Pmpaul artikelen

Schilders 19e eeuw: Schilderijen van Vincent van Gogh

Vincent van Gogh werd tijdens zijn leven miskend. Hij wist maar een schilderij te verkopen (De rode wijngaard). De waardering kwam op gang in het begin van de twintigste eeuw. Jo Bonger, de weduwe van…
Rome: Zuil van Trajanus, voorbeeld keizerlijke propaganda

Rome: Zuil van Trajanus, voorbeeld keizerlijke propaganda

De zuil van Trajanus staat al meer dan negentienhonderd jaar op dezelfde plaats in Rome. Een meer dan tweehonderd meter lang beeldverhaal, dat zich om de zuil naar boven slingert, vertelt het verhaal…
Schilders 20e eeuw: Wassily Kandinsky, abstracte kunst

Schilders 20e eeuw: Wassily Kandinsky, abstracte kunst

De Russische jurist Wassily Kandinsky besloot als dertigjarige om het recht de rug toe te keren. Hij vertrok naar München om er schilderen te leren. Zijn eerste schilderijen waren eenvoudige figurati…
Schilderkunst 17e eeuw: Italianiserende landschapschilders

Schilderkunst 17e eeuw: Italianiserende landschapschilders

In de zeventiende eeuw werd Italië door Hollandse schilders gezien als een goede plaats om de leertijd af te sluiten. Rond 1620 vertrok een eerste generatie italianisanten naar Italië, rond 1640 gev…
Schilders 17e eeuw: de Spaanse (hof)schilder Diego Velázquez

Schilders 17e eeuw: de Spaanse (hof)schilder Diego Velázquez

De schilder Diego Velazquez werd op jonge leeftijd de favoriete hofschilder van de jonge koning Filips IV. Hij schilderde veel portretten van de koning, van zijn familieleden en van andere hovelingen.…
Schilders 19e eeuw: de Franse schilder Paul Gauguin

Schilders 19e eeuw: de Franse schilder Paul Gauguin

Paul Gauguin is een opmerkelijke schilder. De succesvolle effectenmakelaar besloot om op 35-jarige leeftijd zijn leven geheel te wijden aan de schilderkunst. Hij werd beïnvloed door het impressionism…
Schilderij 15e eeuw: Het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck

Schilderij 15e eeuw: Het Lam Gods van Hubert en Jan van Eyck

Het Lam Gods, een groot altaarstuk uit de vijftiende eeuw, bevindt zich nog steeds in de kerk waarvoor het bestemd was, de Sint-Bataafskathedraal in Gent. De toeschouwer kan het daar bewonderen in een…
Schilders 19e eeuw: Caspar David Friedrich

Schilders 19e eeuw: Caspar David Friedrich

Caspar David Friedrich is de bekendste Duitse romantische landschapsschilder. Zijn landschappen zijn denkbeeldig of een vermenging van bestaande landschappen. Ze zitten vol symboliek. Zo vertegenwoord…
Schilders 20e eeuw: De Weense schilder Gustav Klimt

Schilders 20e eeuw: De Weense schilder Gustav Klimt

Gustav Klimt hoorde bij de fraaie stad Wenen van rond 1900, met zijn elegante gebouwen en innovatieve architectuur. Klimt, opgeleid aan een school voor kunstnijverheid, begon zijn carrière met het de…
Romans 20e eeuw: Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart

Romans 20e eeuw: Een vlucht regenwulpen van Maarten 't Hart

Maarten 't Hart werd in 1978 plotsklaps een bekende auteur. De roman Een vlucht regenwulpen zorgde voor zijn doorbraak naar het grote publiek. In 1979 stond de roman het hele jaar bovenaan in de bests…
Literaire genres: de geschiedenis van het sprookje

Literaire genres: de geschiedenis van het sprookje

Het sprookje (gesproken verhaal) is een van de oudste genres. De volkssprookjes, met figuren als heksen, feeën en reuzen, werden lang mondeling overgeleverd. In Frankrijk verzamelden vader en zoon Ch…
Schilderij 17e eeuw: De liefdesbrief van Johannes Vermeer

Schilderij 17e eeuw: De liefdesbrief van Johannes Vermeer

Vermeer heeft schilderijen vervaardigd van vrouwen die liefdesbrieven lezen, schrijven of ontvangen. Het was in de genreschilderkunst van de zeventiende eeuw een populair onderwerp. Zijn omstreeks 167…
Schrijvers 20e eeuw: Willem Frederik Hermans - romans

