Chlamydia: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose

Chlamydia: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose Chlamydia symptomen bij man en vrouw zijn een branderig gevoel bij plassen en afscheiding uit penis of vagina. Chlamydia is de meest voorkomende bacteriële seksueel overdraagbare aandoening (soa) in Nederland. Chlamydia wordt veroorzaakt door de bacterie chlamydia trachomatis. Chlamydia geeft vaak geen symptomen, vooral bij vrouwen. Als er wel klachten zijn, dan gaat het bij vrouwen meestal om toegenomen vaginale afscheiding of een branderig gevoel bij het plassen. Soms is er pijn in de onderbuik, vaginaal bloedverlies tussen menstruaties door of bloederige afscheiding na het vrijen. Als de infectie in de anus is gelokaliseerd, dan kan dat klachten geven van jeuk, pijn of slijmerige afscheiding uit de anus. Klachten die zich bij mannen kunnen voordoen, zijn pijn bij het plassen of wat afscheiding uit de penis. Onbehandelde chlamydia kan bij vrouwen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen.

Insluitsels van Chlamydia trachomatis / Bron: User Marcus007 on de.wikipedia, Wikimedia Commons (Publiek domein)Insluitsels van Chlamydia trachomatis / Bron: User Marcus007 on de.wikipedia, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Wat is chlamydia?

Chlamydia is een bacteriële infectieziekte die wordt overgedragen via onveilig seksueel contact: vaginaal, oraal en/of anaal. Het gaat om de bacterie 'chlamydia trachomatis'. Deze bacterie veroorzaakt ontstekingen in de slijmvliezen van de geslachtsdelen en/of de anus.

Oorzaken

Chlamydia is een infectie met de bacterie Chlamydia trachomatis. Als er een infectie aanwezig is, kunnen de bacteriën aanwezig zijn in de baarmoederhals, urethra of urinebuis, vagina en rectum van een geïnfecteerde persoon. De boosdoener kan ook in de keel voorkomen. Elk type seksueel contact (vaginaal, anaal of oraal) met een geïnfecteerde persoon kan de infectie verspreiden.

Hoe vaak komt het voor?

Het is de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoening (soa) in Nederland. Naar schatting lopen jaarlijks ongeveer 60.000 mensen deze aandoening op. Desondanks weten maar weinig mensen wat chlamydia precies is, wat de symptomen zijn en wat de eventuele gevolgen ervan kunnen zijn.

Bij wie komt chlamydia het meest voor?

Besmetting met chlamydia wordt het meest aangetroffen onder de volgende groepen:
  • personen tussen 15 en 30 jaar en vooral bij vrouwen tussen 15-19 jaar;
  • mensen die in stedelijke gebieden wonen;
  • Surinaams-creoolse en Antilliaanse personen;
  • mensen met een lagere sociaal-economische status.

Overdracht van de bacterie

Twee manieren

Chlamydia is een infectie die wordt veroorzaakt door de bacterie chlamydia trachomatis. De infectie kan op twee manieren worden overgedragen:
  • Van de ene naar de andere persoon door intiem persoonlijke contacten zoals door middel van geslachtsgemeenschap (niet door alledaags contact zoals een handdruk).
  • Van moeder op kind tijdens de geboorte, via het geboortekanaal. Chlamydia kan leiden tot longontsteking of ernstige ooginfecties bij een pasgeborene, vooral onder kinderen van geïnfecteerde moeders in ontwikkelingslanden.

Zeer besmettelijk

Een chlamydia-infectie verloop dikwijls symptoomloos en daardoor is er een grote groep mensen die niet weten dat zij chlamydia hebben. Zij kunnen op hun beurt weer anderen infecteren zonder dat zij zich daarvan bewust zijn. Chlamydia is zozeer besmettelijk, dat bij onveilig seksueel contact de kans op overdracht geschat wordt op maar liefst 50%. Chlamydia is overdraagbaar op de slijmvliezen van de geslachtsdelen, alsook via de slijmvliezen in de anus. Een condoom beschermt tegen overdracht van de bacterie.

Incubatietijd

De incubatietijd -dat is de periode tussen besmetting en de eerste symptomen- ligt ergens tussen de 12 en 45 dagen. Maar vaak treden er helemaal geen klachten op: bij vrouwen in driekwart van de gevallen. Maar ook bij een aanzienlijk deel van de mannen verloopt de het symptoomloos. Chlamydia staat wel bekend als de 'stille' ziekte, omdat het bij veel mensen geen symptomen geeft.

