeleeuwse schilderkunst
Middeleeuwse schilderkunst heeft vele verschijningsvormen. Wel zijn er algemene kenmerken te noemen, maar elke periode heeft zijn eigen accenten. Zo spreken we van Karolingische kunst, Ottoonse kunst,…De Romaanse kunst; Middeleeuwse schilderkunst
De Romaanse kunst wordt ruwweg gedateerd van de tiende tot de dertiende eeuw, althans voor wat betreft haar bloeitijd. Het tijdperk waarin van Romaanse kunst wordt gesproken kunnen we stellen tijdens…Jan van Eyck, uitvinder olieverf; Middeleeuwse schilderkunst
De middeleeuwse schilderkunst kent vele stijlperioden, grofweg te verdelen in de hoofdstromingen Romaans, Gotisch en de periode van de Renaissance. Jan van Eyck wordt ingedeeld bij de Gotiek. Zijn man…Fra Angelico; Middeleeuwse schilderkunst
De middeleeuwse schilder Fra Angelico is bekend geworden om zijn fijnzinnig realistische schildertrant en een ongeëvenaard koloriet. Op en top bleef hij middeleeuwer, voornamelijk voor wat betreft de…Albrecht Dürer; Middeleeuwse schilderkunst
Albrecht Dürer was een veelzijdig kunstenaar. Om hem tot de middeleeuwen te rekenen gaat te ver. Zijn kunst vertoont geen trekken van de schilderkunst uit de romaanse en gotische periode. Hij is een…Kerkgeschiedenis; theologische woordenlijst
Bij het lezen van theologisch getinte artikelen komt men vaak woorden tegen waarvan de betekenis niet duidelijk is. We hopen dat deze eenvoudige woordenlijst enig licht kan brengen. Veel begrippen bli…Kerkgeschiedenis: de Gnostiek en de dwaling van Marcion
Vanaf het ontstaan van de christelijke kerk ontstonden de dwalingen van binnenuit. Er kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de Gnostiek, een stroming die zijn wortels waarschijnlijk al heeft vóór het…Waarom de Synode van Dordrecht?
Lang duurde het voor de Staten-generaal een synode bijeenriepen; de Synode van Dordrecht. Een kerkelijke vergadering die, met de nodige tussenpozen, duurde van november 1618 tot mei 1619. Eigenlijk ha…De Nadere Reformatie
Na de Synode van Dordrecht (1618-1619) hadden velen in de kerk het idee dat de reformatie áf was. De Dordtse Synode zag men als het sluitstuk van de reformatie. Anderen vonden dat het nu pas ging beg…De invloed van de Verlichting op de psalmberijming van 1773
In de middeleeuwen was elke wetenschapsbeoefening onderworpen aan theologische inzichten. De wetenschappelijke ontdekkingen werden alle aan de theologie getoetst en op grond daarvan waar of niet waar…
De "lange ij" in de Nederlandse taal
In het Nederlands kennen we twee schrijfwijzen voor de klank "ei"("ij"). Hiernaast ziet U het ei. Meteen de juiste schrijfwijze van de klank. Hoe we dan aan de andere schrijfwijze komen? In dit artike…Anne de Vries (1904-1964)
Anne de Vries, de schrijver van onder andere "Bartje" en "Hilde", was een van de weinigen in het Nederlandse taalgebied die van zijn auteurschap kon leven. Van zijn boeken zijn er honderdduizenden ver…Pausin Johanna of Johannes Anglicus
Waar of niet waar; het blijft een hardnekkig gerucht: er is een vrouwelijke paus geweest. Ze moet als paus in het Vaticaan gezeteld hebben van 804 tot 806. Een flinke dwarsstraat geleden. Zoek dat nog…
Martin Heidegger, vertegenwoordiger van het existentialisme
Martin Heidegger behoort tot de bekendste en belangrijkste filosofen van de vorige eeuw. Hij werd geboren in Messkirch op 26 september 1889 en overleed op 26 mei 1976 te Freiburg (im Breisgau). Veel t…Guido Gezelle, Vlaams priester-dichter (1830-1899)
Guido Gezelle ( 1 mei 1830 - 27 november 1899) was priester en dichter. Als geen ander heeft hij geprobeerd het Vlaams als volkstaal te promoten. Daartoe verzamelde hij zo veel mogelijk -soms eeuwenou…
Vele-velen? Dat-wat?