Schrijvers 20e eeuw: Willem Frederik Hermans - romans

Willem Frederik Hermans (1921-1995) wordt beschouwd als een van onze grootste romanschrijvers. Zijn eerste roman 'Conserve' uit 1947 werd niet opgemerkt. Zijn latere romans werden wel opgemerkt door d…
Schilderij 17e eeuw: Gezicht op Delft van Johannes Vermeer

Schilderij 17e eeuw: Gezicht op Delft van Johannes Vermeer

Vermeers Gezicht op Delft biedt een schitterend zicht op de stad Delft in de zeventiende eeuw. Het is echter geen exacte weergave van Delft, zo blijkt na bestudering van een topografische kaart uit di…
Schilderij 17 eeuw: het puttertje van Carel Fabritius

Schilderij 17 eeuw: het puttertje van Carel Fabritius

De distelvink of het puttertje was in de zeventiende eeuw een geliefd huisdier. Op dit schilderij van Carel Fabritius uit 1654, het jaar waarin de schilder door het ontploffen van een kruithuis in zij…
Schilderij 20e eeuw: Guernica van Pablo Picasso

Schilderij 20e eeuw: Guernica van Pablo Picasso

Het grote doek (351 x 782 cm) Guernica vult een volledige wand in het museum Centre de Arte Reina Sofia in Madrid. Guernica verwijst naar een historische gebeurtenis, een luchtaanval van Duitse bomenw…
Schilders 20e eeuw: de Oostenrijkse schilder Egon Schiele

Schilders 20e eeuw: de Oostenrijkse schilder Egon Schiele

Egon Schiele, zoon van een stationschef, bleek tijdens zijn jeugd over een opmerkelijk tekentalent te beschikken. Dankzij ondersteuning door zijn welgestelde peetoom kon hij studeren aan de Weense kun…
Zakelijke teksten schrijven: misverstanden vermijden

Zakelijke teksten schrijven: misverstanden vermijden

Een schrijver van een beleidstekst dient zich voortdurend af te vragen of het voor de lezer wel duidelijk is wat hij schrijft. Hij wil immers, tenzij hij niet meer informatie kan of wil geven, dat de…
Schilderij 17e eeuw: De astronoom en De geograaf (Vermeer)

Schilderij 17e eeuw: De astronoom en De geograaf (Vermeer)

De schilderijen De astronoom en De geograaf van Vermeer nemen de toeschouwer mee naar de zich sterk ontwikkelende wetenschap in de zeventiende eeuw. Het was de tijd waarin Joan Blaue zijn beroemde kaa…
Amerika: modernistische architectuur - wolkenkrabbers

Amerika: modernistische architectuur - wolkenkrabbers

Met de wolkenkrabbers begint de Amerikaanse modernistische architectuur. De eerste wolkenkrabbers, van de Chicago School of Architecture, zijn voorzien van versieringen. De toepassing van het stalen f…
Schilders 19e eeuw: impressionist Paul Cézanne

Schilders 19e eeuw: impressionist Paul Cézanne

Paul Cézanne schilderde landschappen, stillevens en portretten. Zijn landschappen tonen de schoonheid van het zuiden van Frankrijk. De uit een bankiersfamilie afkomstige Cézanne had moeite om te ont…
Rome: het Colosseum, voorbeeld van antieke bouwkunst

Rome: het Colosseum, voorbeeld van antieke bouwkunst

Het Colosseum in Rome was het grootse amfitheater in het Romeinse Rijk. Hoewel het de tijd niet ongeschonden heeft doorstaan, is het nog steeds een indrukwekkend voorbeeld van antieke bouwkunst. Ruim…
Lezen: Lezers en hun boeken in de negentiende eeuw

Lezen: Lezers en hun boeken in de negentiende eeuw

In de negentiende eeuw was het leespubliek omvangrijk en divers van samenstelling. Er werd niet alleen gelezen door mensen uit de hoogste standen, ook door mensen uit 'den beschaafden middelstand' en…
Schilderij 17e eeuw: Het straatje van Johannes Vermeer

Schilderij 17e eeuw: Het straatje van Johannes Vermeer

Op het eerste gezicht is het straatje niet meer dan een weergave van een gewoon Delfts straatje met enkele typisch Delftse gevels, waar enkele mensen bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden en twe…
Nederlands: Nieuwnederlands in de 16e eeuw

