Traditie binnen de Islam: Hadith

Wie over de Islam leest komt het woord 'hadith' regelmatig tegen. Maar wat betekent dit begrip nou precies? En welke rol spelen de hadith voor moslims?

De Hadith

Letterlijk betekent 'hadith' nieuw, een nieuwtje, waar over gepraat wordt. Binnen de Islam zijn hadith vastgelegde feiten over de uitspraken en gedragingen van de profeet Mohammed (vzmh) en zijn directe volgelingen. Na de dood van de profeet hadden de moslims weliswaar de Koran, maar niet meer de directe persoonlijke leiding van Mohammed (vzmh). Om te voorkomen dat de groep uiteen zou vallen zonder die leiding, was het nodig een officiëel kader vast te leggen. Veel dingen werden in de Koran niet genoemd, maar waren door de profeet wel besproken. Om beslissingen te kunnen nemen met betrekking tot dingen die niet in de Koran werden genoemd, was een referentiekader nodig, dit werd vervuld door de hadith. Het is een belangrijke aanvulling op de Koran, niet even belangrijk, maar het maakt een groot deel uit van de Islamitische traditie

Imam As-Shafi

De hadith kwamen overigens pas enige tijd na de dood van de profeet tot stand. Het was imam as-Shafi, degene die het Islamitische juridische system ontwikkelde, die er op aandrong dat de uitspraken en gedragingen van Mohammed (vzmh) een bindend karakter zouden krijgen. As-Shafi noemde de hadith door Allah geïnspireerd. De uiteindelijke tot op de dag van vandaag bekende hadith werden vastgelegd in de achtste eeuw en kregen hun uiteindelijke vorm in de negende eeuw, tijdens het Abassiden Rijk.

De hadith worden altijd voorafgegaan door wat genoemd wordt 'isnad' (ook wel 'sanad'), dit is een lijst van de personen die de informatie hebben doorgegeven en gaat altijd terug tot Mohammed (vzmh) zelf. Dit is hetgene wat de authenticiteit van een hadith garandeerd. De 'matn' is de informatie over het gezegde of gedane door de profeet.

Al-Bukhari

Er zijn zes verzamelingen van hadith die door vrijwel alle moslims worden erkend. De belangrijkste is verzameld door Al-Bukhari. De anderen zijn Muslim, Ibn Maja, al-Thirmide, Abu Dawud en al-Nisai. Bukhari, die als de beste beschouwd werd stierf 238 jaar na de profeet. De laatste, al-Nisai, stierf 280 jaar na Bukhari. Hieruit blijkt dat het verzamelen relatief laat begon.

Kritiek

Vroege Islamitische wetenschappers bekeken de hadith met een kritisch oog, hoewel ze wel een kern van waarheid in alle hadith zagen. Westerse wetenschappers hebben meer kritiek, maar zien het vaak als een goede aanwijzing voor hoe de moslims dachten op het moment dat de hadith werden vastgelegd.

Vandaag de dag zijn er ook moslims die kritiek leveren op de hadith, iets wat zelden of nooit gebeurd met betrekking tot de Koran. Door het overgrote deel van de moslims worden deze critici als rariteit gezien.

Verschil tussen hadith en sunnah

Beide termen, zowel hadith en sunnah, worden veel gebruikt. Belangrijk is om aan te geven dat ze niet hetzelfde betekenen. De hadith zijn de vastgelegde uitspraken en gewoonten van de profeet en zijn volgelingen. De sunnah betreft ook de gewoonten en het gedrag van de profeet, maar het gaat hierbij niet speciaal om vastgelegde gewoonten. Een goed voorbeeld is de manier van bidden en de wassing ('wudu') voor het gebed. De volgelingen van Mohammed (vzmh) in zijn tijd hebben duizenden keren gezien hoe hij dit deed, namen dit over en leerden het vervolgens weer aan hun eigen kinderen, verwanten, vrienden. Die dit vervolgens ook weer doorgaven…. Zo zijn er meer zaken, bijvoorbeeld de Haj, die van generatie op generatie worden doorgegeven. Het zijn vaak de eerste dingen die een kind in een moslimgezin leert, door te kijken naar de ouders. Later komt pas een eventuele belangstelling voor de hadith. De hadith kunnen overigens wel een toevoeging van de Sunnah zijn. De Sunnah werd door de profeet zelf aangegeven, tijdens zijn leven. De hadith werden pas na zijn leven, op aandrang van wetenschappers binnen de Islam, vastgelegd.