Voor velen is het een grote vraag wanneer we "dat" of "wat" als betrekkelijk voornaamwoord moeten gebruiken. Ook het gebruik van de onbepaalde telwoorden: vele, weinige, enkele, meerdere, sommige, etc…De Afscheiding (1834)
De Franse Revolutie en de ideeën van de Verlichting hebben beide grote invloed gehad op het theologische klimaat. Leerde de Revolutie "geen God en geen meester", de Verlichting had een ereplaats inge…
Texel; uitstapjes
Texel wordt niet voor niets het natuureiland genoemd. In 2002 heeft het gehele duingebied van Texel de status Nationaal Park gekregen. In dit artikel vindt u enkele suggesties voor uitstapjes op Texel…
De kat als huisdier. Een stukje geschiedenis
Katten zijn huisdieren bij uitstek. Kinderen zijn verzot op katten. Katten zorgen voor gezelligheid, huiselijkheid. Heeft u een kat thuis, onthoud dan dat niet ú, maar de kat de baas is. Een kat gaat…
De kat in de Nederlandse taal
De kat heeft niet alleen veel invloed in huis, ook in onze taal heeft hij zijn sporen getrokken. Veel spreekwoorden en zegswijzen hebben betrekking op de kat. Ook in de literatuur is hij prominent aan…
Winterbanden; alleen maar voordelen
Winterbanden of sneeuwkettingen? Wat zijn winterbanden? Winterbanden duurder dan gewone banden? Waar zijn winterbanden verplicht? Is het nodig in Nederland met winterbanden te rijden? Hieronder vindt…Omdat-doordat; heb/ ben vergeten; blijkbaar-schijnbaar
Omdat, doordat, daardoor, daarom; het wordt nogal eens met elkaar verward. Vaak is het bij alles: omdat. En is het: ik ben vergeten of ik heb vergeten? Ook hierover zijn de regels vaak niet duidelijk.…
Joodse wijsheid uit de Talmoed
In de erfenis der eeuwen ligt veel wijsheid opgetast. Ook hier geldt: dwaas is hij die zijn eigen geschiedenis versmaadt. In dit artikel vindt u zestig bijeen gesprokkelde spreuken uit de Talmoedische…De ridderromans; middeleeuwse literatuur
In de literatuur van de middeleeuwen is het begrip 'ridderroman' een belangrijk verschijnsel. Bij de ridderromans onderscheiden we vier groepen, die hieronder kort besproken zullen worden, te weten: d…Bartje; boekverslag
Het bekendste boek van Anne de Vries, Bartje, verscheen in 1935. Ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de schrijver biedt het Drents Genootschap hem een standbeeldje aan van Bartje. Dit bee…De herberg met het hoefijzer; boekverslag
In 1933 schrijft A. den Doolaard zijn beroemd geworden boek "De herberg met het hoefijzer". De stof voor dit boek doet hij op tijdens een voetreis van Saloniki naar Serejewo. Gedurende die tocht leert…
Gérardmer en omgeving; vakantie in Frankrijk
Aan de Franse kant de Vogezen, aan Duitse zijde de tegenhamger: het "Zwarte Woud' en daartussen slingert de Rijn zich een weg naar lagergelegen delen. De Vogezen zijn niet het Franse vakantiegebied bi…
De opwarming van de aarde
Klimaatverkilling, zure regen, een gat in de ozonlaag dat almaar groeit. Ongeveer twintig jaar geleden waren dat 'hot items'. Daarvoor in de plaats gekomen is het broeikas-effect: de opwarming van de…A. den Doolaard (1901-1994)
De schrijver A. den Doolaard heeft in zijn leven veel reizen gemaakt. De ervaringen tijdens die reizen heeft Den Doolaard verwerkt in zijn romans. Te denken valt hierbij o.a. aan De Herberg met het Ho…
Carpaaltunnel syndroom (CTS)
Veel mensen hebben last van het zogeheten Carpaaltunnel Syndroom. Als na neurologisch onderzoek deze afwijking is vastgesteld, wordt vaak geadviseerd tot operatie over te gaan. Niet zelden heeft men d…Arthur van Schendel (1874-1946)
Aan het Leidse Bosje in Amsterdam staat sinds de helft van de vorige eeuw een borstbeeld van de bekende schrijver Arthur van Schendel, die in 1946 in Amsterdam overleed. Hij wordt gezien als vertegenw…Willem Elsschot (1882-1960)
Willem Elsschot was een zeer eigenzinnig Vlaams schrijver die zich bij geen enkele literaire kring heeft aangesloten. Hij schreef zijn boeken zonder zich te storen aan welke literair-esthetische theor…
Lidwoorden en zelfstandige naamwoorden
In dit artikel wordt duidelijk gemaakt wat lidwoorden en zelfstandige naamwoorden zijn. Dit zijn woordsoorten. Woordsoorten kun je een naam geven, dat noemen we: woordsoorten benoemen. Vroeger werd da…
Over de werkwoorden in het Nederlands
Werkwoorden zijn woorden die zeggen wat iemand doet of wat er gebeurt. Werkwoorden kunnen in verschillende vormen voorkomen. Zo spreken we over de infinitief, het voltooid deelwoord, het onvoltooid de…
Bijvoeglijk naamwoord
Het bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt om iets over een zelfstandig naamwoord te zeggen. Het deelt ons een eigenschap daarvan mee. Het bijvoeglijk naamwoord staat meestal vóór het zelfstandig naam…
Voornaamwoorden
Bij deze woordsoortengroep onderscheiden we de volgende vormen: persoonlijke, bezittelijke, aanwijzende, vragende, onbepaalde en betrekkelijke voornaamwoorden. In dit artikel worden ze in deze volgord…
De telwoorden in het Nederlands
Telwoorden kunnen een precies getal aangeven, een nummer of een volgorde in een reeks. We onderscheiden bepaalde en onbepaalde hoofdtelwoorden; bepaalde en onbepaalde rangtelwoorden. In dit artikel wo…
Voorzetsels in het Nederlands
Voorzetsels zijn over het algemeen korte woorden die een plaats of een tijd aangeven. Ze vormen nooit zelfstandig een zinsdeel, maar alleen samen met een zelfstandig woord of een woordengroep.