Nederlands: Nieuwnederlands in de 16e eeuw

De verzameling dialecten in de middeleeuwen werd in de zestiende eeuw vervangen door een standaardtaal. De behoefte aan een standaardtaal ontstond onder andere door de drukpers, de eenwording van de N…
Schilders 18e eeuw: de Spaanse schilder Francisco de Goya

Schilders 18e eeuw: de Spaanse schilder Francisco de Goya

De beroemde Spaanse schilder Francisco Goya vervaardigde in zijn lange leven fresco's, kartons voor wandtapijten, etsen en schilderijen. Als hofschilder van de koning maakte hij veel portretten van de…
Zakelijke teksten schrijven: persoonlijk schrijven

Zakelijke teksten schrijven: persoonlijk schrijven

Zakelijke teksten zijn niet altijd boeiend om te lezen. Als een zakelijke tekst niet over een interessant onderwerp gaat is de lezer geneigd om af te haken. Hoe kan een zakelijke tekst zo aantrekkelij…
Romans 20e eeuw: De tweeling van Tessa de Loo

Romans 20e eeuw: De tweeling van Tessa de Loo

De tweeling van Tessa de Loo is een aangrijpende roman over de tweelingzussen Anna en Lotte. Ze worden, na de dood van hun ouders, op zesjarige leeftijd gescheiden. Anna groeit op in Duitsland, terwij…
Schilderkunst 17e eeuw: Genreschilderkunst

Schilderkunst 17e eeuw: Genreschilderkunst

In de zeventiende eeuw wedijverden schilderijen met taferelen uit het alledaagse leven met landschappen en stillevens om de gunst van het het kunstkopende publiek. De schilderijen waren vaak klein van…
Schrijvers 20e eeuw: Hugo Claus (1929-2008)

Schrijvers 20e eeuw: Hugo Claus (1929-2008)

De veelzijdige auteur Hugo Claus schreef gedichten, verhalen, toneelstukken en romans. In zijn romans schetste hij vaak een beeld van een bepaald milieu. Het is doorgaans een negatief beeld. In de kat…
Teksten schriijven: het maken van een boeiend werkstuk

Teksten schriijven: het maken van een boeiend werkstuk

Het maken van een werkstuk is geen eenvoudige opgave. Wat wordt het onderwerp van het werkstuk? Welke deelonderwerpen komen aan de orde? Hoe wordt de volgorde van de deelonderwerpen? Hoe schrijf ik ee…
Romans 20e eeuw: Ik Jan Cremer, een opzienbarende bestseller

Romans 20e eeuw: Ik Jan Cremer, een opzienbarende bestseller

Met Ik Jan Cremer schreef de jonge schrijver Jan Cremer een onverbiddelijke bestseller. De tekst op het omslag werd dus bewaarheid. Het is een vrolijk verslag van zijn trieste jeugd. De auteur noemt i…
Amerika: modernistische architectuur - Frank Lloyd Wright

Amerika: modernistische architectuur - Frank Lloyd Wright

Frank Lloyd Wright, ongetwijfeld de grootste Amerikaanse architect die ooit heeft geleefd, ontwierp onder andere de Larkin Adminstration Building, het Robie House en het Herbert Jacobs House. Hij moes…
Schilders 20e eeuw: Piet Mondriaan, pure abstracte kunst

Schilders 20e eeuw: Piet Mondriaan, pure abstracte kunst

Mondriaan ontwikkelde zich van een landschapsschilder in de trant van de Haagse School tot een schilder van abstracte schilderijen. De voorstelling verdween gaandeweg uit zijn schilderijen. Zijn abstr…
Romans 20e eeuw: De aanslag van Mulisch

Romans 20e eeuw: De aanslag van Mulisch

De roman De aanslag van Harry Mulisch was bij verschijning een ongekend succes. In een jaar tijd werden er 200.000 exemplaren van het boek verkocht. Na twee jaar stond de teller al op 350.000 exemplar…
Middeleeuwen: De slachtoffers van de middeleeuwse inquisitie

Middeleeuwen: De slachtoffers van de middeleeuwse inquisitie

De pauselijke inquisitie vervolgde ketters. Er werd daarbij samengewerkt met de wereldlijke machthebbers, die ketterij ook als een gevaar voor de samenleving beschouwden. De paus of bisschop sprak een…
Schrijvers 20e eeuw: Anne Frank, het Achterhuis (dagboek)

Schrijvers 20e eeuw: Anne Frank, het Achterhuis (dagboek)