Chlamydia symptomen: man en vrouw

Zo'n 70-80% van de geïnfecteerde vrouwen vertoont geen symptomen. Uit een studie bleek dat 3% van een steekproef van jongvolwassenen tussen 18-35 jaar onbehandelde chlamydia had. Mannen kunnen net als vrouwen die geïnfecteerd zijn, geen duidelijke klachten hebben. Tussen de 25% tot 50% van de geïnfecteerde mannen hebben geen symptomen. Vaak ontstaan klachten één tot drie weken na de besmetting met de bacterie. Klachten bij vrouwen en mannen die op chlamydia kunnen wijzen zijn:

Symptomen chlamydia bij mannenSymptomen chlamydia bij vrouwen
pijn of een branderig gevoel bij het plassen of poepenpijn of een branderig gevoel bij het plassen
witte, doorzichtige en waterige afscheiding uit de penismeer of andersoortige afscheiding
pijn en zwelling in de testikels (teelballen)tussentijdse bloedingen
pijn of bloedverlies tijdens of na het vrijen
pijn in de onderbuik of pijn rechtsboven in de buik

Soms kun je ook gezwollen lymfeklieren in de lies opmerken. Als je symptomen van chlamydia hebt of je bent bang dat je besmet bent met chlamydia, neem dan contact op met je huisarts.

Complicatie van chlamydia: Pelvic Inflammatory Disease / Bron: Alila Medical Media/ShutterstockComplicatie van chlamydia: Pelvic Inflammatory Disease / Bron: Alila Medical Media/Shutterstock

Complicaties chlamydia

Chlamydia kan leiden tot diverse complicaties.

Pelvic inflammatory disease

Onbehandelde chlamydia kan leiden tot infecties in het bekkengebied. Wanneer vrouwen met chlamydia niet of niet tijdig een behandeling ondergaan, kan de infectie pelvic inflammatory disease (PID) veroorzaken. PID is een verzamelnaam voor infecties van het kleine bekken (baarmoederslijmvlies, eileiders en buikholte) en abcessen in de eierstokken of eileider. PID kan gepaard gaan met chronische pijn in de onderbuik, abnormale bloedingen, krampen en koorts, maar kan ook zonder klachten verlopen.

PID kan een nadelige invloed hebben op de bekleding van de baarmoeder, de eierstokken en/of de eileiders en kan verstrekkende gevolgen hebben. Zo verhoogt PID het risico op verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid en op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Andere seksueel overdraagbare aandoeningen

Mensen met chlamydia hebben lopen ook een hoger risico lopen om andere soa op te lopen, waaronder gonorroe en hiv, het virus dat aids veroorzaakt.

Bijbalontsteking

Een chlamydia-infectie kan bijbalontsteking veroorzaken. Dit kan leiden tot koorts, pijn en zwelling van het scrotum.

Prostaatontsteking

De ziekteverwekker kan zich bij een man verspreiden naar de prostaat en prostaatontsteking of prostatitis veroorzaken. Prostatitis kan leiden tot pijn tijdens of na de seks, koorts en koude rillingen, pijn bij het plassen en pijn in de onderrug.

Infecties bij pasgeborenen

De chlamydia-infectie kan tijdens de bevalling overgaan van het vaginale kanaal naar het kind, waardoor het kind een longontsteking of een ernstige ooginfectie oploopt.

Onvruchtbaarheid

Een chlamydia-infecties, ook wanneer deze zonder symptomen verloopt, kan littekens en verstopping veroorzaken in de eileiders, waardoor vrouwen onvruchtbaar kunnen worden.

Reactieve artritis

Mensen die chlamydia hebben, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van reactieve artritis, ook wel bekend als het syndroom van Reiter. Deze aandoening treft meestal de gewrichten, ogen en urinebuis.

Onderzoek en diagnose

Screening en diagnose van chlamydia is relatief eenvoudig. De volgende onderzoeken kunnen worden gebruikt.

Een uitstrijkje

Bij vrouwen is hiervoor afscheiding uit de vagina nodig. Dat gebeurt met een uitstrijkje. Vaak kun je dat zelf doen met een soort wattenstokje.

