Geurende rozen en juiste keuze voor in de tuin

Rozen groeien het best in gematigde en subtropische streken. De roos nam al duizenden jaren geleden in oude culturen een bijzondere plaats in. Vooral de soorten die een zoete geur verspreidden zijn ook nu nog bij velen zeer geliefd. Voor degenen die daar gevoelig voor zijn kan rozengeur sommige gevoelens stimuleren en kan zelfs bedwelmend werken. Van rozen bestaan zeer veel soorten en worden nog steeds nieuwe gekweekt. In tuincentra is er keuze te over.

Rozen met veel geslachten en soorten

Rozen behoren tot de familie van de Rosaceae. Eveneens tot die familie behoren de vruchtensoorten appel, kers, peer en perzik en struiken en boomsoorten als amandel, braam, lijsterbes, mispel en vuurdoorn. In totaal bestaan er meer dan 120 rozengeslachten met meer dan 3500 soorten.

Al zeer lang gekweekt

Rozen worden al minstens 5000 jaar gekweekt. De oude Perzen vervaardigden al rozenolie uit de bloemblaadjes en in de oudste Chinese boeken wordt al over rozen gesproken. Later kwam de rozenteelt via de Grieken bij de Romeinen terecht. Weer later kreeg de rozenkweek een nieuwe stimulans toen de Europese ridders andere soorten ontdekten tijdens de kruistochten naar Palestina.

Rozenwater en rozenolie

Al vóór de middeleeuwen werden geurstoffen aan de rozenblaadjes onttrokken en vermengd met olie en vet waarmee de huid werd ingewreven of overledenen mee werden gebalsemd. In de middeleeuwen werd ontdekt dat de geurstoffen ook door verhitting konden worden aangewend. Er werd toen al vanuit het Midden-Oosten rozenwater en rozenolie naar Europa geëxporteerd. Vooral in Turkije en Bulgarije werden daarvoor speciaal rozen gekweekt. Voor een liter pure rozenolie waren meer dan vijf miljoen rozenbloemen nodig.

Nieuwe soorten beter bestand tegen ziekten

De oorspronkelijke kleuren van rozen zijn rood, roze en wit. Pas vanaf ongeveer honderdvijftig jaar geleden zijn er door veredeling andere kleuren ontstaan zoals geel, oranje en koperkleurig. Het lukte de Engelsman David Austin om veel eigenschappen van de oude soorten te kruisen. Het resultaat daarvan was dat er een hele serie nieuwe soorten ontstond met de kenmerken van de oude soorten en met de ziekteweerstand van de nieuwe soorten.

Kweken met zoveel mogelijk blaadjes

De geur van de rozen zit meestal in de bloemblaadjes maar er zijn ook soorten waarbij de groene blaadjes van de plant geuren. De bloemblaadjes bevatten snel verdampende oliën waardoor meer geur wordt afgescheiden als een roos veel blaadjes heeft. Bij het veredelen wordt daarom steeds getracht nieuwe variëteiten te kweken met zoveel mogelijk blaadjes. De geur kan per soort sterk verschillen en kan min of meer fruitig, kruidig of honingzoet zijn.

Roos met veel symboliek

Geen andere bloem heeft zoveel symbolische betekenis als de roos of komt zoveel voor in de schilderkunst en literatuur of wordt zo vaak bezongen in de muziek. De rode roos wordt dikwijls gezien als symbool van vurige liefde en van sociale bewogenheid. Ook staat de roos voor geheimhouding waarbij “sub rosa” Latijns is voor “onder de roos” met de betekenis dat bepaalde informatie vertrouwelijk is. De witte roos staat voor zuiverheid, pure schoonheid en volkomen eerlijkheid.

Tegenstelling schoonheid en stekels

Maar ondanks die enorme waardering voor de roos heeft de plant een eigenaardige tegenstelling die ook vaak tot de verbeelding spreekt. Enerzijds wordt de roos gekenmerkt door zijn pure schoonheid met een ideale vorm en anderzijds heeft de plantensteel venijnige stekels waar je behoorlijk bezeerd door kunt raken. Toch zal menigeen vinden dat een rozensoort zonder doornen geen karakter heeft.

Juiste keuze van oude en nieuwe soorten

Wat de geur betreft spannen de ouderwetse historische struikrozen de kroon zoals de Rosa gallica en de Rosa moschata. Maar helaas zijn die twee soorten tamelijk weergevoelig en ziektegevoelig. Om die reden hebben andere soorten dikwijls de voorkeur. Een betere weerstand tegen ziekten hebben de Charles Austin, Héritage en Graham Stuart Thomas.

Advies in tuincentrum

Veel rozenliefhebbers zoeken de rozen voor de tuin niet uit op kleur en vorm maar op de geur die de rozen verspreiden. De keuze in geurende rozen is ruimschoots en er zijn soorten die als bodembedekkers toegepast kunnen worden maar er bestaan ook klimrozen of rozen op stam of als struik. Ook zijn er grootbloemige soorten en rozen met overdadige trossen. Om in de veelheid van aanbod een goede keuze te maken is een goed advies in een tuincentrum zeker belangrijk.

Lees verder

• Geur van bloemen en planten in de tuin voor extra genot