Anne Frank scheef op 11 mei 1944 in haar dagboek: 'Na de oorlog wil ik in ieder geval een boek getiteld 'Het Achterhuis' uitgeven. Of dat lukt blijft ook nog de vraag, maar mijn dagboek zou daarvoor k…
Schilderij 19e eeuw: De aardappeleters, Vincent van Gogh

Schilderij 19e eeuw: De aardappeleters, Vincent van Gogh

Vincent van Gogh vervaardigde in tien jaar tijd een groot aantal schilderijen en tekeningen. Hij kende weinig geluk in zijn leven. Toen hij 27 was besloot hij dat schilderen zijn passie zou worden. Oo…
Schilders 17e eeuw: De Vlaamse schilder Peter Paul Rubens

Schilders 17e eeuw: De Vlaamse schilder Peter Paul Rubens

Rubens is de bekendste Vlaamse barokschilder. Deze begaafde schilder kreeg een humanistische opvoeding en een gedegen vorming in Italië. Hij was hofschilder van de hertog van Mantua en van aartsherto…
Boeken: kwetsbare boeken

Boeken: kwetsbare boeken

Wie schrijft, die blijft. Die uitdrukking bevat zeker een kern van waarheid. In de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag bevinden zich handschriften uit de middeleeuwen. Het perkament waarop ze geschrev…
Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - zelfportretten

Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - zelfportretten

In de vroege zelfportretten van Rembrandt van Rijn zien we het beeld dat Rembrandt graag wilde laten zien. De molenaarszoon was een succesvol schilder geworden, gekleed als een man van stand. De ouder…
Lezen: het literaire leven in de negentiende eeuw

Lezen: het literaire leven in de negentiende eeuw

De lezer met een boekje in een hoekje? In de negentiende eeuw zijn er niet veel eenzame lezers. Lezen heeft in die tijd een sociale functie. Lezers zoeken elkaar op. Ze lezen samen dezelfde boeken, en…
Schilderkunst 19e eeuw: Franse romantische schilderkunst

Schilderkunst 19e eeuw: Franse romantische schilderkunst

De negentiende eeuw was de tijd van de romantiek. De figuren in de schilderijen van de Franse romantische schilders Eugène Delacroix en Théodore Géricault tonen hun gevoelens. De grote schilderijen…
Boeken: boekhandels in de negentiende eeuw

Boeken: boekhandels in de negentiende eeuw

Boekhandels waren er ook in de negentiende eeuw. Amsterdam telde in 1828 78 boekhandels. De inrichting van de boekhandel was heel anders dan tegenwoordig. De boekhandelaar was vaak tevens uitgever en…
Literatuurgeschiedenis: De Nederlandse historische roman

Literatuurgeschiedenis: De Nederlandse historische roman

In Nederland nam in de Franse Tijd (1795-1813) de belangstelling voor het eigen verleden toe. Schrijvers van historische romans riepen een beeld op van een heldhaftig en rijk verleden. De schrijver Wa…
Geschiedenis: het onderwijs in de negentiende eeuw

Geschiedenis: het onderwijs in de negentiende eeuw

In de loop van de negentiende eeuw nam het aantal lezers gestaag toe. Het leespubliek bestond niet alleen uit mensen die behoorden tot de hogere klassen. Ook door mensen uit de middenklasse en de lage…
Nederlands: Duitse leenwoorden en de reacties daarop

Nederlands: Duitse leenwoorden en de reacties daarop

In 1932 werd het Genootschap Onze Taal opgericht. Het doel van de vereniging stond in de statuten vermeld. 'De vereeniging heeft ten doel het bevorderen van de zuiverheid der Nederlandse taal, in het…
Nederlands: acht eeuwen elitaire Franse invloed

Nederlands: acht eeuwen elitaire Franse invloed

Elitair is een Frans leenwoord. Het Frans was in de negentiende eeuw de taal van de elite. De mensen uit de hoogste klassen spraken Frans en lazen Franse romans. De deftige eerste warenhuizen advertee…
Geschiedenis: Het anatomisch theater

Geschiedenis: Het anatomisch theater

Vernieuwing van het onderwijs leidde tot het anatomisch theater. Daar werd, gadegeslagen door artsen en belangstellenden, het lijk van een misdadiger ontleed. Het eerste theater werd gebouwd in Itali�…
Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Jacob van Maerlant

Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Jacob van Maerlant

Jacob van Maerlant gold in zijn eigen tijd als 'vader der Dietse dichteren algader'. Zijn oeuvre is omvangrijk, zeker in vergelijking met andere auteurs uit de middeleeuwen. Hij schreef tijdens zijn l…
Middeleeuwen: Verdwenen en bewaard gebleven handschriften

Middeleeuwen: Verdwenen en bewaard gebleven handschriften

De middeleeuwse handschriften of manuscripten zijn maar deels bewaard gebleven. Bovendien is vaak niet het originele handschrift bewaard gebleven, maar slechts latere afschriften (geschreven kopieën)…
Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Hendrik van Veldeke

Middeleeuwen: Middelnederlandse auteur, Hendrik van Veldeke

Hendrik van Veldeke is de eerste auteur die geschreven heeft in het Middelnederlands. We weten dat hij in Veldeke is geboren. Ook veel andere middeleeuwse auteurs danken hun achternaam aan hun geboort…
Teksten schrijven: rekening houden met de lezers

Teksten schrijven: rekening houden met de lezers

Een tekst is pas een tekst als hij gelezen wordt. Lezers hebben wensen die vervuld moeten worden. Enkele belangrijke wensen van lezers worden genoemd. Een goede tekstschrijver zal proberen te voldoen…
Middeleeuwen: de uitvinding van de boekdrukkunst

Middeleeuwen: de uitvinding van de boekdrukkunst

Johann Gutenberg vond circa 1450 de boekdrukkunst uit. Zijn uitvinding bleek al snel meer dan een verlengstuk van de handgeschreven boeken. De uitvinding van de boekdrukkunst leidde soms tot verbijste…
Schrijvers 20e eeuw: Theo Thijssen

Schrijvers 20e eeuw: Theo Thijssen

De schrijver Theo Thijssen (1879-1943), zoon van een Amsterdamse schoenmaker en winkelier uit de Jordaan, leidde een druk leven. Hij was onderwijzer, vakbondsbestuurder, redacteur, lid van de Tweede K…
Schilders 19e eeuw: Impressionist Claude Monet

Schilders 19e eeuw: Impressionist Claude Monet

Het schilderij Impressions, soleil levant van Claude Monet is verantwoordelijk voor het ontstaan van de term impressionisten. De impressionist Claude Monet was vooral geïnteresseerd in het zonlicht.…
Geschiedenis: Grafmonument Willem van Oranje

Geschiedenis: Grafmonument Willem van Oranje

Door een speling van het lot kon de in 1584 vermoorde Willem van Oranje niet bijgezet worden in de grafkelder van zijn voorvaderen in Breda. Besloten werd op hem in de Nieuwe Kerk in Delft zijn laatst…
Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - landschappen

Schilders 17e eeuw: Rembrandt van Rijn - landschappen

De alleskunner Rembrandt van Rijn heeft ook circa tien landschappen geschilderd. Zijn landschappen vielen echter niet in de smaak bij het publiek, want Rembrandt schilderde niet de realistische landsc…
Middeleeuwen: de Katharen, een fel vervolgde ketterbeweging

Middeleeuwen: de Katharen, een fel vervolgde ketterbeweging

De Katharen waren de eerste grote ketterbeweging van de Middeleeuwen, in het zuidwesten van Frankrijk. De Katharen verwierpen de katholieke sacramenten en het kruis. Aanvankelijk werd er niet opgetred…
Schilderkunst 17e eeuw: het schildersatelier

Schilderkunst 17e eeuw: het schildersatelier

Hoe werden schilders in de Gouden Eeuw opgeleid? De schilders werden doorgaans opgeleid in het atelier van een (meester)schilder. Wat weten we over de schildersateliers in die periode? Er zijn schilde…
Schilderkunst 17e eeuw: landschapsschilderkunst

Schilderkunst 17e eeuw: landschapsschilderkunst

Het Hollandse landschap was in de zeventiende eeuw een geliefd onderwerp. Er was een markt voor deze schilderijen, met een vaak realistisch lijkende weergave van het Hollandse landschap. Er zijn versc…
Schilderkunst 17e eeuw: Stillevens

Schilderkunst 17e eeuw: Stillevens

Stillevens werden in de zeventiende eeuw in grote getale vervaardigd. De schilder gaf de voorwerpen op een stilleven zo echt mogelijk weer. Tevens moest hij zorgen voor een goede compositie, zodat all…
Schilderkunst 17e eeuw: Portretschilders

Schilderkunst 17e eeuw: Portretschilders

In het Holland van de 17e eeuw, ook we de Gouden Eeuw genoemd. liet ook de welgestelde burgerij zich graag portretteren. Er zijn in de tijd talloze portretten gemaakt, van individuen, echtparen, famil…
Schilders 16e eeuw: Pieter Bruegel de Oude

Schilders 16e eeuw: Pieter Bruegel de Oude

De Vlaamse schilder Pieter Bruegel de Oude schilderde weidse, panoramische landschappen, het alledaagse leven van boeren en verhalen uit de bijbel, met verwijzingen naar de politieke situatie van zijn…
Italië: Frescoschilderkunst

Italië: Frescoschilderkunst

Voor frescoschilderingen was een speciale techniek nodig. Door de natte pleisterlaag verbond de verf zich met de wand. Het maken van fresco-schilderingen stelde hoge eisen aan de kunstenaar. De fresco…
Moderne schilderkunst: het futurisme

Moderne schilderkunst: het futurisme

De publicatie, in 1909, van een artikel in de Franse krant Le Figaro leidde tot het futurisme, een beweging die de literatuur, kunst en architectuur wilde vernieuwen. De futuristische schilders wilden…
Teksten schrijven: goed functionerende teksten

Teksten schrijven: goed functionerende teksten

Schrijvers willen doorgaans een bepaald doel bereiken. Een schrijver van een beleidsnota wil dat de lezers instemmen met de door hem voorgestelde aanpak. Hoe kunnen schrijvers een tekst schrijven die…
Teksten schrijven: rekening houden met voorkennis

Teksten schrijven: rekening houden met voorkennis

Wat moet een lezer allemaal doen om de betekenis van een tekst te kunnen achterhalen? De voorkennis van een lezer maakt het mogelijk om onvolledige teksten aan te vullen en te interpreteren. Een tekst…
Geschiedenis: hortus botanicus (botanische tuin) in Leiden

Geschiedenis: hortus botanicus (botanische tuin) in Leiden

In 1594 werd de hortus medicus in Leiden geopend. De tuin werd opgericht om de studie van geneeskrachtige planten en kruiden mogelijk te maken. In de loop van de zeventiende eeuw werden er ook steeds…
Lezen: Leesbaarheidsformules zijn geen aanrader

Lezen: Leesbaarheidsformules zijn geen aanrader

Uiteraard wil een schrijver graag weten of zijn tekst geschikt is voor de beoogde doelgroep. Het is daarom verleidelijk om gebruik te maken van een leesbaarheidsformule. De score geeft immers aan wat…
Effectief lezen: oriënterend lezen

Effectief lezen: oriënterend lezen

Effectief lezen is belangrijk in een tijd dat de lezer overspoeld wordt door teksten, in gedrukte vorm en op het internet. Leest u ieder beleidsrapport dat op uw bureau ligt in zijn geheel? Leest u al…
Amsterdam: stadhuis, nu Koninklijk Paleis op de Dam

Amsterdam: stadhuis, nu Koninklijk Paleis op de Dam

De burgemeesters wilden dat Amsterdam, in de zeventiende eeuw een economische grootmacht, de beschikking kreeg over een nieuw stadhuis. Ze gaven Jacob van Campen de opdracht om een stadhuis te ontwerp…
Geschiedenis: Batavia, handelsplaats van de VOC in Azië

Geschiedenis: Batavia, handelsplaats van de VOC in Azië

Met de bouw van Batavia werd in 1619 begonnen. Het was de hoofdplaats van het handelsgebied van de VOC in Azië. De grachten deden aan een Nederlandse stad denken. Batavia was echter geen Nederlandse…
Teksten schrijven: een voorlichtend artikel

Teksten schrijven: een voorlichtend artikel

Ook u kunt tijdens uw studie of daarna te maken krijgen met het schrijven van een voorlichtend artikel. Als schrijver van een voorlichtend artikel schrijft u in dienst van de lezers. U moet immers in…
Teksten schrijven: een boekrecensie

Teksten schrijven: een boekrecensie

Recensies zijn kritische beschouwingen van een boek, een expositie, een toneelvoorstelling, een film enzovoorts. Wellicht moet u tijdens uw studie of binnen uw werk een recensie schrijven. Beschreven…
Zakelijke brief schrijven, een duidelijke zakelijke brief