Tussenwerpsels en voegwoorden
Tussenwerpsels zijn uitroepen van (meestal) één woord. Ze kunnen weggelaten worden zonder dat de betekenis van de zin verandert. In dit artikel komen eerst de tussenwerpsels aan bod. Voegwoorden die…
Het bijwoord in de Nederlandse taal
Het bijwoord zegt iets over een bijvoeglijk naamwoord, een werkwoord of een ander bijwoord. Soms geven ze iets te kennen over een hele zin.
Staaroperatie of cataractoperatie
Staar of cataract is een oogaandoening die meestal op gevorderde leeftijd optreedt. Staar is over het algemeen met een -tegenwoordig- eenvoudige operatie te verhelpen. Bedoeld wordt de normale staar (…
Zelf likeur maken
Een lekker maar over het algemeen prijzig drankje: likeur. Relatief voordelig is het zelf te "maken". De eerste aanschaf van de nodige ingrediënten kost ongeveer twintig euro. Maar er zijn tientallen…
Kaat Mossel (1723-1798)
Kaat Mossel was een echte Oranjevrouw. En dan niet op voetbalgebied, want dat bestond in haar tijd nog niet. Kaat Mossel was sterk op de hand van de Oranjes, de toenmalige stadhouders, en fel gekant t…
Sint-Elmusvuur (sint-elmsvuur)
Een heel bijzonder natuurverschijnsel is het Sint-Elmusvuur. Ook al omdat het een niet alledaags verschijnsel is. Het Sint-Elmusvuur laat zich alleen zien tijdens bijzondere weertypen. Het doet zich v…Gereformeerde leer en depressiviteit volgens Van Scheijen
In 1975 legde de Middelburgse psychiater J. D. van Scheijen het verband tussen de gereformeerde orthodoxie en depressiviteit. Veel van zijn patiënten waren lid van één der kerken waar een orthodox-…Gereformeerde leer en depressiviteit volgens Aleid Schilder
In 1993 verscheen vqn de hand van de psychologe Aleid Schilder, een nicht van Klaas Schilder, de man van de vrijmaking in 1944, een boek met als titel "Hulpeloos maar schuldig". Hierin benadrukt zij h…Gereformeerde leer en depressiviteit; antwoorden, pastoraat
In dit artikel wordt gepoogd om vanuit christelijk standpunt tot een antwoord te komen op de stelling dat de gereformeerde leer tot depressiviteit leidt. Eveneens enkele gedachten over behandeling van…
Spreekwoorden ontleend aan de Bijbel
In de Nederlandse taal kennen wij veel spreekwoorden en zegswijzen of vaststaande uitdrukkingen. Veel van die spreekwoorden zijn ontstaan vanuit het volk. Ze hebben relatie met de dingen waar men elke…
De schadelijke zonnestraling
De zon wordt wel gezien als vriend en vijand. Vriend omdat de zon warmte en licht geeft, vijand omdat de schadelijke effecten van zonnestraling enorm groot kunnen zijn. Het is dus zaak 's zomers goed…
Meer spreekwoorden ontleend aan de Bijbel
Veel spreekwoorden en vaste uitdrukkingen die in onze taal voorkomen zijn afkomstig uit de Bijbel. In dit artikel geven we een kleine bloemlezing.
Blaastest Frankrijk
Reist u in de vakantie naar Frankrijk? Pas op! Met ingang van 1 juli bent u verplicht een blaastest in de auto te hebben. De "Blaastest Frankrijk" heeft al voor veel commotie gezorgd. Drinkebroer of n…
Costa Brava, Spanje
Een van de meest geliefde vakantiebestemmingen in Spanje is de Costa Brava, in het noordoostelijke Catalonië. De echte vakantiedrukte speelt zich met name af in Roses en Lloret de Mar. Als u daar nie…Avignon. de pausenstad; vakantie in Frankrijk
Avignon, gelegen in de Provence, is bekend om zijn beroemde "halve" brug; le Pont d'Avignon en om het feit dat in de middeleeuwen de pausen er een tijdlang geresideerd hebben. De brug, alsmede het pau…
Over geld gesproken; de taal van de klinkende munt
Niet alleen de Bijbeltaal en de scheepvaart zijn van invloed geweest op onze taal, het geld speelt ook een rol. Nederland was immers een handelsnatie. In dit artikel komt taalvorming -spreekwoorden en…