Urineonderzoek bij vermoeden van chlamydia / Bron: Angellodeco/ShutterstockUrineonderzoek bij vermoeden van chlamydia / Bron: Angellodeco/Shutterstock

Een urinetest

Bij een chlamydiatest bij de huisarts of GGD lever je urine in of afscheiding uit de vagina (zie boven). Bij mannen is een urinetest vaak voldoende om chlamydia aan te tonen.

Differentiële diagnose

Bij het vaststellen van chlamydia moet de arts enkele aandoeningen uitsluiten, waaronder:

Behandeling van chlamydia

Indien de infectie tijdig wordt opgemerkt, valt Chlamydia goed te behandelen met antibiotica. Als de infectie niet tijdig wordt opgemerkt, dan kan de bacterie schade aanrichten. Zo kan de infectie bij vrouwen zich vanuit de baarmoedermond uitbreiden naar de eileiders en de onderbuik en uiteindelijk leiden tot onvruchtbaarheid. Voor zover bekend heeft de infectie geen invloed op de vruchtbaarheid van mannen.

Prognose

Zoals hierboven reeds aangegeven, kan een onbehandelde chlamydia-infectie zich ontwikkelen tot pelvic inflammatory disease (PID), een subacuut verlopende ontsteking in het kleine bekken, wat ernstige gevolgen kan hebben. Complicaties zijn onder meer permanente schade aan de voortplantingsorganen, waaronder onvruchtbaarheid en een verhoogd risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Chlamydia-infectie tijdens de zwangerschap kan leiden tot een laag geboortegewicht en vroegtijdige bevalling, evenals longontsteking en oogletsel bij de pasgeborene.

Het hebben van een onbehandelde chlamydia-infectie kan ook het risico van een persoon op het oplopen van een hiv-infectie vergroten. Het kan ook het risico vergroten dat een persoon met een hiv-infectie de infectie tijdens geslachtsgemeenschap op anderen overdraagt.

Preventie

De zekerste manier om overdracht van soa's te voorkomen is zich te onthouden van geslachtsgemeenschap of door het aangaan van een duurzame en wederzijds monogame relatie met een partner die is getest en van wie bekend is dat deze niet-geïnfecteerd is.

Latex condooms, mits consequent en correct gebruikt, kunnen het risico van overdracht van chlamydia verminderen. Vermijd risicovol seksueel gedrag, zoals anale seks.

Negatieve uitslag chlamydia-test moedigt bij jongeren seksueel risicogedrag aan

Jongeren die zich laten testen op chlamydia veranderen hun seksueel gedrag op basis van de uitslag. Een positieve test leidde vaker tot veiliger vrijen. Zo daalde het aantal personen dat nooit een condoom gebruikte met een vaste partner nadat ze te horen hadden gekregen dat ze chlamydia hadden. Maar ook een negatieve uitslag had effecten: jongeren zonder chlamydia vertoonden juist meer risicogedrag. Zo nam bijvoorbeeld het condoomgebruik met een vaste partner af. Maar ook het aantal seksuele partners steeg voor mensen die een negatieve testuitslag ontvingen. Dat schrijven onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Sexually Transmitted Diseases (2015;42:109-14).

Lees verder

© 2010 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Betere test voor ChlamydiaBetere test voor ChlamydiaIn het VU medisch centrum in Amsterdam hebben wetenschappers een nieuwe test ontwikkeld die nauwkeuriger Chlamydia kan o…
SOA: chlamydia trachomatisVan alle SOA's komt chlamydia het meest voor. Geschat wordt dat elk jaar circa 60.000 mannen en vrouwen in Nederland een…
Chlamydia: hoe loop je het op, symptomen, behandelingChlamydia: hoe loop je het op, symptomen, behandelingAls een van de twee partners een geslachtsziekte heeft dan kan de ander deze ziekte ook krijgen. Het lastige bij geslach…
Een SOA, chlamydiaEen SOA, chlamydiaDe meesten weten wel dat vrijen veilig moet gebeuren. Maar soms schiet het er toch tussendoor. Hieronder beschrijf ik ch…

