Antibiotica: algemene informatie en informatie per groep

Antibiotica zijn medicijnen die iedereen wel eens een keer krijgt voorgeschreven. Als het goed is gebeurt dat alleen als het echt nodig is en worden deze middelen op de juiste manier gebruikt. Antibiotica zijn niet meer weg te denken; er zijn vele soorten en de ontwikkeling van nieuwe middelen gaat door. Toenemende resistentie van bacteriën maakt dit ook noodzakelijk. (foto: cholerabacteriën, zeer sterk vergroot)

Antibiotica: niet meer weg te denken

Voor iedereen die nu leeft en toegang heeft tot goede gezondheidszorg is het bijna niet meer voor te stellen dat mensen tot zo'n zestig jaar geleden aan een simpele bacteriële infectie konden overlijden. Bronchitis en longontsteking als complicatie bij een opgelopen kou, wonden die geïnfecteerd raakten (oorlog!), zelfs een simpele steenpuist waarvan de verwekker in het bloed terechtkwam konden vaak dodelijk zijn.

Penicilline: het wondermiddel van Fleming

Eind jaren twintig van de vorige eeuw kwam daar verandering in toen Fleming bij toeval penicilline ontdekte. Het lukte zijn onderzoekers Florey en Chain in 1945 pas om de stof te isoleren, waarna penicilline vanaf de Tweede Wereldoorlog op grote schaal toegepast ging worden tegen allerlei infecties. Al snel trad ook het verschijnsel resistentie op en werden andere middelen ontwikkeld en toegepast. Deze ontwikkeling van antibiotica heeft sinds die tijd een enorme vlucht genomen.

Antibiotica: vele soorten en werkingsgebieden

Vandaag de dag zijn er heel veel soorten antibiotica en steeds worden er weer nieuwe ontwikkeld door de farmaceutische industrie. De verschillende groepen antibiotica werken elk anders en dat maakt dat ze voor verschillende soorten bacteriën geschikt zijn. Ook worden er combinaties van middelen gegeven, sowieso vaak bij ernstig zieke patiënten. Op intensive care afdelingen van ziekenhuizen krijgen patiënten niet zelden vier of vijf soorten antibiotica tegelijk om de (ziekenhuis)bacteriën de baas te blijven.

Resistentie: een groeiend probleem

Bacteriën worden telkens opnieuw resistent voor de bestaande middelen omdat ze zich aanpassen. Vooral in ziekenhuizen zijn bacteriën die voor bijna alle gangbare middelen ongevoelig zijn letterlijk een groeiend probleem. De zogenaamde BRMO, de Bijzonder Resistente Micro Organismen, komen overal ter wereld steeds meer voor. Een belangrijke oorzaak hiervan is verkeerd gebruik van antibiotica, zoals het niet afmaken van een kuur zodat er bacteriën achterblijven die resistentie ontwikkelen. Een voorbeeld van zo'n BRMO is MRSA: Methicilline Resistente Stafylococcus Aureus. Verder zijn antibiotica niet meer weg te denken en nogal eens levensreddend; maar het blijft altijd belangrijk om de keuze voor het gebruik van een middel zorgvuldig af te wegen.

Uitgebreide informatie over antibiotica

Hieronder vindt u een artikel met algemene informatie en verder de soorten antibiotica per groep toegelicht in aparte artikelen. Daarin vindt u informatie over: