De geneeskracht van Amerikaanse Toverhazelaar

De Amerikaanse toverhazelaar komt voor aan de oostkust van Noord Amerika; van het Canadese Quebec tot Noord Florida en landinwaarts tot ter hoogte van Texas. Hij werd door Indianen veelvuldig gebruikt voor medicinale doeleinden. Er werden onder andere afkooksels van de bast gemaakt die goed werden geacht voor ogen, keel en tegen spierpijn. Het blad en de schors zijn de gebruikte delen van deze boom. In de keuken wordt de toverhazelaar niet toegepast. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving Amerikaanse toverhazelaar
• Werkzame stoffen toverhazelaar
• Goed voor het bloed
• Amerikaanse toverhazelaar voor uitwendig gebruik
• Consulteer de fytotherapeut

Naamgeving Amerikaanse toverhazelaar

In het Latijn heet deze boom de Hamamelis Virginiana. Waarschijnlijk is Hamamelis afgeleid van het Griekse woord ´Hamamelidos´, wat mispel betekent. De Amerikaanse toverhazelaar lijkt enigszins op de mispelboom. Virginiana vewijst naar de Amerikaanse staat ´Virginia´. Hier werd deze boom voor het eerst gecultiveerd. De naam toverhazelaar wordt gebruikt omdat er een magische wichelroede mee wordt gemaakt waarmee men goud kan opsporen, tenminste, zo zeggen de Indianen. Het blad lijkt op dat van een Europese hazelaar, vandaar de naam hazelaar. Daarnaast werden van de Europese hazelaar ook toverstokjes genaakt; dat kan ook een verklaring zijn voor de naam toverhazelaar, die overigens van een andere familie komt dan de Europese hazelaar. In het Nederlands zijn er een aantal volksnamen voor deze boom: Virginische toverhazelaar, echte toverhazelaar, hamamelis, toverstruik, knalhazelaar en heksenhazelaar.

Werkzame stoffen toverhazelaar

In toverhazelaar zit een ruime verscheidenheid aan werkzame stoffen welke verantwoordelijk zijn voor de geneeskrachtige eigenschappen. Het blad en de schors worden zijn los van elkaar onderzocht. In het blad en de schors zit vooral veel hamamelitannine. Verder zitten in beide onderdelen proanthocyanidinen. In mindere mate bevatten ze fenolzuren en saponinen. De schors heeft een klein beetje eugenol als etherische olie en er zitten relatief veel gallotanninen in. Het blad beschikt over flavonoíden zoals quercetine, myricetine en kaemferol. Verder bevat het blad bitterstoffen, choline, harsen, kinazuur, calciumoxalaat en spiraeoside.

Goed voor het bloed

Toverhazelaar is een venotonicum. Het ondersteunt de bloedvloeing. Er zitten in de aders éérichtingskleppen zodat het bloed maar één kant uit kan. Als aders teveel uitzetten dan sluiten de éénrichtingskleppen niet goed waardoor er teveel bloed zich ophoopt. Je krijgt dan zware benen, spataderen of gezwollen enkels. De tanninen in toverhazelaar zorger ervoor dat de vaten vernauwen; de permeabiliteit neemt af. Verder zijn de tanninen werkzaam als bloedstelpend middel. Flavonoïden zorgen voor antioxidanten zodat de bloedvatwanden vrij blijven van geoxydeerde aanslag of plaque. De retourstroming van het bloed verloopt beter wat goed is tegen opzetting van ledematen. Bovendien werkt toverhazelaar licht antiseptisch en ontstekingswerend. Door al deze geneeskrachtige eigenschappen kan een fytotherapeutisch medicijn op basis van hamamelis voor inwendig gebruik worden ingezet tegen de volgende indicaties:

• Chronische veneuze insufficiëntie,
• Aambeien,
• Spataderen, zwaartegevoel in benen, oedemen, aderspatzweer, open been,
• Zwelling balzak of zakaderbreuk,
• Lage bloeddruk door onvoldoende veneuze retour,
• Perifere veneuze opzetting van hoofd, handen, dijen, vulva,
• Congestie van van bekkenorganen zoals eierstokken, baarmoeder,
• Menopauzale warmte-opwellingen,
• Overvloedige menstruatie,
• Bloedverlies via urine.

Amerikaanse toverhazelaar voor uitwendig gebruik

In medische termen is hamamelis een adstringens, wat betekent dat het een samentrekkend middel is. Het zorgt ervoor dat eiwitten neerslaan en een dun membraam trekken zodat oppervlakkige cellagen aangroeien. Deze werking kan uitwendig worden gebruikt. Amerikaanse toverhazelaar beschikt hierdoor over ontstekingsremmende werking. Flavonoïden bevorderen de huiddoorbloeding. Het is een milde pijnstiller op de plek waar het wordt aangebracht. De proanthocyaniden zorgen ervoor dat het een antioxidantwerking heeft zodat vrije radicalen, die ziekten veroorzaken, bestreden worden. Saponinen werken verzachtend en zuiverend. Voor de huid is vooral van belang dat hamamelis de epitheelvorming stimuleert en de granulatiefase van wondheling ondersteunt. Epitheelvorming betekent dat er een nieuwe huidlaag over de wond wordt getrokken. Een wond geneest in enkele fasen en hamamelis ondersteunt meerdere fasen van de wondheling. Deze indrukwekkende reeks van helende kenmerken maken het mogelijk dat dit geneeskruid in de fytotherapie voor uitwendig gebruik wordt voorgeschreven bij de volgende indicaties:

• Aambeien,
• Spataderen,
• Aderontsteking,
• Mondslijmvliesontsteking,
• Amandelontsteking, keelontsteking,
• Tandvleesontsteking, bloedend tandvlees,
• Strottenhoofdontsteking met eventueel heesheid,
• Builen, blauwe plekken, verstuikingen, kneuzingen,
• Spierpijnen, verrekkingen, zwellingen,
• Schaafwonden, lichte wonden, bloedende wonden,
• Etterende wonden, kleine sneetjes,
• Insectenbeten, lichte brandwonden, zonnebrand,
• herpesblaasjes,
• Átopisch eczeem,
• Witverlies, vaginitis,
• Rode en opgezwollen oogleden,
• Bloeisel Amerikaanse toverhazelaar / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  Rooddoorlopen ogen, vermoeide ogen,
• Couperose,
• Tintelingen, winterhanden en -voeten,
• vroegtijdige veroudering van de huid.

Consulteer de fytotherapeut

Wie Amerikaanse toverhazelaar als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Hamamelisextracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Lees verder

• De geneeskracht van gevlekt longkruid
• De geneeskracht van calendula of goudsbloem
• De geneeskracht van herderstasje
• De geneeskracht van klaproos
• De geneeskracht van Aloë Vera