Hersenschudding: symptomen, oorzaak, behandeling en herstelHersenschudding: symptomen, oorzaak, behandeling en herstelWat zijn de symptomen van een hersenschudding? Veel voorkomende symptomen na een hersenschudding zijn hoofdpijn, duizeli…
Wat is een anafylactische shock?Wat is een anafylactische shock?Een anafylactische shock is een shock die kan optreden als gevolg van een allergie. In sommige gevallen kan deze shock d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Publiek Domein, Wikimedia Commons (PD)
  • Hidde Boersma. Negatieve uitslag chlamydiatest moedigt seksueel risicogedrag aan. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:C2516
  • www.soaaids.nl/documenten/FACT%20SHEET%20Chlamydia%202005.pdf
  • www.avert.org/chlamydia.htm
  • http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chlamydia/basics/complications/con-20020807
  • MedicineNet. Chlamydia in Women. https://www.medicinenet.com/chlamydia_in_women_overview/article.htm (ingezien op 27-9-2020)
  • www.apotheek.nl/Medische_informatie/Klachten___ziektes/Aandoeningen/Chlamydia.aspx?mId=10701&rId=39
  • www.rivm.nl/vtv/object_document/o2326n17089.html
  • Afbeelding bron 1: User Marcus007 on de.wikipedia, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Alila Medical Media/Shutterstock
  • Afbeelding bron 3: Angellodeco/Shutterstock
Reacties

Anonium, 27-11-2013
Mijn vriendin vertelde me dat ze 4 jaar geleden chlamydia heb gehad en ze is hier voor behandeld, k heb sinds kort last van me eikel hij jeukt en is geïrriteerd. me vriendin had ergens gelezen dat het terug kan komen! Is dit waar? Reactie infoteur, 29-12-2013
Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) schrijft hierover het volgende:

"In enkele longitudinale studies en reviews naar de aanwezigheid van genitale chlamydia-infecties bleek dat bij 9 tot 19% van de personen die geïnfecteerd waren met chlamydia 3 tot 6 maanden na behandeling wederom een chlamydia-infectie vastgesteld kon worden [Batteiger 2010, Fung 2007, Gotz 2013, Heijne 2011, Hosenfeld 2009, Scott 2007, Veldhuijzen 2005].

Batteiger maakte in haar studie duidelijk dat in haar populatie in 84% van de personen bij wie opnieuw een infectie gevonden werd, sprake was van een herinfectie, in 13% waarschijnlijk van een falen van de behandeling en in 2% was geen behandeling gedocumenteerd [Batteiger 2010]. Bij een herinfectie is de vraag of deze van een nieuwe partner is opgelopen of dat er sprake was van een kruisbesmetting (pingponginfectie) door niet of niet simultane behandeling van de partner [Batteiger 2010]. De bevindingen in screeningspopulaties zijn niet zonder meer toepasbaar in de huisartsenpraktijk. In het onderzoek naar het vóórkomen van chlamydia in huisartsenpraktijken van Van Valkengoed et al. werden geen herinfecties vastgesteld [Van Valkengoed 2002]." (Bron: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-het-soa-consult)

Derhalve wordt de patiënt bij wie een chlamydia-infectie is vastgesteld, in overweging gegeven zich opnieuw te laten testen binnen een jaar. Chlamydia staat bekend als een 'stille' ziekte. Als vrouw is vaak niets te merken van chlamydia; ze heeft helemaal geen klachten of alleen vage klachten.

Ik raad u aan om contact op te nemen met de huisarts om je klachten te laten beoordelen. Urogenitale chlamydia bij mannen geeft -als er symptomen optreden- vaak klachten die verband houden met ontstekingen van urinebuis en bijballen. De belangrijkste symptomen van urinebuisontsteking zijn pijn of een branderig gevoel bij het plassen, moeizaam plassen en/of afscheiding van pus uit de urinebuis.

Misschien heb je last van Candida of iets anders. Dat is aan je huisarts om te beoordelen.

