Over schaatssport en schaatsers

Schaatsen, glijden op bevroren water. Het is een sport waar je lyrisch van kunt worden, vooral als het gaat om tourtochten door het laagland, onder bruggetjes door en via het dorpscafé van een van de dorpen langs de route. Het sociale centrum van het dorp waar de hete chocolademelk klaar staat en waar je er ook nog een dik plak koek bij krijgt. Schaatsen, in winters die zo koud zijn dat de ijspegels aan je neus hangen.

Winters

Om te kunnen schaatsen langs pittoreske dorpjes heb je allereerst winterse kou nodig. De sloten, vaarten en kanalen moeten veilig dicht zijn gevroren om mensen op ijzers te kunnen dragen. Maar als dat dan zover is, dan stapt Nederland massaal op de schaatsen. Houtjes, noren en klapschaatsen, dat maakt niet uit. Als je maar buiten kunt zijn en een tocht kunt maken.

IJsbaan

Elke zichzelf respecterende gemeente heeft een ijsclub die in de late herfst hun landjes al onder laten lopen in de hoop dat de vorst komt en dat er een spiegelende ijsvloer ontstaat. Lang niet altijd lukt dat, de natuur werkt niet elk jaar mee. Vaak is er te weinig vorst en soms heeft het tijdens de vorstperiode te hard gewaaid. Wat dan resteert is een ribbelige ijsvloer of een ijsbaan waar zoveel zand op is gewaaid dat het wel schuurpapier lijkt. In die winters zijn er altijd nog sloten die in de luwte lagen en waar wel zwart ijs op ligt, want schaatsen zullen we. En als de ijsclub een baan heeft die het vegen waard is, dan worden er meteen hardschaatswedstrijden uitgeschreven, voor jongens, meisjes en voor mannen en vrouwen. Nederland schaatst zolang Nederland ijs heeft, dat deden we altijd al, getuige de prachtige ijstaferelen op de schilderijen van de meesters uit de Gouden Eeuw.

Elfstedentocht

Het summum van een schaatstocht is de Elfstedentocht. Het wordt niet voor niets de Tocht der Tochten genoemd. Het is een monster schaatstocht voor wedstrijdrijders en recreanten en er doen duizenden mensen aan mee. Die trainen al die winters dat het er niet van komt wegens gebrek aan kou om paraat te zijn als de winter toeslaat en het "It giet oan!" van de voorzitter van de Elfstedenvereniging klinkt.

Kunstijsbaan

Voor al die liefhebbers die ook in warme winters willen blijven schaatsen liggen er verspreid in het land kunstijsbanen waar kinderen kunnen krabbelen en waar schaatslessen worden gegeven of waar je gewoon voor je plezier een paar rondjes kunt draaien.
Schaatshart van Nederland is IJssadion Thialf in Heerenveen, de eerste overdekte schaatshal van Nederland. Thialf is beroemd om zijn geweldige sfeer bij grote wedstrijden en het is een recordbaan. In 2015 wordt het ijsstadion verbouwd tot een ijstempel waar de records weer zullen gaan breken. In de herfst van 2016 opende Nieuw Thialf.

In deze special verzamelen we ijzige artikelen: over schaatsen, ijsbanen, randverschijnselen, blessures en koek en zopie.