Zakelijke brief schrijven, een duidelijke zakelijke brief

Een schrijver van een zakelijke brief wil vaak een bepaald doel bereiken. Hij wil bijvoorbeeld dat zijn voorstel wordt aangenomen, of dat aan hem een schadevergoeding wordt toegekend. Hoe bereikt u da…
Schilders 20e eeuw: Marcel Duchamp, gangmaker van dada

Schilders 20e eeuw: Marcel Duchamp, gangmaker van dada

Dada of het dadaïsme was een provocerende kunststroming. Bestaande waarden en normen werden afgezworen. De dadaïsten wensten een onbeteugelde, creatieve vrijheid. In de ready-mades van Marcel Ducham…
Moderne schilderkunst: het Duitse expressionisme

Moderne schilderkunst: het Duitse expressionisme

Het Duitse expressionisme was nieuw en vernieuwend. De leden van de kunstenaarsgroepen Die Brücke en Der Blaue Reiter kozen bewust voor een positie in de artistieke voorhoede van hun tijd. Ze zochten…
Schilders 15e eeuw: Jheronimus Bosch, paradijs en hel

Schilders 15e eeuw: Jheronimus Bosch, paradijs en hel

De schilder Jheronimus Bosch (ook bekend als Jeroen Bosch) schiep in zijn schilderijen een bizarre en demonische wereld. Hij was al in zijn eigen tijd een befaamd schilder. Zijn vaak kleurrijke schild…
Middeleeuwse literatuur: Karelromans of Frankische romans

Middeleeuwse literatuur: Karelromans of Frankische romans

In de middeleeuwen werden aan het Franse hof Frankische of Karelromans geschreven. Ze waren gebaseerd op het leven van de Karel de Grote. De Franse vorsten hoopten zo het prestige van hun kroon te ver…
Moderne schilderkunst: pop-art (Engels-Amerikaans)

Moderne schilderkunst: pop-art (Engels-Amerikaans)

Pop-art (of popart) ontstond halverwege de jaren vijftig in New York en Londen. Tot eind jaren zestig bleef het de heersende avant-gardistische stroming. De pop-artkunstenaars vonden dat de kunst zich…
Schilderkunst 19e eeuw: de schilders van het pointillisme

Schilderkunst 19e eeuw: de schilders van het pointillisme

Eind negentiende eeuw treedt er een opmerkelijk vernieuwing op in de schilderkunst. De pointillisten mengen de verf niet op het palet, maar zetten stippen (pointilles) pure kleuren op het doek. Deze s…
Schilderkunst 17e eeuw: Architectuurschilderkunst

Schilderkunst 17e eeuw: Architectuurschilderkunst

De meest begaafde schilder van bepaalde gebouwen in Nederlandse steden en van interieurs van sobere, witgekalkte protestantse kerken was Pieter Jansz Saenredam. Ook andere uitstekende schilders specia…
Literatuurgeschiedenis: Max Havelaar (Eduard Douwes Dekker)

Literatuurgeschiedenis: Max Havelaar (Eduard Douwes Dekker)

De Max Havelaar is een van de belangrijkste literaire werken uit de negentiende eeuw. Waarom heeft Eduard Douwes Dekker het boek geschreven? Heeft hij zijn doel bereikt? Krijgt hij de waardering die h…
Geschiedenis: De VOC als werkgever van Oost-Indiëvaarders

Geschiedenis: De VOC als werkgever van Oost-Indiëvaarders

De zeevaart was voor de economie van de Republiek van groot belang. Er was veel personeel nodig om de schepen te bemannen. Hoe verliep de rekrutering van het lagere personeel? Wat was de rol van de zi…
Schilderkunst 17e eeuw: Anatomische les (Rembrandt)

Schilderkunst 17e eeuw: Anatomische les (Rembrandt)

Rembrandts eerste groepsportret, De anatomische les van dr. Nicolaes Tulp (1632), is wereldberoemd. Ruim twintig jaar later schilderde Rembrandt De anatomische les van dr. Jan Deyman (1656). Helaas we…
Schilders 20e eeuw: Willem de Kooning

Schilders 20e eeuw: Willem de Kooning

De Nederlander Willem de Kooning, die in 1926 als 22-jarige naar de Verenigde Staten vertrok, hoopte daar een beter bestaan te kunnen opbouwen. Jarenlang kon hij niet leven van zijn kunst. Hij was ged…
Afasie, een door hersenletsel veroorzaakte taalstoornis