Ziko, 10-10-2013
Ik heb een vraagje ik ben bang dat ik een SOA ziekte heb. ik heb paar maanden terug met een man sex gehad en ik denk dat hij wast besmet want komt iets raar van zijn anus en de geur wast ook heel apart heel zwaar en nu ben ik bang dat ik een ziekte heb, want ik heb heel erg onderbuik pijn en na het plasen heb ook pijn. volgende week heb ik een afspraak met ggd voor een test. Maar kunnen ze wel weten over hiv met urine of weten ze niet zeker alleen met urine of moet ik ook bloedonderoek gaan doe. ik heb nu ook een beetje hoofdpijn en heel klein beetje koorts.
Laat me ff weten AuB al vast bedankt Reactie infoteur, 13-10-2013
Bij een hiv-test wordt bloed afgenomen. Dit wordt in een laboratorium getest op de aanwezigheid van hiv-antistoffen. Meestal duurt het ongeveer een week tot tien dagen voordat de uitslag bekend is. Er bestaat ook een hiv-sneltest. Bij een sneltest is de uitslag er vaak al na een uur. Een sneltest is echter geen standaard procedure. Lang niet alle instanties hebben de mogelijkheid om een sneltest uit te voeren.

Je kunt voor anoniem en betrouwbaar advies terecht bij de Aids Soa Infolijn: 0900 204 2040 (10ct p/m).

Trb, 14-09-2012
Met mijn nieuwe vriendin besloten een soa test te doen. Helaas al eens onveilig gevreeën en dus Chlamydia bij ons beide geconstateerd.

Vervolgens zijn we beide tegelijk gestart met 1x 2 pillen antibiotica. Nu hebben we 10 dagen veilig gevreeën, maar mijn eigen praktijk zegt 3 weken veilig vrijen en de arts van mijn vriendin 7 dagen. Wanneer ik kijk op diverse sites wordt 1 week aangehouden.

Nu vraag ik mij af: waarom dit verschil en wat is nu het beste? (we hebben gewoon een monogame relatie, maar zijn bang voor dat ping-pong effect.)

Alvast bedankt Reactie infoteur, 19-09-2012
De NHG-Patiëntenbrief vermeldt:
"Gelukkig is chlamydia goed met antibiotica te behandelen. Meestal krijgt u azitromycine (1000 mg in één keer innemen). Een ander middel is doxycycline (2 keer per dag 100mg gedurende zeven dagen). Tot ongeveer een week na de behandeling is de ziekte mogelijk nog besmettelijk. Vermijd in die periode seksueel contact of gebruik in ieder geval een condoom."

Mirangela Arends, 17-08-2012
Wat voor antibiotica kun je gebruiken? Reactie infoteur, 17-08-2012
Volgens het RIVM is antibioticumkuur 1e keus: azithromycine, 2e keus: doxycycline/amoxycilline.

Mary, 29-03-2012
Ik heb het anderhalf jaar tot twee jaar gehad, hoe groot is de kans dat ik PID heb en of iets anders er aan overhoudt? Ik ben vorige week behandelt, ben immers 6 maanden in verwachting, kan dit schadelijk zijn voor mijn kindje? Alvast bedankt voor het antwoord. Reactie infoteur, 01-04-2012
Zonder behandeling kan chlamydia opstijgen via de baarmoeder naar de eileiders, waardoor er een eileiderontsteking ontstaat, die zich vervolgens kan uitbreiden naar de buikholte. Dit heet PID (Pelvic Inflammatory Disease: ontsteking in het bekkengebied). Ik heb nergens terug kunnen vinden wat de kans daarop is.

Chlamydia is een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) en een baby kan de SOA van zijn moeder oplopen gedurende de bevalling, tijdens de passage door het geboortekanaal. De helft tot driekwart van de zwangere vrouwen die chlamydia hebben, besmetten hun baby tijdens de bevalling. De helft van de baby’s krijgt een ooginfectie, terwijl een luchtweginfectie veel zeldzamer is. Baby’s met een chlamydia-ooginfectie genezen meestal zonder restschade. Door een goede behandeling tijdens de zwangerschap wordt het risico voor de baby voorkomen.

Elise, 28-03-2011
Ik heb het 3 maanden gehad, hoe groot is de kans op onvruchtbaarheid? Reactie infoteur, 29-03-2011
Het expertisecentrum voor HIV/AIDS en andere SOA geeft het volgende antwoord op de vraag hoeveel gevallen van onvruchtbaarheid en buitenbaarmoederlijk zwangerschap chlamydia veroorzaakt:

"Op grond van de geschatte 60.000 nieuwe infecties verwachten we jaarlijks 1000 gevallen van onvruchtbaarheid en 300 tot 400 gevallen van buitenbaarmoederlijk zwangerschap in Nederland."

(Bron: http://www.soaaids-professionals.nl).

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 30-06-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.