Bacteriën nader bekeken

Bacteriën kun je niet zien maar je kunt er wel onderzoek naar doen. De microbiologie houdt zich ook hiermee bezig: medisch microbiologisch analisten gaan in het laboratorium op zoek naar de oorzaak van ziekten en kwalen van mensen. Daar zijn speciale technieken en methoden voor nodig, en dat gebeurt in wat alles bij elkaar een boeiend vak genoemd mag worden.

Bacteriën: lange tijd onzichtbaar

Bacteriën zijn er al zolang er leven bestaat op aarde, maar wij mensen weten pas een paar honderd jaar van hun bestaan. En vooral de laatste 150 jaar zijn bepalend geweest voor de ontdekking van en het onderzoek naar bacteriën.

Pioniers bij het onderzoek naar bacteriën

Het was in 1676 dat Antonie van Leeuwenhoek, de Delftse lakenkoopman, experimenteerde met lenzen voor zijn beroep en als eerste bacteriën beschreef. Toch veranderde er toen weinig. Bijna tweehonderd jaar later werd nog gedacht dat bacteriën ontstonden door gisting en rotting, in plaats van andersom.

Pas halverwege de 19e eeuw was het Louis Pasteur die op dit gebied baanbrekend werk heeft verricht. Met hem waren er vanaf die tijd verschillende andere onderzoekers die vele ontdekkingen deden op het gebied van de microbiologie, en dan met name de bacteriologie. Een andere bekende onderzoeker was de medicus Robert Koch. Ook hij leefde in de 19e eeuw en heeft verschillende ontdekkingen gedaan op het gebied van de bacteriologie.

Bacteriën: onmisbaar, schadelijk, dodelijk...

Bacteriën hebben een enorme invloed op ons leven: ze veroorzaken ziekte, zeer en dood. Tegelijkertijd profiteren we van de aanwezigheid van de normale flora die we allemaal hebben, want die beschermt ons tegen schadelijke bacteriën. Als het nodig is proberen we ze te bestrijden en vinden steeds weer nieuwe middelen uit om dat doel te bereiken. Pas halverwege de twintigste eeuw werd het principe van het antibioticum ontdekt, en hieruit is een miljoenen-industrie ontstaan. Telkens weer zijn de bacteriën ons te slim af; ze passen zich aan, waarna door de mens weer nieuwe middelen worden ingezet.

Microbiologie

De microbiologie is een relatief jonge tak van wetenschap die nog steeds nieuwe ontdekkingen doet en waarin nieuwe ontwikkelingen elkaar voortdurend opvolgen. De naam houdt meer in dan alleen onderzoek naar bacteriën. Bacteriën zijn micro-organismen, maar niet alle micro-organismen zijn bacteriën. Onderzoek naar en de wetenschap van bacteriën wordt bacteriologie genoemd en is een onderdeel van de microbiologie.