Afasie, een door hersenletsel veroorzaakte taalstoornis

Afasie is een taalstoornis die ontstaat als een deel van de hersenen wordt beschadigd. Plaats en omvang van de hersenbeschadiging bepaalt de 'soort' en de ernst van de afasie. Herstel is helaas niet m…
Schilderkunst 19e eeuw: Engelse landschapsschilderkunst

Schilderkunst 19e eeuw: Engelse landschapsschilderkunst

De Engelse landschapsschilders uit de negentiende eeuw, de tijd van de romantiek, vereeuwigden het nostalgische Engelse landschap. De landschapsschilder Constable schilderde veel landschappen in zijn…
Rome: het Pantheon, voorbeeld van antieke bouwkunst

Rome: het Pantheon, voorbeeld van antieke bouwkunst

Het Pantheon bestaat uit een rechthoek, met een door granieten pilaren gedragen dak, en een rondbouw, met een grote halfbolvormige koepel. De rondbouw lijkt een oneindige ruimte. In het dak bevindt zi…
Rome: het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius

Rome: het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius

Het ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius is uniek. Het is het enige overgebleven ruiterstandbeeld van de circa 20 Romeinse ruiterstandbeelden die tijdens het Romeinse Rijk in Rome hebben gestaan. Het…
Rome: De triomfboog van Titus

Rome: De triomfboog van Titus

De triomfboog van Titus (of Boog van Titus) is een fraai bewaard gebleven voorbeeld van een triomfboog uit de antieke oudheid. Triomfbogen werden opgericht om een Romeinse veldheer die een belangrijke…
Rome: de beroemde Trevifontein

Rome: de beroemde Trevifontein

De beroemde Trevifontein in Rome is een imposant bouwwerk van 20 meter breed en 26 meter hoog, geplaatst in een passend decor. Middelpunt van de 'voorstelling' is de zeegod Oceanus, staande op een doo…
Rome: de Piazza Navona, een barokke huiskamer

Rome: de Piazza Navona, een barokke huiskamer

De Piazza Navona is het mooiste plein van Rome. De barokke architectuur maakt het plein, een van de populairste ontmoetingsplaatsen in Rome, tot de barokke huiskamer van Rome. Bovendien is het plein d…
Rome: de Engelenburcht, van mausoleum tot museum

Rome: de Engelenburcht, van mausoleum tot museum

De Engelenburcht heeft een bewogen geschiedenis. Aanvankelijk gebouwd als mausoleum voor de Romeinse keizer Hadrianus en zijn opvolgers werd het al snel een fort dat onderdeel was de verdediging van R…
Teksten lezen: analyseren van romans en verhalen

Teksten lezen: analyseren van romans en verhalen

Analyseren van een roman of een verhaal is geen eenvoudige opgave. Auteurs maken bij het schrijven van romans voortdurend keuzes. Wat vertelt hij over de verschillende personages? In welke volgorde ve…
Schilders 15 eeuw: Jan van Eyck, Vlaamse primitieven

Schilders 15 eeuw: Jan van Eyck, Vlaamse primitieven

Jan van Eyck behoorde tot de Vlaamse primitieven. Deze groep in Vlaanderen werkende schilders heeft de schilderkunst ingrijpend vernieuwd. Zij wisten in hun schilderijen een ruimte weer te geven. Als…
Schrijvers 20e eeuw: Louis Couperus, leven en werk

Schrijvers 20e eeuw: Louis Couperus, leven en werk

Louis Couperus (1863-1923) was afkomstig uit een chic Haags milieu. Hij heeft de Haagse chic vaak geschetst in zijn romans. De mensen uit dit milieu dreigen in zijn romans ten onder te gaan. De hoofdp…
Schilders 15e eeuw: Rogier van der Weyden

Schilders 15e eeuw: Rogier van der Weyden

Rogier van der Weyden (Rogelet de la Pasture) is een belangrijk lid van de Vlaamse primitieven. Hij weet als geen ander emoties weer te geven. De door hem geschilderde figuren zijn zichtbaar bewogen.…
Schrijvers 20e eeuw, Anton Koolhaas: dierenverhalen & romans

Schrijvers 20e eeuw, Anton Koolhaas: dierenverhalen & romans

Anton Koolhaas (1912-1992) schreef een groot aantal dierenverhalen. De dieren in zijn verhalen vertonen gedrag dat in overeenstemming is met hun biologische soort. Hun gedrag werd door Koolhaas uitvoe…