Codeïne: bijwerkingen, dosering en codeïne met paracetamol

Wat is codeïne en wanneer wordt codeïne (met paracetamol) voorgeschreven? Codeïne wordt voorgeschreven bij (droge) hoest en (acute matige) pijn bij volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar. Codeïne mag niet worden ingenomen door kinderen jonger dan 12 jaar. Dit vanwege het risico op ernstige ademhalingsproblemen. Codeïne kan alleen worden gebruikt of in combinatie met andere pijnstillers zoals paracetamol. Codeïne kun je (in Nederland) niet in de winkel kopen, maar is alleen op recept verkrijgbaar. Zoals alle geneesmiddelen kan ook codeïne bijwerkingen hebben, al krijgt niet iedereen daarmee te maken.

• Wat is codeïne?
• Waarvoor wordt codeïne gebruikt?
• Wanneer mag je codeïne niet gebruiken?
• Wanneer moet je extra voorzichtig zijn?
• Hoe moet je codeïne gebruiken en wat is de dosering?
• Kun je codeïne gebruiken tijdens de zwangerschap en bij het geven van borstvoeding?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen van codeïne?
• Soms
• Zelden
• Zeer zelden
• Kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen als je stopt met codeïne?

Wat is codeïne?

Codeïnefosfaat is een opiumalkaloïd met pijnstillende en hoestprikkeldempende werking. In de lever wordt codeïne door een enzym omgezet in morfine, wat de werkzame stof is die de pijn verlicht. Bij inname op lege maag treedt de werking na 15 tot 30 minuten in, maximaal na 1 tot 2 uur. De werkingsduur is 3 tot 4 uur.

Waarvoor wordt codeïne gebruikt?

Codeïne wordt voorgeschreven bij (droge) hoest en acute matige pijn bij volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar, indien andere pijnstillers, zoals paracetamol of ibuprofen, alleen de pijn niet kunnen verlichten. Codeïne kan alleen worden gebruikt of in combinatie met andere pijnstillers zoals paracetamol.

Paracetamol met codeïne
Paracetamol/codeïne wordt voor volwassenen gebruikt bij:

• koorts en pijn bij griep en verkoudheid;
• koorts en pijn na vaccinatie;
• hoofdpijn;
• kiespijn;
• zenuwpijn;
• spit;
• spierpijn; en
• menstruatiepijn.

Wanneer mag je codeïne niet gebruiken?

Gebruik codeïnefosfaat niet bij:

• het geven van borstvoeding;
• kortademigheid veroorzaakt door luchtwegaandoeningen zoals astma en uitrekking van de longblaasjes (emfyseem);
• onvoldoende werking van de lever;
• hersenletsel;
• verhoogde druk in de hersenen, aandoeningen die gepaard gaan met toevallen;
• gelijktijdig gebruik van bepaalde middelen tegen ernstige neerslachtigheid (MAO-remmers) en/of twee weken na het staken van het gebruik van MAO-remmers;
• overgevoeligheid voor codeïne of voor één van de overige bestanddelen van de tablet.

Wanneer moet je extra voorzichtig zijn?

In sommige gevallen moet je extra voorzichtig zijn met dit middel, bijvoorbeeld wanneer je een traag werkende schildklier hebt of last hebt van vochtophopingen. Raadpleeg de bijsluiter in welke gevallen dat nog meer geldt.

Hoe moet je codeïne gebruiken en wat is de dosering?

Neem de tabletten met een ruime hoeveelheid water in. Codeïne mag niet worden ingenomen door kinderen jonger dan 12 jaar. Dit vanwege het risico op ernstige ademhalingsproblemen. Gebruik codeïne niet langer dan drie dagen. Wanneer de pijnklachten na drie dagen nog aanwezig zijn, moet je je arts raadplegen.

Kun je codeïne gebruiken tijdens de zwangerschap en bij het geven van borstvoeding?

Als je zwanger bent, denkt zwanger te zijn of zwanger wilt worden, dan moet je voor gebruik van dit geneesmiddel eerst contact opnemen met je arts of apotheker. Codeïne mag alleen gedurende de zwangerschap gebruikt worden indien strikt noodzakelijk. Je mag geen codeïne innemen wanneer je borstvoeding geeft, aangezien codeïne en morfine in de moedermelk terechtkomen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen van codeïne?

De belangrijkste bijwerkingen van codeïne zijn de volgende.

Soms

• Verstopping (obstipatie);
• Sufheid, slaperigheid en een verminderd reactievermogen.

Zelden

• Misselijkheid;
• Duizeligheid;
• Draaierig gevoel;
• Jeuk en galbulten;
• Moeilijk kunnen plassen.

Zeer zelden

• Overgevoeligheid voor codeïne (wat zich uit in huiduitslag en galbulten);
• Bemoeilijkte ademhaling (bij hoge doseringen codeïne);
• Slaapapneu.

Raadpleeg altijd je arts als je last hebt of denkt last te hebben van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als je andere bijwerkingen ervaart of denkt te ervaren waar je je zorgen over maakt.

Kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen als je stopt met codeïne?

Slechts zelden zal het gebruik van codeïne aanleiding geven tot afhankelijkheid, wat inhoudt dat er ontwenningsverschijnselen kunnen optreden als je plotseling met het gebruik van dit geneesmiddel stopt.

Lees voor gebruik altijd de bijsluiter!

Lees verder

• Tramadol: bijwerkingen, dosering, alcohol en zwangerschap
• Naproxen: bijwerkingen, dosering, alcohol en zwangerschap
• Diclofenac: bijwerkingen, dosering, alcohol & maagbeschermer
• Ibuprofen: bijwerkingen, dosering, alcohol en borstvoeding
• Paracetamol: bijwerkingen, dosering, alcohol en coffeïne